Prof. ġərifov Famil Həsən



Yüklə 4,4 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/207
tarix30.04.2018
ölçüsü4,4 Mb.
#40643
növüDərs
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   207

 

44 


тумуръуьу  ири,  слиндр  формалы,  рянэи  гящвяйи  нарын 

тцкъцклярля юртцлцдцр. Йарпаьы ири, енли йумуртавари вя йа 

эирдя, тцнд

йашыл, габарыглы, кянары бцтюв вя йа 3 пянъяли, 



бярк,  кобуд,  алт  тяряфи  сых  тцкъцкля  юртцлцдцр.  Йарпаг 

йанлыьы црякваридир. Икиевли нюв олуб, чичякдя еркякъикляр 

узун, дикдуран, йабаны функсионал диши чичякли формаларда 

ися  гыса  вя  саллагдыр.,  чичяк  салхымы  5

-

8  см  узунлуьунда, 



эиля  салхымы  гыса  вя  15

-

20  эилядян  ибарят  олур.  Эиля  орта 



бюйцклцкдя, гара гящвяйи рянэли, цзяри мумлу, мускат дадлы, 

ичярисиндя 2

-

4 ядяд тохум олур. Эилянин шякярлийи 14



-18  %-

дир. Эилядян ъяряз  кими  йейилмякдя  вя  шяраб  истещсалында 

истифадя  едилир.  Эцръцстанда  бу  нювдян  щазырланмыш 

ширин  шяраб

 

«Салхино»  ады  иля  мяşщурдур.  Изабелла 



филоэенетик  инкишаф  тарихиндя  рцтубятли  шяраитдя  ямял 

эялдийиндян,  о,  рцтубятя  чох  тялябкардыр.  Бунунла  йанашы 

олараг  о,  гураглыьа  вя  шахтайа  да  давамлы  олуб  йайы  40

0

Ъ 



исти, гышы ися 30

0

Ъ шахта олан иглимя давам эятирир. Бу нюв 



ящянэли  торпагларда  пис,  тяркибиндя  10%

-

дян  артыг  ящянэ 



олмайан торпагларда ися нормал битир. В.И.Мичурин бу нювцн 

амуренzис  нювц  иля    щибридляшмядя  истифадя  едяряк 

мяшщур, 


шахтайа 

давамлы 


Рус 

Конкорду 

сортуну 

йаратмышдыр.  Филлоксера  зярярвериъисиня  вя  милдиу 

хястялийиня  дя  давамлыдыр.  Изабелла  цзцм  биткисиндя 

хромосомларын сайы 2

н

= 38 ядяддир.



 

 

Витис  Берлаnдийери  Планъ.  Бу  нювя



 

Берландийери 

цзцмц,  гыш  цзцмц  вя  даь  цзцмц  дя  дейилир.  Йабаны  щалда 

АБШ


-

да, 


Мексиканын 

палыд 


мешяляриндя, 

ящянэли 


торпагларда эениш йайылмышдыр. Шимали Америкада ъянуби 

вя  мяркязи  Техасда  чынгыллы

-

дашлы  торпагларда  битир. 



Филлоксерайа вя эюбяляк хястяликляриня ян давамлы нювдцр. 

Авропайа  1887

-

ъи  илдя  эятирилмишдир.  22



-28

0

Ъ  шахтайа,  40



-

45

0



Ъ  истилийя  давам  эятирир.  Ящянэли  торпагда  нормал 

битир,  лакин  торпагда  ящянэин  щяддиндян  чох  олмасына 

давамсыздыр.

 

 



Витис  Берландийери  х.В.  рипарийа

- 

дан  йарадылмыш 

щибрид  25

-

40%  ящянэ  олан  торпагда  битя  билир.  Бу  нюв 



эюбяляк  хястяликляриня  давамлы олмагла  онун  иштиракы  иля 

йаранан щибрид

 

ися хлороз хястялийиня дя давамлыдыр.



 


 

45 


 

Филлоксерайа  давамлы  нюв  олдуьундан  кечмиш  ССРИ 

мяканында  Авропа  сортлары  цчцн  ъалагалты  олараг  эениш 

истифадя  едилмишдир.  Лакин  бурада  гцсурлу  ъящяти 

ъалагалтынын назик, ъалагцстцнцн ися йоьун олмасыдыр.

 

 



В.Берландийери    х

 

В.рипари  Кобер  5  Б  Б  вя  В. 

Берландийери    х

 

В.Рипарийа

 

Талеки  8  Б

 

щибридиндя 



ъалагалты  вя  ъалагцстц  ейни  тярздя  йоьунлашыр.  Бу  нювцн 

чиликляринин  кюк  ямяля  эятирмяси  10

-

15%,  щямин  нювцн 



иштиракындан  йаранмыш  щибридлярин  чиликляринин  кюк 

ямяля  эятирмяси  ися  йцксяк  олур.  Бу  нювя  ъаланмыш  Авопа 

цзцм  сортларында  эиляляр  тез  йетишир,  эилядя  шякяр  фаизи 

йцксялир вя онун дады хейли йахшылашыр. Берландиери нювц 

башга нювлярля асаn

 

щибридляшдийиндян йени филлоксерайа 



давамлы,  дашлы

-

чынгыллы,  ящянэли  торпагларда  нормал 



битян сортларын йарадылмасы цчцн истифадя едилир. 

 

 



Берландиери  дырмашaн  лиан  олуб,  зоьу  боз  гящвяйи 

рянэли, аз кцнълц, нарын тцкъцклц, галын диафрагмалы, буьум 

аралары  гыса,  йарпаьы  енли

-

овал,  цряквари,  3  ядяд  дар 



пянъяли,  тцнд

-

йашыл  рянэли,  алты  ачыг



-

йашыл  рянэли,  хıрда 

тцкъцклярля  юртцлц  йарпаг  йанлыьы  кичик,  йарпаг  айасынын 

кянары  дишли,  быьъыьы  узун  2

-

3  щачалы,  икиевли  биткидир. 



Чичякляри  еркяк  вя  функсионал  диши  tiplidir.  Еркякъикляр 

стерил чичякдя узун, дикиня дуран, функсионал чичяклярдя ися 

яйри  олур.  Салхымы  ири,  эиляси  хырда,  цзяри  мумлу,  гара, 

ширяли,  хоша  эялян  дадлы,  азъа  бцзцшдцрцъцдцр.  Эиля  там 

йетишдикдя  ширяси  ачыг,  тутгун  рянэли,  ширин  дадлы  олур. 

Тохуму  аз,  хырда,  овал  вя  эирдядир.  Хромосомларын  сайы 

2

н

=38 ядяддир.



 

 

Витис  Рипарийа  Миъщаух



Сащил  цзцмц.  Бу  нюв 

Шимали  Американын  ян  эениш  йайылмыш  цзцм  нювц  олуб, 

Нйу


-

Брансумкада  вя  Квебака,  Манитобы  вя  Монтаныдан  ъянуб 

тяряфя



Вирэинийайа,  Теннеси  вя  Нйу



Мексикайадяк 

йайылмышдыр.  Миссисипи  вя  Миссури  чайлары  ятрафында 

батаглы 


гумсал 

торпагларда 

эениш 

йайылмышдыр. 



Филлоксерайа,  милдиу  хястялийиня  вя  шахтайа  чох  давамлы 

нювдцр. Чиликля асан чохалыр, кюквермя фаизи чох йцксякдир. 

Авропа  цзцм  сортлары  цчцн  ян  чох  йцксяк  гиймятли 

ъалагалтыдыр. 

ХЫХ 

ясрин 


ахырларындан 

башлайараг 




Yüklə 4,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   207




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə