Pol ska – r osja: czy fatal izm w rogości?
Yüklə 404,68 Kb. Pdf görüntüsü
|
100 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej • Rok 11 (2013) • Zeszyt 3 Iwona Hofman „W tegorocznym budżecie na pomoc dla mniejszości narodowych w Pol- sce przewidziano tylko 8 mld starych złotych. Od paru lat ta pozycja jest stale zmniejszana. Te 8 miliardów to zaledwie 50% najważniejszych potrzeb. Po- woduje to trudności lokalowe, zawieszanie pism i ograniczanie wydawnictw. Dla zaspokojenia najniezbędniejszych potrzeb jest konieczne podniesienie tej kwoty do 11 mld złotych. Chciałbym zaapelować do p. ministra Dejmka, z którym w bardzo wielu sprawach się nie zgadzam, ale jestem pełen uzna- nia dla jego niezależnej postawy przełamywania biurokratycznych trudności w swoim resorcie – by zechciał się tą sprawą zająć. Zagadnienie mniejszości nabiera specjalnego znaczenia w chwili postępującej destabilizacji w Rosji i rosnących trudności na Ukrainie i Białorusi” 8 . „W Trybunie w numerze z 15-go stycznia br. ukazał się artykuł Wojna polsko-litewska. W Sejnach i okolicach od kilku lat ma miejsce szereg incy- dentów i konfliktów z mniejszością litewską, w czym niestety – duży udział bierze polski kler katolicki, utrudniający prowadzenie mszy w języku litew- skim i mianowanie księży Litwinów lub mówiących przynajmniej po litew- sku. Półtora roku temu otwarto w Sejnach konsulat litewski. Szyld konsulatu był wielokrotnie oblewany czerwoną farbą, a sprawców nigdy nieudało się ustalić, mimo licznych protestów konsula. Dopiero od 13-go stycznia br. przed konsulatem stoi policyjny radiowóz. Komenda Rejonowa Policji w Sej- nach twierdzi, że ma za mało ludzi by na dłuższą metę pilnować konsulatu. Zastanawiam się, jaka byłaby reakcja opinii polskiej, gdyby coś podob- nego miało miejsce powiedzmy w Kownie z polskim konsulatem. Nie bra- kuje spektakularnych gestów przyjaźni czy wizyt, które nie mają żadnego praktycznego znaczenia. W dalszym ciągu toleruje się tak szkodliwe anta- gonizmy narodowościowe. Zwracam uwagę, że Trybuna, która zamieściła ten reportaż jest organem rządzącego stronnictwa” 9 . „Ostatnio mamy bardzo napięte stosunki z Białorusią, której wchłania- nie przez Rosję przedstawia dla nas największe niebezpieczeństwo. Niestety, poza słownymi deklaracjami, czy konferencjami, nic się nie robi. Ambasa- da polska w Mińsku nie jest obsadzona, nie funkcjonuje tam Instytut Pol- ski, o którego powołanie Kultura walczy od paru lat. Książki i czasopisma polskie są tam niedostępne. Naszym zadaniem jest pomoc w rozwoju świa- domości narodowej Białorusinów i opieka nad mniejszością polską na Bia- łorusi. Proponujemy, by na uniwersytecie w Białymstoku otworzyć katedrę historii i kultury białoruskiej” 10 . „Nie najlepiej jest z naszymi stosunkami z Ukrainą. Zdawało się, że wszystko jest na najlepszej drodze: wizyta prezydenta Kuczmy w Polsce, 8 „Notatki Redaktora”, K. 1995, nr 4/571, s. 125. 9 „Notatki Redaktora”, K. 1996, nr 3/582, s. 102. 10 „Notatki Redaktora”, K. 1996, nr 6/585, s. 113. 101 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej • Rok 11 (2013) • Zeszyt 3 Problem mniejszości narodowych w „Notatkach Redaktora” i archiwum Jerzego Giedroycia przygotowywany Festiwal Kultury Polskiej we Lwowie na jesieni br., a jed- nocześnie wybucha konflikt spowodowany demontażem kopuły na kościele św. Teresy w Przemyślu, który do 1946 r. był katedrą Kościoła grecko-katoli- ckiego. Konflikt ten – ponownie sprowokowany przez zakon oo. karmelitów bosych – praktycznie został zaaprobowany przez miejscowego wojewodę, Stanisława Bajdę. Reakcja sejmu, a właściwie Komisji Mniejszości Naro- dowych i Etnicznych była bardzo miękka. Kto wreszcie ponosi odpowie- dzialność w rządzie za naszą politykę wschodnią? Z rosnącym niepokojem obserwuję, że wielu wojewodów zaczyna prowadzić własną politykę. [...] Rząd przejawia tu całkowitą bezradność” 11 . „W Polsce uczy się obecnie ok. 2300 Polaków ze Wschodu, głównie z Ukrainy, Białorusi i Litwy, ale także z Łotwy, Rosji i Kazachstanu. Z tej liczby 1640 osób studiuje na wyższych uczelniach. Są 124 doktoraty. Duża część przyjętych na studia Polaków ze wschodu ma duże trudności w nauce. Wynika to z niższego poziomu szkół średnich na Ukrainie i Białorusi. Prak- tycznie biorąc te studia są jedynym kanałem imigracyjnym dla najzdolniej- szych, bowiem tylko jednostki wracają do swojego kraju. Jest bardzo ważne odtworzenie inteligencji wśród Polonii na Wschodzie, ale znacznie praktycz- niejsze byłoby przyznawanie im stypendiów na studia na terenie ich krajów. Obecnie stosowana metoda przyczynia się tylko do osłabiania Polonii a nie jej wzmocnienia” 12 . „Problem Polaków na Litwie jest klasycznym przykładem braku polityki wschodniej rządu polskiego. Wydawałoby się, że politykę rządu reprezentuje ambasador Widacki, który konsekwentnie dąży do normalizacji stosunków polsko-litewskich, a specjalnie broni pozycji mniejszości polskiej. Jego po- lityka jest gwałtownie zwalczana przez kilku liderów Związku Polaków na Litwie i jego politycznej przybudówki Akcji Wyborczej Polaków na Litwie. Przez swoją demagogiczną działalność liderzy ci pogłębiają tylko szkodliwe antagonizmy polsko-litewskie. Ich działalność znajduje, niestety, poparcie w Polsce, a przede wszystkim u przewodniczącego Stowarzyszenia Wspólno- ta Polska – prof. Andrzeja Stelmachowskiego. Prof. Stelmachowski, pod ich wpływem, dzieli Polaków na Litwie na niedobrych – pro litewskich i dobrych – antylitewskich, którym należy pomagać. Popiera on utopijną koncepcję tworzenia polskiego uniwersytetu w Wilnie czy budowy Domu Polskiego. O tych sprawach pisałem zresztą kilkakrotnie w swoich Notatkach. Ta nieodpowiedzialna działalność pp. Maciejkiańca i Sienkiewicza spoty- ka się na szczęście z rosnącym oporem. Najlepszym dowodem jest powsta- ła nowa organizacja Kongres Polaków Litwy czy też działalność Czesława Okińczyca lub p. Mieczkowskiego. 11 Ibidem, s. 114. 12 Ibidem. Yüklə 404,68 Kb. Dostları ilə paylaş:
|