Qisqartirilgan so‘zlar ruyhati

 
10-12 yoshli o’g’il bolalarda sakrovchanlik dastlabki
ko’rsatgichlari 
 
№ 
F.I.O. 
Turgan joyda (sm) 
Yugurib kelib (sm) 
1.
A-v 
20 
32 
2.
K-v 
21 
32 
3.
X-v 
20 
30 
4.
O-v 
23 
35 
5.
M-v 
20 
30 
6.
S-v 
22 
31 
7.
B-v 
20 
30 
 

---

26 
3-jadval 
 
10-12 yoshli qiz bolalarda sakrovchanlik dastlabki
ko’rsatgichlari 
 
№ 
F.I.O. 
Turgan joyda (sm) 
Yugurib kelib (sm) 
1.
Z-va 
16 
25 
2.
Sh-va 
15 
25 
3.
D-va 
17 
29 
4.
G-va 
16 
27 
5.
S-va 
17 
29 
6.
G-va 
16 
25 
7.
S-va 
15 
24 
4-jadval 
6-oylik mashg’ulotlardan so’ng
o’g’il bolalar 
 
№ 
F.I.O. 
Turgan joyda (sm) 
Yugurib kelib (sm) 
8.
A-v 
23 
35 
9.
K-v 
23 
34 
10.
X-v 
22 
33 
11.
O-v 
24 
36 
12.
M-v 
25 
36 
13.
S-v 
25 
37 
14.
B-v 
25 
36 
 
5-jadval 
 
6-oylik mashg’ulotlardan so’ng qiz bolalar 
 

---

27 
№ 
F.I.O. 
Turgan joyda (sm) 
Yugurib kelib (sm) 
8.
Z-va 
18 
28 
9.
Sh-va 
17 
27 
10.
D-va 
18 
27 
11.
G-va 
19 
30 
12.
S-va 
19 
30 
13.
G-va 
19 
27 
14.
S-va 
19 
27 
6-jadval 
Yosh voleybolchilarning jismoniy tayyorgarligi o’rtacha 
 ko’rsatgichlari 
Testlar 
Yoshi 
10 yosh 12 yosh 14 yosh 16 yosh 
30 m ga yugurish 
4,50 
4,00 
3,70 
3,60 
Abalakov usulida sakrash (sm) 
45,8 
49,0 
4,6 
68,3 
Uzunlikka sakrash (sm) 
198 
206 
235 
260 
Uzunlikka yugurib kelib sakrash (sm) 
339 
421 
45 
459 
To’ldirilgan to’pni uloqtirish (m, sm) 
8,22 
12,70 
13,21 
13,62 
60 m ga yugurish 
8,90 
7,90 
7,70 
7,20 
Yuqorida qayd etilgan adabiyotlar taxlilidan shu narsa ko’rinib turibdiki, 
zamonaviy voleybol bo’yicha o’tkazilayotgan musobaqa o’yinlarida ijro etiladigan aksariyat 
malakalarni (to’p kiritish, zarba berish, to’siq qo’yish, qabul qilish, uzatish) samarali 
bajarish uchun sakrovchanlik va sakrash chidamkorligi aloxida ahamiyat kashf etadi. 
Ayniqsa, 4 va 5 partiya davom etadigan o’yinlarda mazkur sifatlarning ahamiyati yanada 

---

28 
ortadi. Ko’pgina adabiyotlarda bu sifatlarni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar majmuasi 
aniq taqdim etilgan. A m m o b u s i f a t l a r n i t u r l i yo s h d a g i v o l e yb o l c h i l a r d a
rivojlantirishga qaratilgan maxsus mashqlar majmu asi adabiyotlarda aniq tavsiya 
sifatida taqdim etilmagan. Turli maqsad sari ijro etiladigan sakrash sifatini rivojlantirish 
an’anaviy mashqlar yordamida amalga oshirilishi ma’lum bo’ldi. Biroq sakrashga oid 
mashqlarni murakkablashtirilgan sharoitlarda qo’llash masalasiga yetarli darajada 
ahamiyat berilmas ekan. Sakrash mashqlarini aylanma tezlanishlar ta’sirida ijro etishga zid 
ma’lumotlar esa adabiyotlarda deyarli mavjud emas. Binobarin, tanlab olingan mavzu dolzarb 
bo’lib, tadqiqot asosida amalga oshirilishini taqazo etadi. Ta’kidlash joizki, sakrovchanlik va 
sakrab to’p uzatish qobiliyatini shakllantirishni dast labki o’rgatish bosqichidan 
boshlash, ya’ni 11-12 yoshli bolalarda shu qobliyatlarni maqsadga muvofiq shakllantirish 
yaxshi natija berishi, shu bolalarda sport mahoratini samarali oshirishga ham katta ta’sir 
ko’rsatadi. Chunki, shu yoshda sakrab ijro etiladigan malakalarni sakramagan holatda 
mashq qilish mo’ljallangan natijani bermaydi. Boshqacha qilib aytganda, bir 
malakaga o’rgatib, shu malakani boshqacha usulda bajarishga qaytadan o’rgatish juda 
mushkul jarayon. Shuning uchun sakrab to’p kiritish, uzatish, qabul qilish, zarba berish, 
tusiq qo’yish malakalarini dastlabki o’rgatish bosqichidan boshlash darkor. 
Shunday ekan, sakrovchanlik va sakrash chidamkorligini rivojlantirish dastlabki 
tayyorgarlik bosqichidan boshlab amalga oshirilishi shu sifatlarni bir maromda progressiv 
rivojlantirish imkoniyatini yaratadi. 
Ma’lumki, sakrovchanlik sifatining darajasining darajasi portlovchan kuch (yoki tezkor 
kuch) darajasiga bog’liq bo’ladi. Demak yosh voleybolchilarda portlovchan kuchni muhim deb 
bilsak, shu sifatni qachondan boshlab rivojlantirish kerak va qanday mashqlar yoki bu boradagi 
qanday tajribalardan foydalanish lozim degan savollarga javob topish zarur bo’ladi.