Redaktor: Əsəd Cahangir
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
34
Dədəm heyvanı yerbəyer edib evə gəldi, söykəyini atıb çay istədi. Anam kənddə baş verənlərdən qorxmuşdu deyəsən. Odu ki, kişinin bütün dediklərinə anındaca əməl edirdi. Dədəm çaydan bir qurtum alıb qaşlarını oynatmağa başladı. Çay soyuyub buza döndü, yemək təkrar isinib süfrəyə gəldi, dədəmdən cınqır çıxmadı. Qaşlar eləcə «axtarış»ını davam etdirir, bir yerdə qərar tutmurdu. Görünür əmin idi ki, beyninin hansı küncündəsə düşdüyümüz vəziyyətdən çıxış yolu var. Sadəcə bu yolu tapmaq, həyata keçirmək gərəkdir. Nəhayət qaşlar baş-başa gəldi və anındaca dədəmin səsi eşidildi: «Bala, get Sənəm arvadı çağır».
*** Sənəm arvad tumanını yığıb sobanın yaxınlığında oturdu. Anam çay süzdü. Dədəmlə Sənəm arvadın arasında belə bir söhbət oldu. «Ay Sənəm arvad, sən haqq adamısan, bu Kərimin atası nə təhər adamdı?» «Nə təhəri olacaq, adamdı da…» «Axı onlar niyə belə elədilər, bizim nə günahımız vardı?» «Qudurğandılar, a kişi!» «İlyaznan nə təhəri qouhumdular?» «Kərimin anası İlyazın ögey bacısının qızıdı». «Mehribandılar?» «Külü qoyum onnarın mehriban başına. İt-pişik kimidilər. O ili otuz kilo pambığın üstündə Kərimin anası İlyazı itdən alıb itə vermədimi?» «Bilirsən, Sənəm bacı, biz bu kənddə qəribik, heç kimi tanımırıq. Kəndin acı var, gici var, alkaşı-avarası var. İndi bu adamları tanımaq üçün gündə yaxalaşmalıyıq? Kənddə bir ağsaqqal da yoxdu gedib dərdini deyəsən». «Əşşi onnar ağsaqqal-qarasaqqal sayan döyüllər, özünə əziyyət vermə». «İndi mən neyləyim, bax gör uşağın sifətini nə günə salıblar? Sabah dərsləri başlayacaq, dayısı xəbər göndərib, necə getsin indi? Durum gedim şikayət eləyim, camahatnan üz-göz olum? Böyün o qədər adamın içində mən yaşda adama dişinin dibindən çıxanı dedilər, üstümə dartındılar. Biz də yiyəsiz deyilik, bizim də adamlarımız, qohum-əqrəbamız var». «…» «Bəlkə kalxoz sədrinə şikayət eliyim». «Birin ağına!» «Birin ağı nədi?» «Görməmisən, köpəyoğlunun bir gözünə boz gəlib, kordu. O, adamdı bəyəm, dərdini deyəsən? Pul alıb oğlunun qanını batıran adamnan nə gözdüyürsən?». «Oğlunu öldürüblər sədrin?» «Bıy! Xəbəriniz yoxdu?! Sədrin bacısı oğlu rayonnan qız istiyirdi, vermirdilər. Elçi-elçi üstündən getdi, xeyri olmadı. Onda hələ sədr döyüldü bu oğraş. Bacısına məsləhət görür ki, uşaqlar qızı qaçırsın. Bir gün qız ata-anasıynan bizim kəndə toya gəlir. Bu cavannar da – sədrin oğlu, bacısı oğlu, iki nəfər də dostları, toyda içib keflənillər. Bacısı oğlu sədrin maşınını götürür, çıxıllar yola. Gözləyillər, qızın atasının maşını gələndə yolu kəsillər. Kişi yerə düşəndə görür ki, bunnardı! Tez əlindəki
35
knopkaynan maşının qapısını bağlayıb harasa zəng eləyir. Uşaqlar maşını sındırmağa cürət eləmillər, uzaqlaşıllar. Həmin gecə, yalan olmasın, bəlkə iyirmi qara rəhli maşın gəlib vıyıldaya-vıyıldaya kəndi dörd dolandı, getdi. Hamı sədrin bacısı oğluna dedi, a bala, bunnar kimdisə güclü adamlardı, gəl bu söydadan vaz keç, uşaq dedi, keçmənəm. Arada bir dəfə də sədrin maşınıynan gedib rayonda qızgilin məhəlləsində fırlanıllar. Bu mament o qara maşınnnılar düşüllər uşaqların dalınca, Bərdə yolunda maşını mühasirəyə salıb tutullar. Uşaqların biri kanala tullanıb qaçır, o biri özünü pambıqlığa verir. Sədrin oğluynan bacısı oğlunu tutullar. Tərs kimi həmin gün qızı istiyən oğlannan sədrin oğlu qoftalarını dəyişifmişlər. Adamlar səhv salıb sədrin oğlunu öldürüllər, qanın baisini də lüt soyundurub, otuzdurullar sədrin maşınına, deyillər arxana baxmadan sür, cəhənnəm ol. Bu da qorxusundan maşını necə sürürsə, Hüsülüyə çathaçatda avaryaya düşür.
Dedilər sədrin oğlu avaryadan ölüf. Mən özüm meyidi gözlərimnən gördüm. Lomnanmı, almaturnanmı kürəyinə o qədər çırpmışdılar ki! Sinəsini də üç yerdən deşmişdilər. Necə avarya idi ki, bibisi oğlunun heç burnu da qanamamışdı. Dəfinnən iki gün sonra «Birin ağı» bacısı oğlunu urusetə göndərdi, kalan pul alıb oğlunun qanını uddu. Hökuməti də pulnan susdurdular. Onnan sonra parıldadı bu kişi. Tükan aşdı, rayonda ev aldı, kənddə dvares tikdirdi, keçən il də rüşvətini verib gəldi oturdu vəzifədə. İndi qılıncının dalı da kəsir, qabağı da!» «Mən də deyirdim daxal üçün bir-iki ağac istiyim onnan». «Vallah nə bilim, özünüz məsləhət eliyin. İstiyin, bəlkə də verər. Onun əlində bir daxal tikmək nədi ki!» «Bə bu Zülfüqar nə təhər adamdı». «Hansı Zülfüqar? Tıs- tısı deyirsən?» «Şofir…» «Hə… Hə… Odu, odu. Bir dəfə qazəllibiriynən kəndə gəlirmiş, görür ki, yolnan bir təkər yumalanır. Deyir, nə yaxşı oldu. Tez maşını saxlayıb təkəri atır kuzasına. Evə çatanda arvadına deyir, büyün yaxşı bir qazanc eləmişəm: təkər tapmışam. Arvadı baxır ki, öz maşınının dal təkərlərindən biridi, yolda açılıb, yumalanıb, xəbəri olmuyub. Bir dəfə də ova gedifmiş. Güllə atmaq istəyəndə tüfəngi pısıldayır. Barıtı islanıfmış. Görür açılmadı, lüləni ovcuna tutur, qırmalar dığıltıynan əlinin içinə tökülür. O gün axşamacan Zülfüqarın ovu belə keçir. Bütün patronları tısıldıyır, bütün qırmalarını ovcuna töküb cibinə yığır. O vaxtdan adı «Tıs-tıs Zülfüqar» qalıb. Amma pis adam döy». «Səndə söhbətlər varmış…» ***
«Sədr mənə iki ağac verdi» - dədəm sevindiyindən az qalırdı qanad açıb uçsun. Cəld evdən balta, ip götürüb kalxozun parkına yollandıq. Qarovulçunun göstərdiyi ərər ağaclarını kəsib arıtladıq. Dədəm əvvəlcə addımları ilə, sonra metirlə hər şeyi ölçüb- biçdi, kərənləri lazımı ölçüdə kəsib nizamladı, sonra traktor tutub məhəllə yerinə apardıq. Həmin gün məhəlləmizə ilk lapatkəni vurduq. İşmizin üstünə birinci gəlib çıxan Sonyanın atası oldu. Onun eynən qızı kimi yaraşıqlı çöhrəsi, ağappaq, arxaya daranmış saçları vardı. Dədəmlə görüşən kimi üz-gözünü tökdü: «Adam yer tutanda bir məsləhət eləməz? Mən buranı dörd ildi ki, behləmişəm. Sədr də bilir, camaat da». Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|