Ön sözün müəllifi: İsa Həbibbəyli
erməni dilini öyrənsə, daha yaxşı olar. Çünki erməni dili
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- - Bəli, bəli, pristav ağa, mən isbat eləyərəm ki, erməni milləti çox qədim tarixə malikdir. Mənim dediyim budur
- "Mənim millətim hamı
- “Çar hökumətinə casusluq edən molla Heydər danışmasın! Nikolaya məsciddə dua eləyən molla Heydər sussun!
- Heç kəs siz türklərdən, almanlardan silah alıb, ermə
- “- Yenə “Hophopnamə” oxuyursan! - deyə müəllim gü- lümsündü. - Bəli, bu kitabdan doymuram. - Sabir böyük şairdi.
- “Baqratla Karo söhbətlərinə davam etdilər:-Amma bizim əngələvidlilər də musurman kənd
- “O, bir qədər susdu və sonra çox sevdiyi Sabirin şeirini dedi
40 erməni dilini öyrənsə, daha yaxşı olar. Çünki erməni dili, erməni tarixi daha qədimdir. - Onu da öyrənərik, keşiş, - deyə pristav gülümsündü. Onun gülüşündə müəmmalı bir istehza hiss edən Mesrop pərt olaraq dedi: - Bəli, bəli, pristav ağa, mən isbat eləyərəm ki, erməni milləti çox qədim tarixə malikdir. Mənim dediyim budur ki, erməni dilində məktəb açılsın." Məlumdur ki, Qafqazda və Anadoluda baş verən qanlı qırğınların əsas ideya müəəlifi, ssenarisi, ilhamvericisi hər zaman erməni kilsəsi olmuşdur. Millətçilik toxumu burda səpilib əkilib becərilmişdir. Keşiş Mesropun bu sözləri er- məni kilsə düşüncəsinin ifadəsidir: "Mənim millətim hamı millətlərdən alidir. Heç bir millətin tarixi ermənilərinki kimi qədim deyil. Hər daşı qaldırsan, altından bir erməni tarixi çıxar..."
Qeyd: Romanda müsəlman din xadimi, onun hansı əməl sahibi olduğu haqqında da ştrixlər var: “Çar hökumətinə casusluq edən molla Heydər danışmasın! Nikolaya məsciddə dua eləyən molla Heydər sussun! -Doğrudur, doğrudur! Molla özü şeytandır!”
Zəngəzurlulara yardıma gəlib onlara silahlanmağı, ermə- nilərə qarşı mütəşəkkil mübarizəyə qalxmağı tövsiyə edən türk zabitləri Əli Sadiqi ilə Ömər Şükrünün müraciətlərinə bolşevik Comərdin cavabı da maraqlıdır: “Heç kəs siz türklərdən, almanlardan silah alıb, ermə- nilərlə dava eləməyəcək. Ermənilər bizim ata-baba qonşu- muz, torpaq əhlimiz və dostumuzdur. Bizimlə onların heç bir şərikli malı yoxdur. Siz və sizin əlinizdə oyuncaq olan müsavatçılar bizim aramıza nifaq, millətçilik ədavəti sal- maq istəyirsiniz. Bu hiylə baş tutmayacaq!” Əsl azərbaycanlı-türk, müsəlman sadəlövhlüyü! Roman- da varlı, imkanlı, silahlı, var-dövlətli müsəlmanların çətin günlərdə xarakterlərindəki nankor, nadan xislətləri də üzə 41 çıxır, dar gündə əli silah tutanları bir yerə toplayıb onları düşmənə qarşı mübarizəyə çağırmaq, təşkilatlandırmaq yeri- nə qızıl-gümüş torbalarını atın belinə yığıb arvad-uşağını da götürüb, ardınca da sürülərini süpürüb İran, Türkiyəyə keç- məyi üstün tuturlar. Acılar, yazıqlar olsun ki, bu qədər mü- sibətlər, qanlı qırğınlar görmüş millətimin çox sayda övladı üçün yenə də millət, xalq, vətən, dövlət namusu deyilən şey ailəsindən kənara çıxmır. Ermənilərdə millət, torpaq anla- yışları isə bizdən çox fərqlidir, məqsədə çatmaq uğrunda mübarizədə həyasızlıq, biclik, hər cür namərdlik, amansız vəhşilik onların xislətindədir. “Andronik otaqda var-gəl edə-edə öz-özünə danışmağa başladı: ”Demək türklər Qarabağa gəlib çıxıblar. Mən burdan da qaçmalıyammı? Hara qaçacağam?! Qaçmaq? Mən Andronikəm! Axırıncı soldatım qalana qədər vuruşa- cağam!” Andronik biləndə ki, Sisiyanın bəzi müsəlman kənd- lərində sağ qalanlar olub, dəli olur, əvvəlcədən işini ehtiyatlı tutur, elə mühasirə planları qurur ki, törətdiyi vəhşəti Zən- gəzurdan kənara çıxarıb danışan canlı şahid qalmasın. "An-
“Zəngəzur” boyu ağrılı olaylara züy tutan, psixoloji mə- qamlara musiqili, sözlü müşayiət verən bayatılar, ağılar, ata sözü, məsəllər, Sabirdən milli halımıza (çox da dəyişməyən!) şeir parçaları qəhrəmanların dilindən verilir, müəllifin vətən- daş mövqeyini bəyan edir və yerinə düşür, düşündürür... “- Yenə “Hophopnamə” oxuyursan! - deyə müəllim gü- lümsündü. - Bəli, bu kitabdan doymuram. - Sabir böyük şairdi. -Böyüklüyü xalqın dərdini bilib, ona yanmağındadır. Bir bax nə yazır: 42 Taxıl, taxıl deyib çox çığırma Zəngəzurlutək, Bəyin, xanın, xanın, bəyin əlində ehtikarı gör. Sabir düz yazıb, Mən bizim zəngəzurluların taxıl, çörək deyə çığırmadıqları günü görməmişəm.” Və romanda dünənə qədər ermənilərin “kirvə” deyib bir ailə, mehriban qonşu kimi yaşadıqları müsəlmanların can- larına qəsd etdikləri, ev-eşiklərini, kasıb daxmalarını necə nifrət, kinlə, acgöz hərisliklə talan etdikləri də düşündürü- cüdür, erməniliyin etnik-psixoloji mahiyyəti barədə fikrə gəlməyə imkan verir. “Baqratla Karo söhbətlərinə davam
...Tiflisdəki erməni kilsələrini pulsuz təbii qazla təmin edən məmurumuzun bir neçə gün əvvəl televiziyalara müsahibəsində dedikləri yada düşür: " Bizim erməni xalqı və erməni kilsəsi ilə heç bir düşmənçiliyimiz yoxdur..." Amma onların var axı!!! Bizim çoxumuz elə həmin 100 il əvvəlki düşüncənin, ağlın sahibiyik, heç başımıza gələn və gətirilən qanlı olaylardan hələ də dərs ala bilmirik. Dəyərli yazıçımız Ə.Abasov da belə yerdə öz düşün- cələrini ifadə etmək üçün qəhrəmanının dili ilə xalqımızın böyük şairi Sabirin şeirlərinə üz tutur:
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|