PüSTƏ oruc qizi fərhadi
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.Kommersiya konsessiyası (françayzinq) müqaviləsi
- Kommersiya konsessiyasının mənası
- Kommersiya konsessiyası müqaviləsinin iştirakçıları
201 lizinqverənə və ya lizinqalana alqı-satqı müqaviləsinin şərtlərinə müvafiq şəkildə təqdim etməyə borcludur. Lizinq sövdələşməsinin tərəfləri həm Azərbaycan Respublikasının rezidentləri, həm də qeyri-rezidentləri, yəni respubliksamızda kommersiya fəaliyyətini həyata keçirən xarici hüquqi şəxslər ola bilər. Lizinq fəaliyyəti bilavasitə, bu cür fəaliyyəti həyata keçirmək üçün icazə (lisenziya) almış lizinq lampaniyaları (firmaları) tərəfindən həyata keçirilir. Lizinq kampaniyalarının (firmalarının) təsisçiləri hüquqi və ya fiziki şəxslər, o cümlədən fərdi sahibkarlar qismində qeydiyyata alınmış vətəndaşlar ola bilər. Lizinqin əsas formaları daxili və beynəlxalq lizinqdir. Daxili lizinq həyata keçirilərkən lizinqalan da, lizinqverən də və satıcı da (malgöndərən) Azərbaycan Respublikasının rezidenti olurlar. Daxili lizinq “Lizinq haqqında” qanunla tənzimlənir. Beynəlxalq lizinq həyata keçirilərkən lizinqverən və ya lizinqalan qeyri-rezidenti olur. Əgər lizinqverən Azərbaycan Respublikasının rezidentidirsə, yəni lizinq predmeti Azərbaycan Respublikasının rezidentinin mülkiyyətindədirsə, onda beynəlxalq lizinq adı şəkilən respublika qanunvericiliyi ilə tənzimlənir. Əgər lizinqverən Azərbaycan Respublikasının qeyri-rezidentidirsə, yəni lizinq predmeti qeyri- rezidentinin mülkiyyətidirsə, onda beynəlxalq lizinq 202 müqaviləsi xarici iqtisadi fəaliyyət sahəsində respublika qanunları ilə tənzimlənir. Müddətindən asılı olaraq lizinqin üç tipini fərqləndirirlər: - uzunmüddətli lizin – üç və daha çox illər ərzində həyata keçirilən liznq; - ortamüddətli lizinq – il yarımdan üç ilə qədər müddətdə həyata keçirilən lizinq; - qısamüddətli lizinq – il yarımdan az müddətdə həyata keçirilən lizinq. “Lizinq haqqında” qanunda lizinqin bu növləri qeyd olunmuşdur: maliyyə, qaytarılan və operativ. Maliyyə lizinqi lizinqin elə növüdür ki, bu zaman lizinqverən müəyyən satıcıdan lizinqalanın qeyd etdiyi əmlakı öz mülkiyyətinə almağı və həmin əmlakı lizinq predmeti qismində müəyyən haqq ilə müəyyən müddətə və müəyyən şərtlərlə lizinqalanın müvəqqəti ixtiyarına və istifadəsinə verməyi öhdəsinə götürür. Həm də bu zaman lizinq predmetinin lizinqalanın istifadəsinə verildiyi müddət lizinq predmetinin tam amortizasiyası müddəti ilə eynidir və ya onu üstələyir. Maliyyə lizinqi müqaviləsi əsasında lizinqalana verilmiş lizinq predmeti tərəflərin razılığı əsasında ya lizinqverənin, ya da lizinqalanın balansında uçota alınır. Qaytarılan lizinq – maliyyə lizinqinin bir növüdür, bu zaman lizinq predmetinin satıcısı (malgöndərən) eyni zamanda lizinqalan qismində də iştirak edir. Operativ lizinq – lizinqin elə bir növüdür ki, bu zaman lizinqverən öz təhlükə və riski əsasında əmlak əldə edir və onu lizinq predmeti qismində müəyyən haqq 203 ilə, müəyyən müddətə və müəyyən şərtlərlə lizinqalanın müvəqqəti ixtiyarına və istifadəsinə verir. Operativ lizinq zamanı lizinq predmeti onun amortizasiya müddəti tam başa çatana qədər bir neçə dəfə lizinqə verilə bilər. 2.Kommersiya konsessiyası (françayzinq) müqaviləsi ondan ibarətdir ki, sahubkar özünün firma vasitələrindən: firma adından və kommersiya işarələrindən, əmtəə nişanından, xidmət nişanından, müəyyən mükafatla digər sahibkara fəaliyyətində istifadə etmək hüququnu, qorunan kommersiya informasiyasını verir, həmçinin məsləhət verməyi və biznesin təşkilində yardım edilməsini öhdəsinə götürür. Kommersiya konsessiyasının mənası –hüquqa malik olanın işgüzar adından və kommersiya təcrübəsindən istifadə etməklə istifadəçi-müəssisənin mənfəətiniartırmaq üçün ona əlverişli şərait yaradılmasından ibarətdir. Kommersiya konsessiyası müqaviləsinin iştirakçıları kimi kommersiya təşkilatları, həmçinin hüquqi şəxs olmayan fiziki şəxslər çıxış edə bilərlər. Kommersiya konsessiyası müqaviləsi aşağıdakı əsas növlərdə ola bilər: - istehsalat – malların istehsalının inkişaf etdirilməsi və onların yeni bazarlara yeridilməsi üçün; - satış istehsalçının nəzarətində olan geniş şaxələnmiş şatış şəbəkəsinin yaradılması üçün; - ticarət-hüquqi cəhətdən müstəqil olan firma mağazalarının açılması üçün; 204 - xidmət sahəsində - hüquqi cəhətdən müstəqil olan mehmanxana, restoran, emalatxana şəbəkələrinin açılması üçün. Kommersiya konsessiyası müqaviləsi yazılı formada bağlanılır və müqavilə üzrə tərəflərin öhdəlikləri aşağıdakı qaydada bölüşdürülür: a) hüquqa malik olan: - istifadəçiyə kommersiya və texniki sənədləri verir, lazımi informasiya ilə onu təchiz edir və konsessiya müqaviləsi ilə nəzərdə tutulan məsələlər üzrə məsləhətlər verir; - istifadəçiyə müvafiq lisenziyalar verir; - daimi olaraq istifadəçiyə yardım göstərir, o cümlədən, heyətin öyrədilməsi məsələlərində; - digər şəxslərə oxşar konsessiyaları vermək hüququna malik olmur; - istifadəçi tərəfindən istehsal olunan məhsulun və xidmətin keyfiyyətinə nəzarət edir. b) İstifadəçi: - hüquqa malik olanın firma adından, kommersiya işarələrindən, əmtəə və xidmət nişanından istifadə edir, bunun barəsində alıcılara məlumat verir; - konsessiya müqaviləsi ilə nəzərdə tutulan məsələlər üzrə hüquqa malik olanın təlimatlarına və göstərişlərinə əməl edir - buraxılan məhsulun və göstərilən xidmətlərin müqavilə ilə nəzərdə tutulan keyfiyyətini təmin edir; - hüquqa malik olan ticarət sahələrinin xarici və daxili tərtibatını və onların yerini razılaşdırır; - hüquqa malik olan rəqabət aparmamağı və onun rəqiblərindən konsessiya Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|