Nesmelova M. Y. Təşkilatların konfliktologiyası. Dərs vəsaiti

HISSƏ 
II.
 
KONFLİKTOLOJI
 
PRAKTIKUM 
FƏSIL 
I.
 
KONFLIKTOLOGIYANIN 
SXEMLƏRLƏ
 
TƏSVİRİ 
Mövzu: Konflikt ologiy a elmi və tədrisi fənn kimi 
 

---

K. Marks 
 
Q. Zimmel 
1. 
sosial  sistem 
daim 
sosial 
sistemlərin geniş yayılmış 
 
1. münaqişə - universal 
xüsusiyyəti olan münaqişələr 
 
təzahürdür 
yaradır 
2. münaqişələr maraqlarla 
 
2. 
münaqişə 
- 
cəmiyyətin 
inkişafının əsasıdır 
ziddiyyət təşkil edir və ehtiyyatların, 
xüsusilə mülkiyyət 
 
3. münaqişə vəhdətin əldə 
və hakimiyyətin kifayət qədər 
 
edilməsivasitəsidir, hətta bu 
olmaması səbəbindən yaranır 
 
vəhdət bir tərəfin məhv 
3.  münaqişə  sosial  sistemlərin 
dəyişikliyə 
uğramasının 
əsas 
mənbəyidir 
 
edilməsi hesabına olsa belə 
Dialektik konsepsiya 
Funksional konsepsiya 
SOSIAL MÜNAQIŞƏNIN ƏSAS 
KONSEPSİYALARI 
funksional 
dialektik 
«münaqişənin ümumi 
(L. Kozer) 
(R. Darendorf) 
nəzəriyyəsi» K. 
Bouldinq 
•
 
Münaqişə 
cəmiyyətin inkişafı üçün 
zəruridir və onun daxili 
həyatının məhsuludur 
•
 
insanlar arasında 
emosional  pozuntu  və 
kolliziyalara gətirib çıxaran
 
sosial 
bərabərsizlik 
cəmiyyət 
üçün xasdır 
•
 
Münaqişə 
- 
konkret 
statusda 
olan 
dəyərlər 
və 
iddialar 
uğrunda  mübarizədir.  Bu 
zaman  məqsəd  rəqibin
 
məhv 
Cəmiyyət 
daim 
dəyişikliklərə 
məruz 
qalır 
Onun 
mənbəyi 
əks 
tərəflərin 
mübarizəsinə çevrilən 
ziddiyyətdir Cəmiyyətin 
hər bir elementi  onun 
dəyişikliyə 
uğramasına yardım edir 
Hər  bir  cəmiyyət  onun 
bir qrup üzvlərinindigər 
üzvləri tərəfindən 
Münaqişə 
ictimai 
həyatın 
ayrılmaz 
hissəsidir Özünəbənzər 
məxluqlarla mübarizə 
aparmaq insan təbiətinə 
xas olan xüsusiyyətdir 
Münaqişənin aradan 
qaldırılması və ya 
məhdudlaşdırılması 
mümkündür Bütün 
münaqişələr ümumiinkişaf 
tendensiyasına 
malikdir 
Əsas anlayış - rəqabət 

---

 
edilməsindən ibarətdir 
məcbur 
edilməsinə 
əsaslanır 
ZİDDİYYƏTLƏRİN İNKİŞAF MƏRHƏLƏLƏRİ 
eynilik fərqliliyə nisbətən üstünlüyə malikdir 
yaranmış fərqin dərinləşməsi, onun eynilik üzərində üstünlüyü 
müxtəlif əhəmiyyətli münasibətlərdə tərflərin bir-birini istisna etməsi 
bütün əhəmiyyətli münasibətlərdə tərflərin bir-birini istisna etməsi 
ziddiyyət fazası 
ziddiyyət artıq yaranmışdır və tərəflərdən biri öz maraqlarına müvafiq olaraq 
və öz imkanlarından istifadə edərək onun həllini çətinləşdirir və uzadır - 
münaqişə fazası 
münaqişənin həll edilməsi 
tərəflərin sabit tarazlığı münaqişənin yaranmasına səbəb olmuş şəraitin faktiki 
olaraq aradan qaldırılmasının nəticəsi olaraq yaranmışdır, bu isə hər iki tərəfi 
təmin edən yeni münasibətlərin yaradılmasına imkan verir. Bu mərhələ 
«konsensus» anlayışı ilə xarakterizə oluna bilər. 
MÜNAQİŞƏNİN ÖYRƏNİLMƏSİ METODLARI 
Kəmiyyət metodları 
Keyfiyyət metodları 
İnformasi' 
met 
^a toplanması məluı odu 
mat
h 
met 
mn analizi odu 
 
müşahidə 
strateji 
case-study (hadisənin 
sənədlərin öyrənilməsi 
sistemli 
öyrənilməsi) metodikası 
sorğu 
tarixi 
mütəxəsis sorğusu 

---

 
komparativ 
fokus-qruplar metodu 
 
sosiometrik 
 
Mövzu: Təşkilati münaqişələr 
Reqlamentlərin qeyri 
dəqiqliyi və natamamlığı 
TƏŞKİLATİ 
MÜNAQİŞƏNİN 
SƏBƏBLƏRİ 
Psixoloji uyumsuzluq, 
neqativ göstəriş 
Təşkilatm müxtəlif 
bölmələrində çalışan 
işçilərin məqsəd və 
maraqlarının obyektiv 
şəkildə fərqlənməsi 
İşçilərin hüquqlarının 
qanunların pozulması 
 
Rəhbərin mənfi 
keyfiyyətləri, onun 
tərəfindən təsbit edilmiş 
qaydalara laqeyd münasibət 
 
münaqişə aparan 
tərəflərin xüsusiyyətləri 
Tərəflərin münaqişədən 
öncəki münasibətləri 
mərkəzi problem 
TƏŞKİLATİ 
MÜNAQİŞƏNİN 
GEDİŞATI ŞƏRTLƏRİ 
münaqişədə olan 
tərəflərin istifadə etdiyi 
strategiya və taktika 
münaqişədə marağı olan 
müşahidəçilər 
münaqişənin gedişatmın 
sosial sferası 
TƏŞKİLATİ 
 
qrupyaratma 
 
sosializasiya və 
MÜNAQİŞƏNİN 
 
adaptasiya 
FUNKSİYALARI 
 
ətraf mühit haqqında 
informasiyanın əldə 
edilməsi 
normayaradıcıhq qüvvə 
və ehtiyyat balansının 

---

 
 
yaradılması və 
qorunması 
disfunksiyalarm 
diaqnostikası 
 
 
proqnoz 
yeniləşmə 
MÜNAQİŞƏNİN İNKİŞAF MƏRHƏLƏLƏRİ 
münaqişədən 
öncəki 
şəxslər arasında və 
qrupdaxili 
münasibətlər 
sistemində 
ziddiyyətlərin 
toplanması və 
kəskinləşməsi 
münaqişə 
aşkar düşmənçilik 
meydana gəlir, 
tərəflərdən biriöz 
rəqibinə qarşı 
hücuma keçir. 
Qarşıdurma aşkar və 
ya gizlin təcavüz 
formasını alır. 
münaqişədən 
sonrakı mərhələ 
münaqişənin 
normallaşdırılması 
və aradan 
qaldırılması 
tendensiyası qeyd 
edilir. Bu tip hallar 
tərəflərdən birinin 
açıq-aşkar qələbəsi 
və ya rəqibin həddən 
çox ziyan 
dəyməsindən 
qorxduğu zaman baş 
verir.  __________   
MUNAQQIgƏLI SİTUASİYANIN BAgA ÇATMASI 

---