Qadin indd
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- – tərcüməçinin
Ön söz 29 Onun köməyi ilə son dərəcə diqqətlə mühafizə etmişlər. Bu istiqamətdə böyük zəhmət çəkmiş müsəlmanlar Peyğəmbər kəlamlarını Qiyamətədək qoruyub saxlayacaq metodologiya yaratmışlar. Bunun özü də Allahın ümmətə lütfüdür. Çün- ki əvvəlki xalqların kitabları təhrif olunmuşdu. Və Allah ilahi təlimləri təshih etmək üçün yeni peyğəmbər və kitab göndərdi. Müsəlman ümməti – son dinin daşıyıcısı, Həzrəti Məhəmməd də sonuncu peyğəmbər olduğundan Allah bu dinin ana prinsiplərini qoruyub saxlayıb. Saxlayıb ki, insanlar hər bir dövrdə bu təlimlərə üz tutub haqqı tapsınlar. Beləliklə, insan- lar Allahın açıq-aşkar dininin şahidi olacaq, ona ata-babadan qalma adətlər yığını gözü ilə baxa bilməyəcək, əvvəlkilərin məntiqini təkrarlamayacaqdılar: “(Ya Rəsulum!) Biz səndən əvvəl hər hansı bir məmləkətə (Allahın əzabı ilə) qorxudan bir peyğəmbər göndərdiksə, onun naz-nemət içində yaşayan böyükləri (varlıları) sadəcə olaraq: “Biz atalarımızı bir din üzərində gördük və biz də (təqlidlə) onların ardınca getməkdəyik!” – dedilər” (əz-Zuxruf, 23). Fikrimizcə, müsəlmanlar – onlar dinlərinin qorunduğunu başa düşürlər – ilahi təlimlərə hidayət tapmaq üçün müraciət etməyə layiqdirlər. Allah Təala buyurur: “Ey iman gətirənlər! Allaha, Peyğəmbərə və özünüzdən olan ixtiyar (əmr) sahiblərinə itaət edin! Əgər bir iş barəsində mübahisə etsəniz, Allaha və qiyamət gününə inanırsınızsa, onu Allaha və Peyğəmbərə həvalə edin! Bu daha xeyirli və nəticə etibarilə daha yaxşıdır” (ən-Nisa, 59).
Ön söz 30 Allahdan diləyim budur ki, mübahisəli qadın probleminin Quran və Sünnə əsasında həllini tapmasına öz töhfəmi verə bilim.
Peyğəmbərin yolu ilə getmək bütün sahələrdə həyatımızı tənzimləmək baxımından nə qədər zəruridirsə, sosial həyatda qadının iştirakını təmin etmək üçün də bir o qədər mühüm- dür. Çünki bu məsələdə Peyğəmbərin göstərişləri, demək olar ki, köklü surətdə dəyişdirilib. Halbuki Peyğəmbərin zamanında qadının ictimai fəaliyyət təcrübəsi sonrakı nəsillərə nümunə olmuşdur. Lakin bu yolla getmək və sözügedən təcrübəni yeni vəziyyətlərdə münasib formada tətbiq etmək əvəzinə əməli- tətbiqi sahələrdə Peyğəmbər dövrünün təcrübəsi tamamilə unudulmuşdur. Həmin nümunə və təcrübəyə dair dini mətnlər isə kağız üzərində qalaraq, “nur”unu itirmiş, əsas xüsusiyyətləri təhrif olunmuşdur. Ağıl və könülləri yozum və deyimlərdən ibarət qalın toz təbəqəsi basmışdır. Bütün bunlara isə aşağıda- kılar səbəb olub: 1. Cəhalət qalıqları. İstər ərəblərdə, istərsə də digər xalq- larda özünə yer etmiş bu qalıqlar müsəlmanların düşüncə və könüllərində, davranışlarında əsrlər ərzində möhkəmlənmişdir. 2. Bəzi müsəlmanlarda özünü göstərən ifratçılıq və sərtlik. Bu sərt və ifrat yanaşma, məsələn, qadın fitnəsinə aparan qapı- ların bağlanması (səddi-zərai) işində daha çox müşayiət olun- muşdur. Biz “səddi-zərai” qaydasının ifrat formada tətbiqi haq- da ayrıca fəsildə söz açmışıq. 3. Bəzi sələf üləmasının səhv ictihadları. Təqlid və donuqluq sayəsində əsrlər boyu bu səhv ictihadlar nəsildən-nəslə ötürül- müşdür. Allah rəhmət etsin, Şeyxülislam İbn Teymiyyə deyirdi:
Ön söz 31 “Əvvəlki və sonrakı böyük imamlardan elə birisi yoxdur ki, söz və əməllərində Sünnəyə əsaslanmamış olsun...”. Bu, olduqca geniş mövzudur. Amma bu, həmin imamların qədir-qiymətini azaltmaz, davamçılarına da hər şeydə bəraət qazandırmaz. Uca Allah buyurur: “...Əgər bir iş barəsində mübahisə etsəniz, Allaha və qiyamət gününə inanırsınızsa, onu Allaha və Peyğəmbərə həvalə edin! Bu daha xeyirli və nəticə etibarilə daha yaxşıdır” (ən-Nisa, 59). Mücahid, Həkəm ibn Üteybə, İmam Malik və başqaları demişlər: “Allahın bəndələri arasında eləsi yoxdur ki, dediyi hər şey düz çıxsın. Təkcə Peyğəmbər
istisnadır” 1 .
“(Bir alimə münasibətdə) təəssübkeşlik o şeydir ki, onun hər bir görüşü və ictihadını həm özün, həm də başqaları üçün qeydsiz-şərtsiz dəlil qəbul edirsən. Əgər sən buna yol versən, onu (həmin alimi – mütərcim) şəriətə riayət edəndən (mütəşərre) şəriətqoyan (şare), öhdəçidən (mükəlləf) öhdə yükləyən (mükəllif) mərtəbəsinə qaldırmış olarsan 2 ”
. Səhvlər və sapmalar nə qədər çox olsa da, Allahın lütfün- dəndir ki, hər dövrdə Onun əmrlərinə ədalətlə riayət etmiş alimlər yaşayıb. Bu haqda Peyğəmbər (Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!) demişdir: 1 E`lam əl-müvəqqəin, III cild, səh. 284. 2 Yəni, bəndəyə Allah və Peyğəmbər gözü ilə baxmış olarsan – tərcüməçinin qeydi. 3 Bax: Şövkani. Kitab ədəb ət-talib. Yüklə 3,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|