Qapaq yumsaq indd

A su dün nd n sabaha
68
öhd sind n bacarıqla g ldim. Lazımi m lumat topladıqdan sonra 
geri döndük. Saat 6-da diviziya Povloqrad  h rin  hücuma keçdi. 
Göst rdiyim igidliy  gör  komandanlıq m ni “Qırmızı Ulduz” orde-
ni il  t ltif etdi. H min ill rd  partiya sıralarına q bul edildim.”
lipa a M mm dovun Böyük V t n müharib sind   r ad tli
xidm ti yüks k qiym tl ndirilmi dir. 1976-cı ild  Ukraynanın Pov-
loqrad
h rinin f xri v t nda ı olmu , h min ilin mayında Povlo-
qrad
h rind  h myerlimizin büstü qoyulmu dur.
Böyük V t n müharib sind   q hr manlıq göst r n h myerli-
l  rimizd n biri d  Mürs l Mürs lovdur. Böyük V t n müharib si
ba layanda Mürs l Mürs lov könüllü olaraq orduya yazılmı
imali
Qafqazdan Praqayad k c bh  yolu keçmi dir. Döyü l rd  göst rdi yi 
igidliy  gör  Mürs l Mürs lov “Qırmızı Ulduz”, “Qırmızı Bayraq” 
ordenl ri v  “Q l b ” medalı il   t ltif edilmi dir. O, Taqanroqun 
f xri v t nda ı olmu dur.
Sarıyev Adil  bil o lu eyni il  1-ci v  2-ci Ukrayna c bh sind
vuru araq “Qırmızı Ulduz” ordenin , birinci d r c li V t n mü ha-
rib si ordenin  v  bir sıra medallara layiq görülmü dür. 
Dig r h myerlimiz S f rov F ttah Qulamirz  o lu I Belarusiya 
c bh sind  vuru araq “Qırmızı Ulduz” ordenin , II d r c li V t n
müharib si ordenin  layiq görülmü dür. Dünyasını d yi n veteran-
larımızdan S rxan Qubadov, A ar him N biyev, A aqulu Öm rov v
onlarca ba qaları 1-ci, 3-cü Ukrayna c bh sind  v  1-ci Belarusiya 
c bh l rind  vuru araq, v t nin yüks k mükafatlarının 1-ci v  2-ci 
d r c li öhr t ordenin  v  “Qırmızı Ulduz” oredenin  layiq görül-
mü dür. Hal-hazırda sa  olan müharib  veteranlarımızdan
zizxan
Soltanov 2-ci Ukrayna c bh sind  vuru araq yüks k q hr manlıq
göst rdiyin  gör  “Qırmızı Ulduz” ordenin , 1-ci d r c li “V t n
Müharib si” ordenin  layiq görülmü dür. Bundan  lav   X lgüllah
H s nov, Xanalı A alı o lu 2-ci Ukrayna c bh l rind  vuru a-
raq v t nin yüks k mükafatlarına, “Qırmızı Ulduz” ordenin  layiq 
görülmü l r. 

---

Heç kim unudulmur...
69
Fa istl rin iki tankını yandırdı ına v  20-y  yaxın sg r v  za-
bitini m hv etdiyin  gör  Söhb t Quliyev yüks k hökum t mükafatı
il   t ltif olunur. Onun sin sini “Döyü  xidm tin  gör ” medalı v
“Usta atıcı” ni anı il  yana ı, “Qırmızı Bayraq” ordeni d  b z yir.
“Az rbaycan Böyük V t n müharib si ill rind  – 1941-1945” 
kitabında oxuyuruq: “1942-ci ilin  vv ll rind   Q rb c bh sind
az rbaycanlı usta atıcı Söhb t Quliyevin xidm t etdiyi hiss  fa istl -
rin güclü tank hücumunu d f edirdi. Döyü ün g rgin vaxtında ilkin 
alman tankı birba a Söhb t Quliyevin at  mövqeyin   t r f yol-
landı. O, özünü itirm d n birinci tankı yaxına buraxıb, onu tank 
leyhin  yandırıcı ü  il   m hv etdi. El  bu vaxt ikinci tank 
ir lil yib Söhb t Quliyevin oldu u s ng rin üstünd  dayandı. Fa-
istl r tankın altında qalmı
sg ri sir tutmaq ist yirdil r. Onlar 
n   q d r “T slim ol!” deyib ba ırsalar da, s ng rd n s s çıxma-
dı. M rd döyü çünün m hv oldu unu güman ed n fa istl r ir li 
getm k ist y nd  arxadan atılan yandırıcı
ü  ikinci tankı da 
alovlandırdı. Tankın iç risind n çıxıb qaçmaq ist y n fa istl r
yerl rind c  m hv edildil r. Döyü d  irad , sg ri üca t göst  r n
Söhb t Quliyev “Qırmızı Bayraq” ordeni il  t ltif olundu...”.
Böyük V t n müharib sind  alman fa istl rinin soy unçu, q sb-
kar, qaniç n c lladları il  ölüm-dirim sava ında, q l b nin qazanıl-
masında A su rayonundan V t n yolunda canını f da ed r k h lak
olanların v  itkin dü nl rin sayı 1657 n f rdir. Biz onların ruhu 
qar ısında ba
yir v  ill r ötdükc  onların q hr manlı ı bizl r üçün 
örn k olaraq heç bir zaman unudulmayacaqdır. 
Rayonumuzda Böyük V t n müharib sind   h lak olanların
v  itkin dü nl rin xatir sin  hörm t lam ti olaraq “Q hr manlar
parkı” kompleksi yaradılmı , hal-hazırda ya ayan veteranlarımızın
istirah tinin yüks k s viyy d  t kil olunması üçün “Veteranlar klu-
bu” in a olunmu dur.

---

A su dün nd n sabaha
70
Böyük V t n müharib sinin müxt lif orden v  medallarla 
t ltif edilmi  i tirakçıları:
1. N biyev A ar him Yusif o lu – G g li k ndi
2. Qurbanov S rxan smayıl o lu – A su
h ri
3. Öm rov A aqulu Qulu o lu – Bico k ndi
4. Soltanov  zizxan Seyidrza o lu – A su
h ri
5. Sarıyev Adil  bil o lu – Pirh s nli k ndi
6. M cidov
li
mir o lu – A su
h ri
7. smayılov Sirac Aslan o lu – Qaraqoyunlu k ndi
8.
r fov Rizvan Q z nf r o lu –  r bsarvan k ndi
9. Xasıyev Canalı
zim mm d o lu – A su
h ri
10. Gül liyev Mirz  H z rbaba o lu – A su
h ri
11. Na ıyev Mahmud  li o lu – Qaraqa lı k ndi
12. M mm dov Hüseyn Abbas o lu – A su
h ri
13. M mm dov
lpa a S f r o lu – A su
h ri
14. Mürs lov Pa a H mid o lu –  lxıçı k ndi
15. S f rov F ttah Qulamirz  o lu – A su
h ri
16. Quliyev Söhb t – Tali  k ndi
17. Musayev  amı – K ndoba k ndi

---

Tarix unutqanlı ı sevmir
71
TAR X UNUTQANLI I SEVM R
Uzun ill r milli m nafeyin , suveren hüquqlarına q sd olunan 
xalqımız uzun, m
qq tli mübariz d n sonra müst qil dövl t qu-
ruculu una nail oldu. Taleyimiz el  g tirdi ki,  n n l rimizi b rpa
etm k prosesi il  torpa ımıza t cavüz ed n da naklarla mübariz miz
üst-üst  dü dü.
slind  zaman-zaman torpaqlarımıza göz dik n er-
m nil r, öz çirkin niyy tl rini açıq-a kar göst ribl r. 
Son iki yüz ild  erm ni mill tçil ri havadarlarının köm yi il
müxt lif m rh l l rl  Az rbaycan xalqına qar ı soyqırım v  depor-
tasiya siyas ti h yata keçirmi l r. 
G l c k n sill r bilm li v  heç vaxt yaddan çıxarmamalıdırlar ki, 
erm nil r üz rind  ya adıqları “Erm nistan Respublikası”nı ulu Q rbi 
Az rbaycan torpaqlarında yaradıb v  t kil edibl r. Gözl ri torpaqları-
mızda olan nankor erm nil r srl r boyu biz  bütün vasit l rl  x yan t
v  t cavüz el yibl r, h tta n v h i v  iyr nc üsullara  l atmaqdan bel
ç kinm yibl r. XV v  XIX  srl rd
sas n Türkiy  v
randan g lmi
er m nil r az rbaycanlılarla kompakt halda ya amı , sonralar yerli  ha-
lini k ndl rd n zorla çıxararaq, toplum v ziyy td  ya amı lar.
H l  1605-ci ild  I  ah Abbasın verdiyi f rmana sas n da ı-
nıq, köç ri halda ya ayan erm nil r  ya amaq üçün torpaq ayrıla-
raq sfahan yaxınlı ında Culfa  h ri salındı. Onların xaric  gedi -
g li i v  mal aparıb-g tirm l ri üçün geni   s lahiyy tl r verildi. 
I ah Abbas erm nil r üçün tikil n
h rin in asına külli miqdarda 
pul ayırdı. Nankor erm nil r is  bu güz tl rd n istifad  ed r k dün-
ya ölk l rind  geni  ticar t laq l ri yaradırdılar. Erm ni tacirl ri
s rv t topladıqca mü yy n hiss sini “ümumi i ” – müst qil erm ni
dövl ti yaratmaq üçün kils l r  yı ırdılar. Kils l rd  qızıl-gümü
artdıqca onların dövl t yaratmaq i tahası da gücl nirdi. Onların
x yan tkar r hb rl ri erm ni dövl ti yaratmaq bar d  dü ün r k bu 
istiqam td   m qs dli i  aparırdılar. Ancaq m krli niyy tl rini son 

---