Parlament üzvləri üçün vəsait

88
Uşaqlarla bağlı istintaq və onların dindirilməsi
Kon ven si ya is tin taq la rın uşaq la rın cin si is tis ma rı və sek sual xa-
rak ter li hə rə kət lə rə qar şı mü ba ri zə də ix ti sas laş mış mü tə xəs-
sis lər tə rə fin dən apa rıl ma sı nı tə ləb edir. Həm çi nin, din dir mə-
ni  uşaq la rın  eh ti yac la rı na  uy ğun laş dır maq,  on la rın  eti ba rı nı 
qa zan maq  və  on la rı  sər bəst  şə kil də  da nış ma ğa  cə sa rət lən-
dir mək  üçün  uşaq la rın  ifa də lə ri  uşaq  psi xo lo gi ya sı  sa hə sin-
də xü su si tə lim al mış şəxs lər tə rə fin dən alın ma lı dır. Məh kə mə 
pro se si nə cəlb edi lən şəxs lər (xü su si lə, ha kim lər, pro ku ror lar 
və və kil lər) ar zu et dik lə ri təq dir də və on la rın müs tə qil lik lə ri nə 
hör mət  et mək lə,  uşaq  hü quq la rı  və  uşaq la rın  cin si  is tis ma rı 
və  sek sual  xa rak ter li  hə rə kət lər  sa hə sin də  tə lim  ala  bil mə li-
dir lər. 
Ək si ni et mək üçün ağ la ba tan qə rar ol ma dıq da, din di ril mə ci-
na yət əmə li ba rə də mə lu mat ve ril dik dən son ra dər hal, mü na-
sib və təh lü kə siz mü hit də,  müm kün ol du ğu təq dir də, hə mi şə 
ey ni şəxs lər tə rə fin dən  və uşa ğı mü şa yiət edən üçün cü tə rə fin 
iş ti ra kı ilə hə ya ta ke çi ril mə li dir. Ci na yət pro se si za ma nı sü but 
ki mi və ya tib bi və te ra pev tik xid mət lər üçün is ti fa də məq sə-
di lə, yer li qa nun ve ri ci li yə uy ğun ola raq, din di ril mə vi deolen tə 
çə ki lə bi lər.  Uşaq la rı qo ru maq və da nış ma ğa cə sa rət lən dir mək 
üçün, ha kim uşa ğın ka me ra va si tə si lə din di ril mə si ni əmr edə və 
uşa ğın eh ti mal edi lən ci na yət kar ilə bir ba şa tə ma sa gir mə dən 
din di ril mə si nə ica zə ve rə bi lər (vi deo-konf rans).
Kon ven si ya nın  müd dəala rı na  əla və  ola raq,  qeyd  edil mə li dir 
ki,  Av ro pa  Şu ra sı nın  hö ku mət lə ra ra sı  fəaliy yə ti  çər çi və sin də 
Na zir lər  Ko mi tə si  tə rə fin dən  1  no yabr  2010-cu  il  ta ri xin də, 
uşaq la rın əd liy yə sis te mi nə çı xı şı nı və bu sis te min uşaq lar ilə 
rəf ta rı nı tək mil ləş dir mək məq sə di lə,  Uşaq la rın is ti fa də si üçün   
ya rar lı əd liy yə yə tə li mat la rı qə bul edil miş dir. 

---

89
Seksual xarakterli cinayətlərdə təqsirli bilinən 
şəxslər barədə milli məlumatıarın qeydə alınması və 
saxlanılması 
Kon ven si ya uşaq la rın cin si is tis ma rı və on la ra qar şı sek sual xa rak-
ter li hə rə kət lə rin qar şı sı nın alın ma sı və bu ci na yət lər ba rə də is tin-
taq apa rıl ma sı məq sə di lə, şəx si mə lu mat la rın qo run ma sı haq qın da 
müd dəala ra
11 
 və  hər bir döv lə tin yer li qa nun ve ri ci li yi nə uy ğun ola-
raq məh kum edil miş şəxs lə rin kim li yi və ge ne tik pro fil lə ri ilə bağ lı 
mə lu mat la rın qey də alın ma sı nı, sax la nıl ma sı nı və la zım ol du ğu təq-
dir də, di gər öl kə nin mü va fiq or qan la rı na gön də ril mə si ni nə zər də 
tu tur. Bu öh də li yin ne cə tət biq edil mə si ilə bağ lı qə rar ver mək üçün 
döv lət lər ki fa yət qə dər çe vik li yə ma lik dir lər. Bu möv zu ilə bağ lı sə-
mə rə li şə kil də is ti nad edi lə cək sə nəd Par la ment As samb le ya sı nın 
sek sual xa rak ter li ci na yət kar la ra qar şı təd bir lə rin güc lən di ril mə si nə 
dair 1733 say lı Qət na mə si dir (2010). 
Beynəlxalq əməkdaşlıq
Kon ven si ya ya qo şul muş tə rəfl ər ci na yət iş lə ri, uşaq la rın cin si is-
tis ma rı və on la ra qar şı sek sual hə rə kət lə rin qar şı sı nın alın ma sı və 
qur ban la rın qo run ma sı və on la ra yar dım edil mə si ilə bağ lı mə sə-
lə lər də əmək daş lı ğa də vət edi lir lər.  
Av ro pa  Şu ra sı  ci na yət  iş lə ri  üz rə  məh kə mə  əmək daş lı ğı  ilə 
bağ lı ge niş stan dart lar komp lek si nə ar tıq ma lik dir. Mə sə lən, 
11.    Şəxsi  məlumatların  avtomatik  qeydə  alınması  (108  saylı  ETS)  ilə  bağlı  Şəxslərin 
qorunmasina dair Konvensiyanın 5-ci maddəsinə əsasən “avtomatik qeydə alınmış şəxsi 
məlumat”: a) ədalətli və qanuni qaydada  əldə edilməli və qeydə alınmalıdır; b) xüsusi 
və  qanuni  məqsədlər  üçün  saxlanılmalı  və  bu  məqsədlərə  uyğun  gəlməyən  üsullarla 
istifadə edilməməlidir;c) saxlama məqsədlərinə adekvat, uyğun və mütənasib olmalıdır; 
d) düzgün olmalı və zəruri olduğu təqdirdə, yenilənməlidir; e) saxlama məqsədi üçün 
tələb  olunan  müddətdən  artıq  olmayaraq  məlumat  subyektlərinin  identifikasiyasına 
imkan verən formada saxlanılmalıdır”. Bundan əlavə, zəiflik dərəcəsi, təşkilat daxilində 
məlumata çıxışın məhdudlaşdırılmasına olan ehtiyac və uzun müddətli saxlama tələbləri 
nəzərə alınaraq, hər bir məlumat üçün xüsusi təhlükəsizlik tədbirləri görülməlidir.  

---

90
Ekst ra di si ya haq qın da Av ro pa Kon ven si ya sı (24 say lı ETS), Ci-
na yət iş lə ri üz rə qar şı lıq lı yar dım haq qın da Av ro pa Kon ven si-
ya sı (30 say lı ETS) və Əla və Pro to kol lar  (86, 98, 99, 182 say lı 
ETS) və Çirk li pul la rın yu yul ma sı, Ci na yət yo lu ilə əl də edil miş 
gə lir lə rin ax ta rı şı, don du rul ma sı və mü sa di rə si və Ter ro riz min 
ma liy yə ləş di ril mə si  haq qın da  Av ro pa  Şu ra sı nın  Kon ven si ya sı  
(141  say lı  ETS)  bir  çox  ci na yət lə rə  tət biq  edi lə  bi lən  çar paz 
va si tə lər müəy yən edir. 
Kon ven si ya özü bey nəl xalq əmək daş lı ğı ida rə et mə li olan bir sı ra 
ümu mi prin sip lə ri müəy yən edir:
 
X
tə rəfl ər müm kün ol du ğu qə dər, sü rət li mə lu mat və sü but 
döv riy yə si nin  qar şı sın da  du ran  ma neələ ri  ara dan  qal dır-
ma lı və uşaq la rın cin si is tis ma rı və sek sual xa rak ter li hə-
rə kət lə rin  qar şı sı nın  alın ma sı  və  bun la ra  qar şı  mü ba ri zə 
apa rıl ma sı, qur ban la rın qo run ma sı və on la ra yar dım gös-
tə ril mə si məq sə di lə və bu ci na yət lər ilə bağ lı ci na yət pro-
ses lə ri nin  uğur la  hə ya ta  ke çi ril mə si  üçün  əmək daş lıq  et-
mə li dir lər;
 
X
ci na yət di gər tə rə fin əra zi sin də baş ver dik də, tə rəfl ər  qur-
ban la ra  daimi ya şa dıq la rı döv lət lə rin sə la hiy yət li or qan la rı na 
şi ka yət əri zə si ver mək im ka nı ver mə li dir lər;
 
X
məh kə mə sa hə sin də əmək daş lıq et mək məq sə di lə, tə rəfl ər 
ki fa yət qə dər hü qu qi ba za təş kil edən Lan za rot Kon ven si ya-
sı na mü ra ciət edə bi lər lər;
 
X
tərəflər  üçüncü  dövlətlərin  xeyrinə  həyata  keçirilən  inkişaf 
yardım proqramlarına uşaqların cinsi istismarı və onlara qarşı 
seksual xarakterli hərəkətlərin qarşısının alınması və onlara qarşı 
mübarizə  aparılmasının  daxil  edilməsinə  səy  göstərməlidirlər. 
Avropa  Şurası  üzv  dövlətlərinin  bir  çoxu  hüququn  aliliyinin 
bərpa edilməsi və möhkəmləndirilməsi, məhkəmə institutlarının 

---