N ə s I m I a d ı n a d I l ç İ L i k I n s t I t u t u

RÜSTƏM KAMAL 
 
 
40 
«genetik  biganəlikdə»  suçlayır.  Dilçi  alim  və 
yazıçı  kimi  «sözü  bədii  dünyanın  dəyəri  kimi 
öyrənməyin»  vacibliyini  irəli  sürür.  Onun 
üçün «Söz Mifin təzahürüdür və onu cəmiyyət 
üzvləri belə də qəbul eləməlidirlər. Sözün kul-
tu öz-özünə gətirib mifin kultuna çıxarmalıdır. 
Eyni  zamanda  söz  bütövlükdə  cəmiyyəti  sim-
volizə  edir.  Cəmiyyət  də  söz  kimi  daxili  bü-
tövlüyə  və  tamlığa  malik  olmalıdır.  Cəmiyyət 
bütövlükdə sözün övladı kimi doğulur» («Gizli 
Dədə Qorqud»).  
Kamal Abdulla respublikamızda və onun 
hüdudlarından  kənarda  görkəmli  yazıçı  kimi 
şöhrət  qazanmışdır.  Onun  romanları  rus,  türk, 
ərəb,  ingilis,  alman,  portuqal,  italyan,  fransız, 
Litva  və  s.  dillərə  tərcümə  olunmuşdur.  Bu 
gün Kamal Abdulla xarici dillərə ən çox tərcü-
mə olunan Azərbaycan nasiridir. Onun yaradı-
cılığına maraq ildən ilə artır.  
«Yarımçıq  əlyazma»  yazıçının  ilk  roma-
nıdır, onu neoepos adlandırmaq da olar. Neoepik 
– təhkiyəçi tarixi-mifik yaddaşın bir parçasını gö-
türüb  yenidən  nəql  edir,  tarixi-mifoloji  bilginin 
ona  məxsus  olduğunu,  tapılmış  yarımçıq  əlyaz-
manın  tarixi  gerçəkliyi  obyektiv  təsvir  etdiyinə 
inanır.  Yazıçının  bu  priyomu  o  qədər  inandırıcı 
olmuşdur  ki,  Türkiyədə  məqalə  müəlliflərindən 
biri yeni əlyazmanın tapıldığını yazmışdı.  
İkinci  roman  –  «Sehrbazlar  dərəsi» 
Azərbaycan  ədəbiyyatında  spiritual  romanın 
ciddi  örnəyidir.  M.M.Baxtinin  menippeya  ad-
landırdığı roman tipidir: çevrilmələrdən və ad-
dəyişmələrdən  istifadə  etməklə  zaman  –  mə-
kan  üzrə  səyahətdir.  Romanın  bir  çox  qatları 
spiritual seansları xatırladır.  
Romanın özəl cəhətlərindən biri də təhkiyə 
məkanında  mistika  və  fantaziya  elementlərinin 
birləşməsidir.  Romanın  təhkiyə  strukturunda 
daxili  əlaqələr  ilk  baxışdan  pozulur.  Yuxularda, 
nağıllarda  olduğu  kimi.  Yazıçı  bu  əlaqələri 
assosiasiyalarla, simvolik qatlarla bərpa edir.  
«Unutmağa kimsə  yox...» Kamal Abdul-
lanın üçüncü romanıdır. Və bu roman göstərdi 
ki, Kamal Abdulla çağdaş Azərbaycan nəsrinin 
təhkiyə  resurslarını  dəyişən  ən  cəsarətli  və 
ciddi  islahatçıdır.  Bir  nəzəriyyəçi  kimi  məsu-
liyyətlə  deyirəm  ki,  gənc  nasirlər  onun  yazı 
texnikasından,  süjetqurma  fəlsəfəsindən  çox 
şey öyrənə bilər...  
Yazıçı  Kamal  Abdulla  Rus  PEN-klubu-
nun (Moskva) üzvüdür.  
K.Abdulla Türk Dil Qurumunun həqiqi fəxri 
üzvü,  Ukrayna  Beynəlxalq  Kadr  Akademiyasının 
həqiqi  üzvüdür  (akademikidir),  MŞPU-nun 
(Moskva  Şəhər  Pedaqoji  Universitetinin)  fəxri 
doktorudur.  29  noyabr  2007-ci  ildə  Rusiya 
Prezidenti V.V.Putin tərəfindən Puşkin medalı 
ilə  təltif  olunub.  Azərbaycanda  Humay  müka-
fatını, 525-ci qəzetin «İlin romanı» adlı müka-
fatını,  Monitorinq  qrupunun  «İlin  ədəbiyyat 
adamı»  adını  almışdır.  2009-cu  ildə  Azərbay-
canla  Çexiya  arasında  münasibətlərin  inkişa-
fında  roluna  görə  «Karl  Kramej»  medalı  ilə 
təltif edilmişdir. Polşa Respublikası Prezidenti 
Lex  Kaçinski  tərəfindən  bu  dövlətin  «Polşa 
Respublikası  qarşısında  xidmətləri»  ordeni  ilə 
də təltif olunub, bundan əlavə Polşanın müsbət 
simasının  formalaşmasındakı  mühüm  xidmət-
lərinə  görə  Polşa  Respublikasının  Xarici  İşlər 
Nazirliyinin  xüsusi  diplomuna  layiq  görülüb. 
2010-cu  ildə  Dədə  Qorqud  Milli  Fondunun 
«Dədə  Qorqud  Milli  mükafatı»,  «Azərbaycan 
dünyası» beynəlxalq jurnalının «Vətən övladı» 
qızıl medalı ilə təltif edilmişdir.  
Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti 
yanında  Bilik  Fondunun  Himayəçilik  Şurası-
nın üzvü (18 iyul 2014-cü ildən), Bakı Beynəl-
xalq  Multikulturalizm  Mərkəzi  Himayəçilik 
Şurasının sədridir.  
Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti 
akad.  Kamal  Abdullanın  fəaliyyətini,  istedad  və 
bacarığını  yüksək  qiymətləndirərək,  onun  Azər-
baycan  Respublikasının  Millətlərarası,  Multikul-
turalizm  və Dini Məsələlər üzrə Dövlət  müşaviri 
təyin etmişdir.  
Millətini,  ölkəsini  çox  sevən  böyük  və-
təndaş,  alim  və  yazıçı  Kamal  Abdullanın  zir-
vələrə yolu davam edir.  

---

AKADEMİK ABDULLAYEV KAMAL MEHDİ OĞLU 
 
 
41 
 
RUSTAM KAMAL 
 
ACADEMICIAN ABDULLAYEV KAMAL MEHDI OGHLU 
 
S u m m a r y 
 
Academician  Kamal  Abdulla  is a well  known  scientist  and  a writer. His creative sphere  is 
very  wide.  The  article  is  devoted  to  K.Abdulla’s  biology,  scientific  and  public  life,  literary 
activity, the artistic features in the prose of the writer. 
 
Key words: Kamal Abdulla, a language, writing, myth, epos 
 
 
 
РУСТАМ КАМАЛ 
 
АКАДЕМИК АБДУЛЛАЕВ КАМАЛ МЕХТИ ОГЛУ 
 
Р е з ю м е 
 
Камал  Абдулла  –  всемирно  признанный  учёный  и  писатель.  Диапазон  его  научной 
деятельности  и  творчества  фантастически  широк.  В  статье  прослеживаются  жизненный  и 
творческий  пути  К.Абдуллы,    а  также  рассматриваются  художественные  особенности  его 
прозы. 
 
Ключевые слова: Камал Абдулла, язык, письмо, миф, эпос 
 
 
 
Ünvan: AZ1014. Bakı-14, Süleyman Rüstəm küç., 33. Bakı Slavyan Universiteti – dos., fil.e.d.  
 
e-mail: [e-mail]
 
 
 
 
Çapa təqdim edən 
İsmayıl Məmmədli – 
«Türkologiya» jurnalının 
sahə redaktoru  
Məqalənin redaksiyaya 
daxil olma tarixi 
 
 
 
 
22.VI.2015 

---