______________________________________________
34
Vətəndaş müharibəsi baş verdi. Ancaq xalq bizim iradəmizlə ayağa
qalxdı, Əlikram Hümbətov təcrid olundu, qaçdı, sonra tutuldu. Biz orada da
qurbanlar verdik, - bilirsiniz belə insanlar hər dəfə xalqımızı böyük tələfatlara
gətirib çıxartmışdır, Onun da qarşısını aldıq. Amma buna baxmayaraq
respublikanın daxilində olan bəzi qüvvələr yenidən hakimiyyət iddiasına
düşdülər. Oktyabr hadisələri baş verdi.
Oktyabr hadisələri təkcə Surət Hüseynovun işi deyildi. Onun ətrafında
toplaşmış qruplar - o vaxt Cavadov qardaşları, xaricdən onları dəstəkləyənlər
hamısı birlikdə dövləti devirmək istədilər. İndi təsəvvür edin, 1992-ci ildə də,
1993-cü ildə də hakimiyyətdə olan şəxslər kənarlaşdırıldılar. Nəyə görə?
Xalqın onlara qarşı üsyanına, xalqın onlara etimadsızlığına görə. Ancaq
1994-cü ilin oktyabr ayında Surət Hüseynov bu işə bir neçə ay hazırlaşmışdı.
Burada belə məlumat verildi ki, o elə Bakıya gələndən buna hazırlaşırdı.
Ancaq 1994-cü ilin mayından o, artıq gizli silahlı quldur dəstələri hazırlayırdı
və biz bunu müşahidə edirdik. Bunun qarşısını almaq üçün lazımi tədbirlər
görürdük. Ancaq bu qədər silahlı quldur dəstələri hakimiyyətə bir şey edə
bilmədilər. Nəyə görə? Xalq hakimiyyəti, iqtidarı müdafiə etdi və xalqın
dəstəyinə, iradəsinə görə, xalqla dövlətin birliyinə görə biz oktyabrın
əvvəlində dövlət çevrilişinin qarşısını ala bildik.
Bu da dərs olmadı. Cavadov qardaşları bundan da ibrət götürmədilər.
Bilirsiniz, biz çox təhqirli bir vəziyyətdəyik. Görün, Azərbaycan kimi böyük
bir dövlətin, tarix boyu böyük insanlar, zəkalar, şəxsiyyətlər yetişdirmiş
xalqın içərisindən çıxan bu quldurlar gəlib bu xalqın başına nə işlər gətirə
bilirlər! Azərbaycan gör nə vəziyyətə düşüb. Təəccüb doğuran, çox təəssüf
doğuran cəhət də ondan ibarətdir ki, bəziləri Cavadov qardaşları kimi quldur
adamların ətrafına toplaşmışdı. Hətta bəzi ziyalılar, alimlər, yazıçılar, şairlər
gedib onlara səcdə edirdilər, onlarla hesablaşırdılar: bəli, bunlar gücdür,
onların əlində silah, pul var. Bir dəqiqəlik təsəvvür edin ki, əgər belə
quldurlar gəlib Azərbaycan dövlətini əllərinə keçirə bilsəydilər, bəs
Azərbaycanın adlı-sanlı, zəkalı, ağıllı insanları, ziyalıları, mötəbər adamları
belə quldurların əlinin altında yaşamalı idilərmi? Bəs onların ətrafında
fırlanan adamlar bunu düşünmürdülərmi? Onlar öz şəxsiyyətləri haqqında
düşünmürdülərmi ki, Mahir Cavadov, Rövşən Cavadov kimi quldurlar,
______________________________________________
35
narkomanlar, canilər, cinayətkarlar əgər bir mövqe tutarlarsa, Azərbaycan
tamamilə dağılıb gedə bilər. Bunu düşünmürdülərmi?
Açıq demək lazımdır ki, mart hadisələri və o ərəfədə olan vəziyyət çox
təhlükəli idi. Çünki onların ətrafında bir çox qüvvələr toplaşmışdı. Burada
çıxış edən daxili işlər naziri, milli təhlkəsizlik naziri, respublikanın baş
prokuroru bu barədə dedilər. Amma bəziləri çox səthi dedilər, o cümlədən
baş prokuror. Məlumdur ki, Azərbaycanda mövcud olan bütün siyasi
qüvvələrin əksəriyyəti, bir-birinə zidd olan qüvvələr mart hadisələri
ərəfəsində artıq həmin quldur dəstəsinin ətrafında toplaşmışdılar - bir
tərəfdən Azərbaycandan qaçaraq Moskvada oturan cinayətkarlar, digər
tərəfdən respublikanın daxilində olan və guya siyasi fəaliyyət göstərən
qüvvələr. Məlumdur ki, həmin çevrilişə hazırlaşan zaman Rövşən Cavadovun
özü də bəyan etmişdi və bu, televiziya vasitəsilə verilmişdi ki, dövlət şurası
yaradılmalı və buraya hamı dəvət olunmalıdır -Mütəllibov da, Əbülfəz
Elçibəy də, Vəzirov da və başqaları da. Bu, təsadüfi bəyanatlar deyildi.
Bəyan edirdilər ki, Heydər Əliyev ya istefa verməlidir, ya da öldürülməlidir.
Bəziləri demişdilər ki, gülləni onun başına özümüz vuracağıq. Burada
birlikdə dövlət şurası yaranacaqdı. Axı onlar dövlət şurasının yaranmasına
razılıq vermişdilər. Rövşən Cavadovun yanına, hüzuruna Moskvadan da,
Kələkidən də emissarlar gəlmişdi. Burada olan ayrı-ayrı guya siyasi
partiyaların, qüvvələrin nümayəndələri də oraya gəlmişdılər.
Bəli, bu adamın özü cinayətkar idi, ətrafında da cinayətkar adamları
toplamışdı. Ancaq ona dəstək, rəvac verən, onu təlimatlandıran adamlar
həmin bu siyasi qüvvələr idilər. Bu, məlumdur və Azərbaycandan xaricdə də
məlum idi. Rusiyanın da, Türkiyənin də müvafiq orqanlarından mənə
məlumatlar gəlmişdi ki, belə bir dövlət çevrilişi hazırlanır. Özümüzün də
məlumatlarımız var idi. Məsələ təkcə o deyildi ki, guya Rövşən Cavadovun
quldur dəstəsi burada dövlət çevrilişi etmək istəyir. Bəli, o quldur dəstəsi idi,
təəssüflər olsun. O quldur dəstəsini yetişdirənlər də vaxtilə həmin adamlar
idi. Amma iş orasındadır ki, onların hamısı əlaqədə idi. "Boz Qurd" partiyası
da, o biri partiyalar da orada idi. Dediyim kimi, həmin o nöqtələrdən də oraya
emissarlar gəlmişdi, əlaqələr qurmuşdular, telefon danışıqları da olmuşdu.
Bəli, plan da qurulmuşdu ki, Heydər Əliyev Kopenhagendən dönərkən
______________________________________________
36
hava limanında öldürülməlidir və hər şey bundan sonra başlanmalıdır.
Sonra mən Türkiyənin bəzi müvafiq orqanlarının nümayəndələri ilə
görüşərkən mənə dedilər ki, bu məlumatları onlar burada olan
nümayəndələrinə də çatdırmışdılar. Mən onsuz da bunu bilirdim. Amma
onlar da çatdırmışdılar. Təəssüflər olsun ki, buradakı bəzi müvafiq orqanlar
bu məlumatları mənə verməmişdilər, çünki onlar ikibaşlı siyasət aparırdılar.
Bu da həqiqətdir. Ancaq mən bunları bilirdim, görürdüm, müşahidə edirdim.
Bilirdim ki, dövlətimiz böyük təhlükə qarşısındadır. Amma eyni zamanda
əmin idim, arxayın idim, inanırdım ki, dövlətimizi, hökumətimizi heç kəs
sarsıda bilməz.
Ona görə də mən bu məlumatları soyuqqanlılıqla qarşılayırdım. Ancaq
hadisə baş verən zaman, şübhəsiz ki, biz qətiyyətli hərəkət etdik. Burada
deyildi, - mən nə qədər addımlar atdım ki, bu silahlı quldur dəstəsi,
cinayətkar dəstə düz yola gəlsin. Bunları təkrar etmək istəmirəm, bunlar
məlumdur. Ancaq bütün bu addımlar nəticə vermədi. Nə üçün? Çünki onlar
ayrı-ayrı yerlərdən dəstəklər almışdılar. Onlar tam inanırdılar ki, doğrudan da
zorakılıqla gəlib konstitusiyalı hakimiyyəti devirəcək, hakimiyyəti ələ
alacaqlar. Ona görə də onlar mənim atdığım addımların heç birinə cavab
vermədilər. Ancaq onlar da, onları dəstəkləyənlər də Azərbaycan dövlətinin
artıq nəyə qadir olduğunu gördülər və bildilər. Bu gün mən çox böyük təəssüf
hissi ilə demək istəyirəm ki, son illər respublikamızda belə adamlar meydana
çıxıblar, qeyri-qanuni hərəkətləri ilə, cinayətkarlıqları ilə var-dövlət yığıblar,
silah əldə ediblər və zorakılıq yolu ilə hakimiyyətə gəlmək, vəzifə almaq
Azərbaycanda bir adət-ənənəyə çevrilib.
Bugünkü müzakirəmiz məhz bu nəticəyə gəlməlidir ki, bundan sonra
Azərbaycanda silahla, zorakılıqla heç bir iş görmək olmaz, Mən buna tam
qətiyyətlə zəmanət verirəm. Ancaq bu, tək mənim zəmanətimdən asılı deyil.
Buna hər bir vətəndaş zəmanət verməlidir.
Hər bir vətəndaş bilməlidir ki, silahla, zorla hakimiyyətə gəlmək,
hakimiyyət, vəzifə əldə etmək olmaz. Surət Hüseynovun, Rəhim Qazıyevin,
Rövşən Cavadovun, Mahir Cavadovun və başqalarının aqibəti budur.
Bunlardan ibrət dərsi götürmək lazımdır.
Bütün bunların mövcud olmasının səbəbi də ondan ibarətdir ki, son
illərdə cəmiyyətimizdə, insanlarda biganəlik ya-
Dostları ilə paylaş: |