O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Logopediyaning boshqa fanlar bilan aloqasi.
Logopediya boshqa 
fanlar bilan chambarchas bog‗langandir. Shaxsga har tomonlama ta‘sir 
ko‗rsatish, nutq buzilishini bartaraf etish va oldini olish bilan 
omilkorona shug‗ullanish uchun nutqdagi nuqsonlarning belgilarini, 
ularning etiologiyasi, mexanizmlari, nutq faoliyati buzilishi tarkibidagi 
nutqiy va nutqsiz belgilar munosabatlarini bilish kerak. Bu 
logopediyaning boshqa fanlar bilan bo‗ladigan aloqasini belgilaydi. 
Tizimlar ichidagi va tizimlararo aloqalar bor. Tizim ichidagi 
aloqalarga pedagogika hamda maxsus pedagogikaning turli sohalari: 
surdopedagogika, tiflopedagogika, oligofrenopedagogika metodikasi, 
umumiy va maxsus psixologiya bilan bo‗ladigan aloqalari kiradi. 
Tizimlararo aloqalarga esa tibbiy-biologik va tilshunoslik fanlari 
o‗rtasidagi aloqalar kiradi. 
Logopediya umumiy anatomiya va fiziologiya, nutq mexanizmlari, 
nutq jarayonining bosh miyada tashkil etilishi haqidagi, nutq faoliyatida 
ishtirok etadigan analizatorlarning qurilishi va harakatga kelishi 
haqidagi bilimlardan foydalanadi. 
Nutq buzilishi mexanizmlarini tushunish tuzatish jarayoni 
qonuniyatlarini aniqlash uchun oliy ruhiy funksiyalarning dinamik 
lokalizatsiyalanishi to‗g‗risidagi, nutqning ongda shakllanishi borasidagi 
bilimlarni egallash kerak bo‗ladi.

---

70 
Nutq murakkab funksional jarayondir. Uning asosida muloqot 
jarayonidagi til belgisi tartiblaridan qo‗llanish yotadi. Tilning murakkab 
tizimi uzoq muddatli ijtimoiy-tarixiy rivojlanish mahsuli bo‗lib, u bola 
tomonidan nisbatan qisqa muddatlarda o‗zlashtirib olinadi. 
Nutqiy tizim bosh miya a‘zolarining faoliyatiga asoslanadi. Ulardan 
har biri nutq faoliyatining o‗ziga xos vazifasini bajaradi. 
A.R. Luriya miya faoliyatini uchta funksional blokka ajratadi. 
Birinchi blok
–
bosh miya po‗stlog‗i osti (yuqori stvol va limbik 
oblast) haqidagi bilimlarni o‗z ichiga oladi. U bosh miya qatlami 
tonusining normalligi va uning tetiklik holatini ta‘minlaydi. 
Ikkinchi blok