550
Gabud və gabudlular
SƏNDƏN ÖTƏRİ
Basmışam bağrıma tər bənövşəni,
Yaman darıxmışdı məndən ötəri.
Küsüb getdi duman dağdan arana,
Dağlar qəribsədi çəndən ötəri.
Gördüm dağ döşündə közərir lalə,
Lal axır bulaqlar, çağlamır hələ.
Nəğmələr söyləmir gülşəndə gülə
Yas qurub bülbüllər nədən ötəri?
Titrədi vücudum yenə dəmbədəm,
Sarsıtdı könlümü bu həsrət, bu qəm.
Axdı gözlərindən Sərrafın bu dəm
Qanlı sellər, Vətən, səndən ötəri.
HƏSRƏT
Hanı o gəzdiyim nərgizli çöllər,
Hanı ayrıldığım doğma od-ocaq?
Çağlayan bulaqlar, o tozlu yollar
Indi xəyallarda yaşayır ancaq.
Hanı o nəğməli, sözlü çinarım,
Yalçın qayalarım pərişan, dalğın.
Məni qınamasın dostlar, tanışlar,
Bu dağlar gözümə görünür solğun.
551
Nazir Əhmədli
Hanı boy atdığım o doğma kəndim,
Ordan ayrıldığım gör neçə ildi...
Qayğısız çağlarım, hardasız indi?
Yadıma düşdükcə qəlbim üzüldü.
Səkib daşdan-daşa xınalı kəklik,
Peşiman-peşiman arxamca baxdı.
Bir səhər Araza dedim dərdimi,
Araz da bulanıb kükrəyib axdı.
Bu da bir ömürdü yaşadıq, fəqət,
Baxıb köks ötürdü dağlarda lalə.
Həsrətim dağlardan ağırdı, dostlar,
Bu yükü qürbətdə çəkirəm hələ...
KAŞ ARZUM ÇİN OLA
Yaman darıxmışam səninçin, Vətən,
Oyanıb qəlbimdə bir ümid yeri.
Tərsinə fırlana çərxi fələyin,
Kaş arzum çin ola, qayıdam geri.
Deyəm salamat qal, sən də ey Xəzər,
Atdım qəribliyin daha daşını.
Qucub torpağını, gül-çiçəyini,
Siləm gözlərimin hicran yaşını.
552
Gabud və gabudlular
Görəm qapımızdı, o qoşa çinar,
Açıb yol gözləyir kölgə ağuşun.
Uzaq həsrətimiz qovuşur deyə,
Ələyə başıma yarpaq yağışın.
Düşüb çəmən boyu ayağı yalın,
Gəzəm yuvasını bildirçinlərin.
Bata ayağıma çəkillər hərdən,
Deyinəm dalınca biçinçilərin.
Məni görən kimi görəm kəkliklər,
Az qala çiynimə qonacaqdılar,
Fağır torağayı demirəm hələ,
Sərçələr dövrəyə alacaqdılar.
Düzü, mən nə deyim, keçib çox illər,
Qalmayıb başımda nə huş, nə ağıl.
Məni qınayırsan, bilirəm, anam,
Baldan şirin gəlir mənə bu nağıl.
Yaman darıxmışam sənünçün, Vətən,
Oyanıb qəlbimdə bir ümid yeri.
Tərsinə fırlana çərxi fələyin,
Kaş arzum çin ola, qayıdam geri.
TƏZƏLƏDİN DƏRDİMİ
Yenə təzələdin dərdimi, ey dost,
Köz basdın yaramın üstə elə bil.
553
Nazir Əhmədli
Oturub dərdimi mən yazsam əgər,
Yüz belə şeirə sığışan deyil.
Var – dövlət yığmağa qarışdı başlar,
“Vətən qeyrətini çəkən”lərə bax!
Parça-parça olub inləyir, qardaş,
Babam miras qoyub getdiyi torpaq.
Kərkükdən Dərbəndə uzanan ellər,
Təbrizim, İrəvan, Zəngəzur hanı?
Səltənət hərisi o xəbis əllər
Götürüb aradan Fətəli xanı!
Haqqı var, haqqı var qınasın bizi,
Ulu Xətainin ruhu, a qardaş!
Riyalar , yalanlar burulğanında,
Itirib haqq yolu, qalmışıq çaşbaş.
...Eh, gorun çatlasın, Pənahəli xan,
Yurdunda bayquşlar, qurdlar ulayır!
Qacar tək sərkərdə ala bilməyən
Şuşada gör kimlər meydan sulayır?!
DADMIŞAM DUZUNU YURD İTİRMƏYİN
Dadmışam duzunu yurd itirməyin,
Çoxu asan bilir bu dərdi bəzən.
Nizamı pozulan durnalar kimi,
Gör necə düşmüşük biz pərən-pərən?!
554
Gabud və gabudlular
Sizdən uzaq düşdüm, doğma od-ocaq,
Çadır şəhərciyi sıxdı könlümü.
Dünyanın işinə, oyununa bax,
Adi bir hal olub insan ölümü.
Elin fəryadından titrədi dağ-daş,
Gözünün qorasın sıxdı buludlar.
Zəngəzur, Qubadlı, Laçın qalıb boş,
Zəngəzur harayın yadlar nə duyar?
Təzədən nə deyim, Vətən adına,
Tək bunlar olsaydı nə vardı axı?!
Hardan harınların düşər yadına,
Xocalı dəhşəti, Şuşanın ahı?
...Yetirin Araza sözümü,dostlar,
Deyin ki, bir qəlbin üsyan səsidir.
Dərdli könülləri dərdlilər duyar,
Burda güclülərin kəshakəsidir.
ZARAFATYANA
DÜŞDÜ
Bir dostum söz verdi işə düzəldə,
O qədər içirtdim, çaxıra düşdü.
Dedim ad qazanım qoşma, qəzəllə,
Şeirim kitablarda axıra düşdü.
555
Nazir Əhmədli
Işsiz qaldım, qohum-qardaş yad oldu,
Ildə bir yol könlüm azca şad oldu.
Şairlik də mənə artıq zad oldu,
Dərd çəkdim, gözlərim çuxura düşdü.
Dost-tanışım məni saldılar qana,
Çəkilib getdilər hərə bir yana.
Nisyə aldığım o yetim dana
At vurdu, pəyədə axura düşdü.
Pul-para cəm edib otdan-ələfdən,
Gedib düyə aldım qonşum Tələtdən.
Bir qəssab gəlmişdi bura Ələtdən,
Meyli kənddə bütün naxıra düşdü.
İstədim Xeybərtək sahibkar olum,
Pullanıb şəhərdə mən lövbər salım.
Nəhayət, kombayn, traktor alım,
Asqırdım, işlərim təxirə düşdü.
KREDİT
Bir arzumu qova-qova gətirdim,
Nazirliyin kandarında itirdim.
Ərzi-halım Milli Fonda yetirdim,
Rüşvət zirehini geydi kredit.
556
Gabud və gabudlular
Az.TV, ANS, Lider, müxtəsər,
Kişnədi:tələsin, “şans” əldən gedər.
Vaxtı itirməyin boş yerə, hədər,
Yaman dəymədüşər bəydi kredit.
Həqiqət göründü hər şey gözümə,
Satdım mal-qaranı, qıydım özümə.
Hansı banka getdim, qəfil üzümə,
Solaxay sillə tək dəydi kredit.
Sordular dəlisən, yoxsa divanə?!
Deyirsən pul verək, qaç get Tayvana?
Harayım çatmadı şahi-mərdana,
Qəddimi ikiqat əydi kredit.
Dedilər əlləşmə puldan ötəri,
Kəsilib banklardan ümid telləri.
Ay sadə, dilbilməz şair sərsəri,
Sanma hər yetənə paydı kredit.
557
Nazir Əhmədli
HEYDƏR TÜRKOĞLU
(Səfiquliyev Heydər Qurban oğlu)
1963cü ildə anadan olub, Bakıda
yaşayır.
DÜNYA
Vəfası olmamış əzəldən bəri,
Yaranan bir gündən belədi dünya.
Nadana nə var ki, fərqinə varmaz,
Qanana ağır yük, şələdi dünya.
Neçə Süleymanlar gəlibdir, hanı?
Tükənməz dövləti, şöhrəti, şanı.
Çalış azdırmasın səni Şeytanı,
Salar öz toruna, tələdi dünya.
Bilmirsən başına gələcək nələr,
Mərdin tikdiyini namərdlər sökər.
558
Gabud və gabudlular
Elə haqsızlıqlar eylədi bəşər,
Hönkürdü, quzu tək mələdi dünya.
Aldadar görkəmi-dəyişər donun,
Saymaqla qurtarmaz yazdığı qanun.
Baxıb əvvəlinə, düşünsən sonun,
Həzin bayatıdı, nalədi dünya.
Rütbəyə dəyişən qeyrətin, arın,
Çəkər bəlasını yığdığı varın.
Ay Heydər, nadanlar əlindən qarın
Vaxtsız saçlarına ələdi dünya.
HAYİFIM GƏLİR
Insanlar görürəm-lənət oxunan
İblisə, şeytana hayifım gəlir.
Arsızın, alçağın and yeri olan
Müqəddəs Qurana hayıfım gəlir.
Yaltaq mövqe tutub, mələyə dönüb,
Ünvansız dolanan küləyə dönüb.
Vəzifəyə qalxan fələyə dönüb
Əzdiyi insana hayıfım gəlir.
Tamahın əsiri, niyyəti bədə,
Dünya bağışlansa, gözü özgədə.
Loğmanlar əlindən şəfasın gədə
Tapdığı dərmana hayıfım gəlir.
559
Nazir Əhmədli
Tülkülər bağlayıb aslan qolunu,
Namərdlər kəsibdi mərdin yolunu.
Alaq otlarını, tikan kolunu
Bitirən dövrana hayıfım gəlir.
Qartallar zirvəyə, bülbüllər bağa,
Yaraşır ceyrana ensə bulağa.
Müxənnətə, biqeyrətə, alçağa
Yar olan canana hayıfım gəlir.
Yamanlar yanında yaxşı hallanır,
Heydər haqsızlıqdan od tutub yanır.
Alçaq təkəbbürlə elə dolanır,
Tapdığı ad-sana hayıfım gəlir.
GƏLMƏZ
Haqqın üstün örtən kafir, imansız
Gədalar yanında qınağa gəlməz.
Kişi məclisində, mərd meydanında
İnsan arasında sorağa gəlməz.
Çaqqal tək sülənər, qurd tək ulayar,
Yersiz təriflənsə, meydan sulayar.
Böyüklər yanında quyruq bulayar,
Dostun dar günündə qabağa gəlməz.
Ayaqda bənd alar otursa başdan,
Süzülər torpaqdan, adlayar daşdan.
560
Gabud və gabudlular
Adı xatırlanmaz bərkdən, yavaşdan,
Ürəkdən silinər, dodağa gəlməz.
Türkoğlu, halaldan ləzzət alanlar,
Olub keçənlərdən ibrət alanlar,
İnsanlıq elmindən qiymət alanlar,
Qiyamət günündə sınağa gəlməz.
GEDƏNDƏN
Talan oldu dövlətimiz, varımız,
Əsir düşdü ismətimiz, arımız.
Oynayır, oxuyur qalan yarımız
Vətən adlı can otağım gedəndən,
Irəvanım, Qarabağım gedəndən.
Seçilmir bir-birdən şirinim-acım,
Yasa qərq olubdur qardaşım, bacım.
Gözlərimdən nurum, başımdan tacım
Alınıbdır qol-budağım gedəndən,
Irəvanım, Qarabağım gedəndən.
Başa çəkiləndən ay ellər, naşı
Göynəyir ürəklər, axır göz yaşı.
Kədərin üstünə qoyublar daşı,
Çəmənim, çiçəyim, bağım gedəndən,
İrəvanım, Qarabağım gedəndən.
561
Nazir Əhmədli
Bu geyimdə, bu həvəsdə, bu axın,
Hardan gəlir, hara gedir, bir baxın.
Xoşu gəlməz bu millətdən Allahın,
Dəyişiblər Aran, dağım gedəndən,
İrəvanım, Qarabağım gedəndən.
Saraylarda toy-büsatım quruldu,
Yazıq xalqım yalanlardan yoruldu.
Vətənimə neçə yara vuruldu
Isti komam, od-ocağım gedəndən,
İrəvanım, Qarabağım gedəndən.
İMANINDADIR
Arama sözümü arifsayağı,
Aqillik insanın kəlamındadır.
Dastanlar yaratma söz yığınından,
Şairlik insanın ilhamındadır.
Təbsizi öyməklə salsan da dəbə,
Ucalmaz qaldırsan neçə mərtəbə.
Sözün qüdrətindən tikilib Kəbə,
Hər nə var, Allahın məqamındadır.
Vicdanı olanın payı həqiqət,
Üstün örtsələr də, parlayar fəqət.
Halallığa olan sevgi, məhəbbət,
Heydər, Haqqa olan imanındadır.
562
Gabud və gabudlular
KİŞİDƏN
Gözləmə, fatehlər doğula bilməz
Mayası fırıldaq, yalan kişidən.
Min bir hiylə ilə, min bir əməllə
Özünə bir mənsəb alan kişidən.
Mete, Atillası, Dədə Qorqudu,
Qoyduğu qanunlar deməyin budu.
Hərə günahını bir cürə yudu,
Bizə zillət oldu qalan,-kişidən
Belə-belə olduq fərsiz, kütbeyin,
İstər fəryad eylə, istərsə deyin.
Hələ harasıdır, neçə eşşəyin
Olacaq belinə palan kişidən.
Dünya görməmişdi bu oyun kimi,
Dəyişib, otlayır qurd qoyun kimi.
Ortada qalmışıq ləlöyün kimi,
Yurdumuz olubdur talan kişidən.
Bezib yorulmadıq nağıl əlindən,
Dərdə düçar olduq ağıl əlindən.
Haqqa dön, yadların dağıl əlindən,
Vətən imdad tapar qanan kişidən.
563
Nazir Əhmədli
OLA BİLMƏZ
Nüftəsi qarışıq vələdüznanın
Yanında haqq sözün düz ola bilməz.
Yağlı dillər ilə mələk donuna
Girəndə utanan üz ola bilməz.
Çəkər hər məclisdə özgələr bəhsin,
Cilovlaya bilməz tamahın, nəfsin.
Mayası əzəldən pak olan kəsin
Hallanıb bir adı yüz ola bilməz.
Kimləri udmadı bu qoca torpaq?
Insan bu dünyada beş günlük qonaq.
Xain qaladığı təsadüf ocaq
Yansa, qızınmağa köz ola bilməz.
Vədəsində gətir haqq sözün dilə,
Heç zaman barışma haqsızlıq ilə.
Ay Heydər, qismətin Allahdan dilə,
Tanrı verən paya söz ola bilməz.
SƏNİ
Qorxma həqiqətdən, qucaq aç ona,
Yalanlar, böhtanlar yandırar səni.
Açar gözlərini, kəsər dilini,
Haqqın divanında qandırar səni.
564
Gabud və gabudlular
Dövr edər qanında ahın-amanın,
Min bir əzablara tuş gələr canın.
Vəfasız dünyadır, xoş keçsə anın,
Bir gün soyuğunda dondurar səni.
Ibrət al həyatın məşəqqətindən,
Dərs götür Hatəmin səxavətindən.
Türkoğlu, kişinin biqeyrətindən
Uzaq ol, aldadıb sındırar səni.
OLMAZOLMAZ
Əməli sözüylə düz olmayanın
Üzündə nə həya, ar olmaz-olmaz.
Gözün görə-görə min dona girər,
Utanıb, qızarıb xar olmaz-olmaz.
Binadan acdırsa, yesə tox olmaz,
Dəyişsə libasın, əsli yox olmaz.
Gədənin dövranı heç də çox olmaz,
Haramla yığdığı var olmaz-olmaz.
Axtarma üzündə həya-isməti,
Tac edər başına saxta şöhrəti.
Heydər, qeyrətsizdən umma qeyrəti,
Kökü zay olanda bar olmaz-olmaz.
565
Nazir Əhmədli
DÜŞƏR
Kişi tamahından, qadın dilindən
Tapar bəlasını, hörmətdən düşər.
Nə Allah tanıyar, nə də ki, bəndə,
Mahalda xar olub ismətdən düşər.
Sevdik əyriləri, pislədik düzü,
Döndü yavaş-yavaş dövranın üzü.
Təcrübədən çıxmış atalar sözü:
Yerində deməsən, hikmətdən düşər.
Dikbaşlar görmüşük, barsızdı, barsız,
Özünü sevənlər arsızdı, arsız.
Ədalətsiz insan varsızdı, varsız,
Gün gələr, yığdığı qiymətdən düşər.
OLMUR
Deyirlər küsənlər barışar sonda,
Abrı olmayanla barışmaq olmur.
Dəyişib zəmanə, itib ar-namus,
Qarnı tox olanla danışmaq olmur.
Azalıb elə bil mərdi dünyanın,
Çoxalıb günbəgün dərdi dünyanın.
Qanunu-qaydası şərdi dünyanın,
Heç kəsin işinə qarışmaq olmur.
566
Gabud və gabudlular
Ağılı özünə qul edib şöhrət,
Hanı insanlarda insaf, mərhəmət?
Nadana, nakəsə qoyulur hörmət-
Daha gədə ilə yarışmaq olmur.
GEDƏR
Var-dövlətə, zərə uyma,
Sel kimidir, gələr, gedər.
Bel bağlama bədəsilə,
Yıxılarsan, gülər gedər.
Pis qohuma, nə də yada,
Arxalanma bu dünyada.
Ömür-günün verər bada,
Izini də silər gedər.
Sevməz düzü, eylər inad,
Yaxşılığa çıxarmaz ad.
Fərsiz oğul, sarsaq arvad
Bir nəsili bölər gedər.
Ay Türkoğlu, batma yasa,
Yollar bağlı, ömür qısa.
Oxdan iti sözün olsa,
Dağı-daşı dələr gedər.
567
Nazir Əhmədli
AĞLAYAR
Naləm ərşə bülənd olmuş,
Kaman susar, tar ağlayar.
Nadan məni başa düşməz,
Vəfalı dildar ağlayar.
Sınıq könlümün çarasın
Bilənlər dərman arasın.
Dərdli aşiqin yarasın
Bağlayan qəmxar ağlayar.
Ayrılığın odu yaman,
Qovuşmağa yoxsa güman.
Heydər, gözü yolda qalan
Çəkər intizar, ağlayar.
SƏNİ
Dövrana meydan sulama,
Yavaş-yavaş didər səni.
Dünya adlı bu dəyirman
Dən kimi üyüdər səni.
Şükür eylə hər gününə,
Ağlar çıxma dərd önünə.
Fələk salar düyününə,
Dərdə yoldaş edər səni.
568
Gabud və gabudlular
Tükənməzdir onun qəmi,
Hansı gözdə yoxdur nəmi?
Yetirsə də zəmi kimi,
Vaxt gələndə biçər çəni.
Türkoğlu, yox ömrə güman,
Gül tək açıb solar insan.
Qalıb yolda neçə karvan,
Eylər ondan betər səni.
SƏNDƏDİR Kİ
Çəmənzardır qoynun içi,
Gül qoxusu səndədir ki.
Allahına şükür edən
Bizim kimi bəndədir ki.
Ömür ki, var, əmanətdir,
Vəfasızlıq xəyanətdir.
Gördüklərin həqiqətdir,
Əhdə vəfa məndədir ki.
Türkoğlunun sözü kəsə,
Könül vermə nadan kəsə.
Dünya gedir bəhsə-bəhsə,
Can deyənlər gendədir ki.
569
Nazir Əhmədli
BİLMƏZ
Öz kökündən ayrılanı,
Apardığı sel də bilməz.
Varlığını-yoxluğunu
Mərd kişilər, el də bilməz.
Ara vurar qeybət ilə,
Oyun oynar millət ilə.
Kimliyini söhbət ilə
Söylədiyi dil də bilməz.
Dəyişsə də dövran, məkan,
Utanmazdan uzaq dayan.
Səxalıdan gəlməz ziyan,
Verdiyini əl də bilməz.
NƏ FAYDASI
Dünya səndən əsirgəsə,
Umduğunun nə faydası?
Fələk tarimar eyləsə,
Qurduğunun nə faydası?
“Gəl-gəl” deyib, “can” eyləsən,
Əməlinlə qan eyləsən.
Haqsız imtahan eyləsən,
Sorduğunun nə faydası?
570
Gabud və gabudlular
Heydər, olsa səxavətin,
Yıxılsan, itməz hörmətin.
Ayaq üstə biqeyrətin
Durduğunun nə faydası?
KİŞİ
Bahar gəlib, yal-yamac
Yaman göyərib, kişi.
Dostluğa, yoldaşlığa
Gətirmə eyib, kişi.
Agah eylə bu sirri,
Qəlbin şöhrət əsiri.
Qocalığın təsiri
Qamətin əyib, kişi.
Bumu etibar, vəfan?
Haqqa qarşıdı davan.
Zaman adlı dəyirman
Səni ələyib, kişi.
571
Nazir Əhmədli
KİTABIN İÇİNDƏKİLƏR
Proloq.....................................................................................3
Tarixi məlumat.........................................................................5
İstifadə olunan tarixi mənbələr...............................................34
Hürşanlılar.....................................................................126
Fətəlilər......................................................................166
Məmmədlilər...................................................................260
Abbaslılar..................................................................277
Məmmədrzalılar................................................................286
İmolular..........................................................................292
Ağxaçlılar...............................................................................323
Qonşularımız............................................................329
Adət-ənənələrimiz(Etnoqrafiya)..............................356
Gabud məktəbi......................................................................383
Son söz yerinə.......................................................................410
Gabudlu şairlər.......................................................................413
Surxay Əhməd.......................................................................413
Valeh Savalan.......................................................................464
Şahmar Vəliyev......................................................................517
Səyyad Sərraf.........................................................................536
Heydər Türkoğlu...................................................................557
Gabud və gabudlular
Nazir Əhmədli
GABUD VƏ
GABUDLULAR
Bakı-2016
Nazir Əhmədli
Yığılmağa verilmiş: 01.06.2016
Çapa imzalanmışdır: 01.07.2016
Şərti çap vərəqi:36
Format: 60X84 1/16
Tirajı:500
Gabud və gabudlular
Kitab “ORXAN” Nəşriyyat və Poliqrafiya
müəssisəsinin mətbəəsində hazır diopozitivlərdən
istifadə olunmaqla ofset üsulu ilə çap edilmişdir.
Nazir Əhmədli
Ünvan: Bakı şəhəri, Dərnəgül qəsəbəsi,
3105-ci məhəllə
Direktor: Cəfər Bağırov
Tel: 562-83-03
Gabud və gabudlular
QEYD ÜÇÜN
Document Outline
Dostları ilə paylaş: |