Qafqaz müSƏlmanlari idarəSİ baki islam universiteti

“H
əqiqətən Səfa və  Mərvə  Allahın  əlamətlərindəndir. Kəbəni həcc və  ya 
ümr
ə  yolu ilə  ziyarət edən  şəxsin  bunları  təvaf etməsində  heç bir günah 
yoxdur...” 
2
 “Allahdan ötrü h
əcc və  ümrə  əməllərini tam yerinə  yetirin,  əgər 
orada siz
ə maneçilik olarsa, müəssər olan bir qurbanlıq göndərin, qurbanlıq öz 
yerin
ə (Minaya) çatıncaya qədər başınızı qırxdırmayın...” 
3
 
“...Ərəfatdan qayıdarkən Məşərül-haram da Allahı xatırlayın...”
4
  
“...Sayı bəlli olan günlərdə (Mina dağında) Allahı yada salın...”
5
  
“...Q
ədim evi (Kəbəni) təvaf etsinlər”.  
H
ər kəs  (ehramda ikən)  Allahın  haram  buyurduqlarına  hörmət etsə, bu, 
R
əbbi yanında onun üçün xeyirli olar...”  
“H
ər kəs Allahın mərasiminə (həcc əməllərinə) hörmət etsə, bu, şübhəsiz ki, 
q
əlblərin təqvasındandır ” 
“
Sizin  üçün  qurbanlıq  heyvanlarda müəyyən bir vaxta qədər mənfəət 
vardır. Sonra onların (gətirilib kəsiləcəyi) yer qədim ev olan Kəbədir!” 
“Biz h
ər ümmət üçün qurbangah etdik...”
6
  
 
1.20.M
əkkədə nazil olmuş surələr 
Qurani-k
ərimin aşağıdakı surələri Məkkədə nazil olmuşdur
7
. 
əl-Fatih                  Yunus 
Fatir 
Yasin 
 
İbrahim                  əl-İsra 
Fussil
ət 
əş-Şura 
Taha                       
əl-Furqan    
Qaf 
əz-Zariyat 
əl-Qəsəs 
Loğman 
əl-Mulk 
əl-Qələm 
əl-Ənam 
Hud 
əl-Muzzəmmil 
əl-Muddəssir 
əl-Hicr 
əl-Kəhf 
Əbəsə 
ət-Təkvir 
əl-Ənbiya 
əş-Şuəra 
ət-Tariq 
əl-Əla 
əl-Ənkəbut 
əs-Səcdə 
əl-Leyl 
əz-Duha 
əl-Əraf 
Yusif 
əl-Adiyat 
əl-Qariə 
ən-Nəhl 
M
əryəm 
Qüreyş  
əl-Maun 
əl-Muminun 
ən-Nəml 
əl-Fələq 
əs-Saffat 
ər-Rum 
S
əba 
ən-Nas 
əz-Zuxruf 
ət-Tur 
əl-Haqqə 
əl-Qiyamət 
əl-İnfitar 
əl-Ğaşiyə 
əş-Şərh 
ət-Təkasur 
əl-Kövsər 
Sad 
əd-Duxan 
ən-Nəcm 
əl-Məaric 
əl-Mursəlat 
əl-Mutaffifin 
əl-Fəcr 
ət-Tin 
əl-Asr 
əl-Kafirun 
əz-Zumər 
əl-Casiyə 
əl-Qəmər 
Nuh 
ən-Nəbə 
əl-İnşiqaq 
əl-Bələd 
əl-Əlaq 
əl-Huməzə 
əl-Məsəd 
Ğafir   
 
əl-Əhqaf   
   
əl-Vaqiə    
      
əl-Cin 
ən-Naziat 
 
      
əl-Buruc                    əş-Şəms                    əl-Qədr 
1
 B
əqərə, 217 
2
 B
əqərə, 158  
3
 B
əqərə, 196 
4
 B
əqərə, 198 
5
 B
əqərə, 203 
6
 H
əcc, 29-34 
7
 
Bağır Şərif Qürəşi, Həyatu Məhəmməd, c. I, səh. 228-229 
46 
 
                                                                                                                                                                                

---

əl-Fil                   əl-İxlas 
     
1.21.
Kəbə evini ziyarət etməyin əhəmiyyəti 
İslam dinində Kəbə evinin nə qədər müqəddəs bir məkan olduğu yuxarıdakı ayə 
v
ə hədisi-şəriflərdə aydın oldu. Həqiqətən də dinimizdə Kəbənin ziyarəti çox mühüm 
əhəmiyyət kəsb edir və onun çoxlu faydaları vardır. Kəbə evinin əhəmiyyətli olması 
t
əkcə  bir  formada  olmayıb,  özünü  müxtəlif forma və  sahələrdə  göstərməkdədir.  O 
h
əm ictimai, həm sosial , həm siyasi, həm də  digər yönləri  baxımından  çox 
əhəmiyyətlidir. Kəbə  evinin ziyarət edilməsinin mühüm və  bəlkə  də  ilkin 
əhəmiyyətlərindən biri bəndəçilik məfhumunu  anlatmaqdır.  Belə  ki, hər bir insan 
Allahın bəndəsi olmaqla yanaşı, öz əməllərində də gərək bu amalı unutmasın. İnsan 
K
əbənin ziyarəti üçün ağır xərc çəkərək özünü maddi və mənəvi baxımdan bir varlıq 
kimi  Allahın  evinə  qonaq  gedir.  O,  etdiyi  yolçuluq  zamanı  bir  çox  problemlərlə 
üzl
əşərək onlara sinə  gərir, bununla da həm özünü mənən  vüqarlı  edir,  həm də 
A
llahın yolunda çəkdiyi zəhmətlərin birə on əvəzini alır. 
K
əbənin ziyarət edilməsinin sosial əhəmiyyətlərindən biri budur ki, ehram 
paltarlarını  geyinən insan bütün daxilində  olan təkəbbürü və  təbəqələşmə 
psixologiyasını  unudur  və  yalnız  hamı  ilə  birlikdə  geydiyi bir tikə  bez  vasitəsilə 
özünü onlarla eynil
əşdirir. 
Ehramda  olan  şəxs  hansı  sosial  təbəqədən  asılı  olmayaraq  Allahın  qarşısında 
şahla, kölə ilə bərabər olur. Bir neçə günlük olsa da sosial münasibətlə bərabərləşir, 
hacılar özlərini eyni səviyyəli varlıq kimi xatırlayırlar. 
Şübhəsiz ki, həcc Allaha ibadət formasıdır. Lakin bununla yanaşı o beynalxalq 
toplantı  xarekteri  daşıyır.  Sanki,  dünyanın  hər yerindən bir mərkəzə  toplanmış 
insanlar bir-birl
əri ilə  görüşür, tanış olur  və  bir-birlərinin halına acıyırlar. Hətta bu 
topl
antı  zamanı  müxtəlif  İslam  alimlərinin, məzhəb rəhbərlərinin bir araya gəlməsi 
tolerantlıqdan,  mənəvi dözümlülükdən, birlikdən xəbər  verir.  Beynalxalq  toplantı 
hesab olunan h
əcc  ayini  zamanı  müsəlmanlar  bir-birlərinin maddi və  mənəvi 
probleml
ərini həll edir və  bununla da Allah və  bəndə  qarşısında  olan  öhdəlikləri 
yerin
ə yetirmiş olurlar. 
Müxt
əlif ölkələrdən gəlmiş  müsəlmanlar eyni zamanda bəzi  müsəlman 
bölg
ələrinin adət-ənənəsini, müxtəlif mədəniyyət formalarını bir mərkəzə daşımaqla 
bir-birl
ərinə bu və ya digər dərəcədə təsir göstərərək bir-birlərini məlumatlandırırlar. 
Bu m
ədəniyyətlərin bir-birlərinə  olan təsirləri nəticəsində  İslam  mədəniyyəti daha 
da
rınləşir, zənginləşir, genişlənir və insanların həyatında yeni faydalara səbəb olur. 
K
əbənin ziyarətinin İslamda mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayan İmam 
Əli (ə)  buyurur: “Görmürsünüzmü ki, həqiqətan Allah Adəmdən (ə) öncəkilərdən 
ba
şlamış gələcəkdəkilərə qədər dünyanı Məkkədəki daşlarla sınağa çəkər. Onların nə 
xeyir n
ə də  ziyanı var, nə görür, nə  də  eşidirlər. Bu daşları özünə  möhtərəm qərar 
verdi,  onu  insanların  möhkəmliyi üçün amil etdi. Sonra Kəbəni  ən  daşlı-kəsəkli 
m
əkanlarda, otsuz-ələfsiz yerlərdə,  ən  yaxın  dərələrdə, sərt  dağlar  arasında,  geniş 
çınqıllıqlarda, az sulu çeşmələrdə, bir-birindən uzaq abadlıqlarda qərar verdi. Həmin 
yerd
ə nə dəvənin, nə atın, nə inəyin, nə də qoyunun asayişi yoxdur. Sonra Adəm (ə) 
v
ə  övladlarına  əmr etdi ki, Kəbəyə  doğru  dönsünlər və  onları  ictimai  mərkəz, son 
m
əqsəd və qayıdış yeri seçsinlər. Belə ki, insanlar qəlblərində eşq surətlə səhralardan, 
47 
 

---