Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
22
Keyfiyyətə nəzarət: daxili
və xarici
Mikroskopiyanın xarici keyfiyyət nəzarətini MİL həyata keçirir. Xətalara ən çox həssas
müayinə üsulu olan DHT-lərin xarici keyfiyyət yoxlanması və onların ÜST standartlarına
uyğun aparılması Almaniya, Borstel AMİL-i tərəfindən ildə bir dəfə olmaqla həyata keçirir.
Keyfiyyətə daxili nəzarət ML-nin müdirinin nəzarəti altında və laborator prosedurların
hər mərhələsinin qiymətləndirilməsi ilə aparılır.
Şüa müayinələrinin keyfiyyətinə nəzarət habelə daxili və xarici olmaqla bölünür. Daxili
– ƏN rentgenoloqları tərəfindən ikili təsadüfi seçmə üsulu ilə, xarici Elmi Tədqiqat Ağciyər
Xəstəlikləri İnstitutu (ETAXİ) ilə qarşılıqlı aparılır.
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
23
Fəsil 4: Müayinə nəticəsində əldə edilmiş nəticələrin qiymətləndirilməsi və vərəmin
diaqnozunun təyin edilməsi
Vərəmin diaqnozunun təyin edilməsi zamanı iki əsas sənədə istinad olunur:
1.
Diaqnozun kliniki tərtibi üçün Xəstəliklərin Beynəlxalq Təsnifatı, 10-cu baxış
(XBT-10)
2.
ÜST tərəfindən 2013-cü ildə yenidən baxılmış Vərəmin Epidemioloji Təsnifatı.
Xəstəliklərin Beynəlxalq Təsnifatı, 10-cu baxış (XBT-10) əsasında kliniki diaqnozun tərtib
edilməsi
Sinif I: BƏZİ YOLUXUCU VƏ PARAZİTAR XƏSTƏLİKLƏR (A00-B99)
Vərəm (A15-A19)
Daxil edilib: Mycobacterium tuberculosis və Mycobacterium bovis tərəfindən törədilmiş
infeksiyalar
İstisnadır:
anadangəlmə vərəm (P37.0)
vərəm ilə əlaqəli pnevmokonioz (J65)
silikozlu-vərəm (J65)
vərəmin nəticələri (B90.-)
Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş vərəmi (A15)
A15.0 Bakterioskopik təsdiq olunmuş, kultural (əkmə üsulu üzrə) bitmə vermiş və ya
bitmə verməmiş ağciyər vərəmi: Bakterioskopik təsdiq olunmuş,
kultural (əkmə üsulu
üzrə) bitmə vermiş və ya bitmə verməmiş vərəmli: bronxoektaziya / ağciyər fibrozu /
pnevmoniya / pnevmotoraks.
A15.1 Yalnız kultural (əkmə üsulu üzrə) bitmə ilə təsdiq olunmuş ağciyər vərəmi:
A15.0 bəndinə sadalanan, yalnız kultural bitmə ilə təsdiq olunmuş hallar.
A15.2 Histoloji təsdiq olunmuş ağciyər vərəmi
A15.0 bəndinə sadalanan, histoloji təsdiq olunmuş hallar.
A15.3 Dəqiqləşdirilməmiş üsullarla təsdiq olunmuş vərəm
A15.0 bəndinə sadalanan təsdiq olunmuş, lakin təsdiqinin bakterioloji və ya histoloji olması
dəqiqləşdirilməmiş hallar.
A15.4 Bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş döş qəfəsi daxili limfa vəzilərinin vərəmi
Kök ətrafı / divararalığı traxeobronxeal limfa vəzilərinin bakterioloji və histoloji təsdiq
olunmuş vərəmi. İstisnadır: əgər birincili kimi dəqiqləşdirilibsə (A15.7)
A15.5 Qırtlağın, traxeyanın və bronxların bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş
vərəmi
Bronxların / qırtlağın / traxeyanın / səs aparatının bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş
vərəmi.
A15.6 Bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş vərəm plevriti
Bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş
plevra vərəmi / vərəm empieması. İstisnadır:
Tənəffüs orqanlarının birincili vərəmi zamanı bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş vərəm
plevriti (A15.7).
A15.7 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş birincili vərəmi
A15.8 Digər tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiq olunmuş vərəmi
Divararalığı limfa vəzilərinin / burun-udlağın / burunun / ətraf ciblərin bakterioloji və
histoloji
təsdiq olunmuş vərəmi.
A15.9 Tənəffüs orqanlarının dəqiqləşdirilməmiş lokalizasiyalı bakterioloji və histoloji
təsdiq olunmuş vərəmi
Penitensiar sistemdə vərəmə nəzarət üzrə Təlimat, 2013
24
Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və ya histoloji təsdiq olunmayan vərəmi (A16)
A16.0 Bakterioloji və histoloji nəticələri mənfi olan ağciyər vərəmi
Bakterioloji və histoloji nəticələri mənfi olan vərəmli: bronxoektaziya / ağciyər fibrozu /
pnevmoniya / pnevmotoraks.
A16.1 Bakterioloji və histoloji müayinələri aparılmamış ağciyər vərəmi
A16.0 bəndində sadalanan bakterioloji və histoloji müayinələri aparılmamış ağciyər vərəmi
A16.2 Bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən ağciyər vərəmi
Bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən, başqa cür qeyd edilməyən ağciyər
vərəmi. Vərəmli: bronxoektaziya / pnevmoniya / pnevmotoraks / ağciyər fibrozu.
A16.3 Döş qəfəsi daxili limfa vəzilərinin bakterioloji və ya histoloji təsdiqi barədə
deyilməyən vərəm
Kökətrafı / divararalığı / traxeobronxeal limfa vəzilərinin bakterioloji və ya histoloji təsdiqi
barədə deyilməyən vərəmi. İstisnadır: döş qəfəsi daxili limfa vəzilərinin birincili kimi
dəqiqləşdirilmiş vərəmi (A16.7)
A16.4 Qırtlağın, traxeyanın və bronxların bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə
deyilməyən vərəm.
Bronxların / qırtlağın / traxeyanın / səs aparatının bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə
deyilməyən vərəmi.
A16.5 Bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən vərəm pevriti.
Bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən plevranın vərəmi / vərəm plevriti / vərəm
empieması. İstisnadır: tənəffüs orqanlarının birincili vərəmi nəticəsində vərəm plevriti
(A16.7)
A16.7 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən
birincili vərəmi
Birincili: başqa cür qeyd edilməyən vərəmi / vərəm
kompleksi
A16.8 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən vərəmi
Divararalığı limfa vəzilərinin / burunun / burun-udlağın / ətraf ciblərin bakterioloji və
histoloji təsdiqi barədə deyilməyən vərəmi.
A16.9 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiqi barədə deyilməyən
dəqiqləşdirilməmiş lokalizasiyalı vərəm
Tənəffüs orqanlarının başqa cür qeyd edilməyən vərəmi.
Sinir sisteminin vərəmi (A17+)
A17.0+ Vərəm meningiti (G01*)
Baş beyin / onurğa beyini qişalarının vərəmi /
vərəm leptomeningiti
A17.1+ Meningeal tuberkuloma (G07*)
Beyin qişalarının tuberkuloması
A17.8+ Sinir sisteminin digər lokalizasiyalı vərəmi
Baş beyinin tuberkuloması (G07*)/ Onurğa beyininin vərəmi (G07*0) / Baş beyinin vərəm
absesi (G07*)/ vərəm meninqoensefaliti (G05.0*)/ vərəm mieliti (G05.*)/ vərəm
polinevropatiyası (G63.0*)
A17.9+ Sinir sisteminin dəqiqləşdirilməmiş vərəmi (G99.8*)
Digər orqanların vərəmi (A18)
A18.0+ Sümüklərin və oynaqların vərəmi
Bud-çanaq oynağının (M01.1*) / diz oynağının (M01.1*) / onurğanın (M49.0*) vərəmi.
Vərəm: artriti (M01.1*) / mastoiditi (H75.0*) / sümük nekrozu (M90.0*) / osteiti (M90.0*) /
osteomieliti (M90.0*) / sinoviti (M68.0*) / tenosinoviti (M68.0*)
A18.1+ Sidik-cinsiyyət orqanlarının vərəmi
Sidik kisəsinin (N33.0*) / balalıq boynunun (N74.0*) / böyrəklərin (N29.1*) / kişi cinsiyyət
orqanların (N51.*) / sidik kanalının (N29.1*) vərəmi. Qadınlarda kiçik çanaq orqanlarının
və toxumalarının vərəm iltihabı (N74.1*)
