Redaktor: İlyas Şahquliyev Dizayner: Elçin Babayev «Gabud və gabudlular»
Yüklə 3,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müəmmər Aksoy
- Qaraçor
- “daha çox türkmən oymaqları arasında rast gəlinən bir kukla oyunu növü”
- “Gün işığı”
- “Qəribəm bu Vətəndə, Qərib quşlar ötəndə.
- “1841yılında yapılan ilk Osmanlı nüfus sayımı. Palu nüfus dəftəri”
- Göytürk dövlətini
- Qaraçorlu Bulud Səhəndin
13 Nazir Əhmədli mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti”. Bakı. 2002. S.29, 106, 108, 290). 7.Türkiyədə Çorum sancağı nahiyəsi...Köçəri həyat tərzi keçirən türklərə yörüklər deyilirdi. Çorlu yörükləri... (Faruk Sümər. Oğuzlar. Bakı. 1992. Səh.20, 308-364). Bütün bunları yekunlaşdıraraq belə nəticəyə gələ bilərik ki, Qaraqoyunlu, Qarapapaq, Qaraçöplü, Qaraçanlı, Qaramanlı, Qarabayramlı, Qaracallı və s. kmi,
tarix professoru, uzun müddət Atatürk Dil və Tarix Yüksək Qurumunun başqanı olmuş, hazırda MHP-dən millət vəkili
Türkiyə ərazisində, Şərqi Anadoluda olduğu kimi, qara- çorlular İranda da geniş yayılmışlar. Onlar Şərqi Azər bay- can, Ərdəbil və Qərbi Azərbaycan ostanlarında ya şayırlar. Qaraçorlular hazırda Xorasan əyalətinin Bojnurd, Şir van və Quçau ilçələrində də kompakt şəkildə yaşayırlar. Tarixi mənbələrə görə, onları buraya Şah I Abbas köçürmüşdür.
manlardan Elazığın Palu ilçəsinə tabe olan təxminən 16 kənddən birinin adıdır. İndi isə Elazığın Kovancılar ilçəsinə tabe olan kəndlərdən birinin adıdır. Qaraçor kəlməsinin çox mənası vardır. Ancaq mən “dik halay”, ya da “dərin yara” mənalarından başqa bir şey bilmirəm”. 14 Gabud və gabudlular Başqa bir yerdə (sozlukbu.com saytı) “qaraçor” kəlməsini “daha çox türkmən oymaqları arasında rast gəlinən bir kukla oyunu növü” adlandırmışlar. Tunceli (Dərsim) vilayətinin Pərtək ilçəsində 51 kənd var. Onun Pınarlar nahiyəsində Paşavənk/Qaraçor kəndi vardır. Əhalisi türk və zaza göstərilib. Zazaların bizə aidiyyəti olmadığına görə, kəndin əhalisini türk saymaq olar. 2007-ci ildə Türkiyə mətbuatında dərc olunmuş maraqlı bir yazı diqqətimi çəkdi.
il tarixli sayında dərc olunan həmin yazının müəllifi Günərkan Aydoğmuşdur. Müəllif yazır ki, bu gün Azərbaycandan gələn tanınmış sənətçilərin də daxil olduğu bir heyətlə Azərbaycanın dəyərli şairi
qeyd olunacaq. Onun iztirablı həyat hekayəsini təsvir edən müəllif xəbər verir ki, A.İldırım 1933-cü ildə Türkiyəyə gəlib çıxır, Vanda tələb olunan proseduralardan keçdikdən sonra müəllifin vətəni olan Elazığa gəlmişdir. Türkiyə hökuməti onu ilk dəfə Elazığ vilayətinin Qaraçor nahiyəsində müəllimliyə təyin etmiş, bir müddətdən sonra isə həmin nahiyyənin təhsil müdirliyinə yüksəltmışdır. Sonra bir sıra başqa nahiyələrdə də bu vəzifədə çalışmış və 1952-ci ildə, 45 yaşında böyrək xəs- təliyindən vaxtsız vəfat etmişdir. Müəllif çox təəssüflə qeyd edir ki, üzərinə məzar daşı qoyulmadığına görə, qəbri itib getmişdir, yəni Almas İldırım Elazığa bir qərib kimi gəlmiş, bir qərib kimi də ölmüşdür!... Müəllif bu yazısında A.İldırımın çox kədərli misralarını da oxucuya çatdırır: “Qəribəm bu Vətəndə, Qərib quşlar ötəndə. 15 Nazir Əhmədli Qəriblik çox çətindir Baş yastığa yetəndə”. Bəkir Əli Dəmirəl və Süleyman Yapıcının təqdim etdikləri “1841yılında yapılan ilk Osmanlı nüfus sayımı. Palu nüfus dəftəri” adlı sənəddə başqa bir adı da Çakçur olan Qaraçor nahiyəsində 79 kəndin olduğu bildirilir. Bir qədər əvvəl qeyd etdiyim kimi, qaraçorluların ən çox yaşadıqları ərazi bu gün də İran sayıla bilər. Belə ki, Salmas tərəfdən əvvəl Qarabağa, oradan isə Dərələyəzə gələn qaraçorlulardan başqa, İranın şimal-şərqində, Xorasan əyaləti, eləcə də Nişapur bölgəsi qaraçorluların kompakt yaşadıqları ərazi sayılır. Onları buraya 1600-cü ildə I Şah Abbasın sürgün etdiyi söylənilir, görünür, hansısa hərəkətlərinə görə onun qəzəbinə gəliblər, yaxud sadəcə olaraq, həmin bölgəni möhkəmlətmək üçün döyüş qabiliyyətini yüksək qiymətləndirdiyi qaraçorluları buraya yerləşdirib. Qədim yazılı qaynaqlara görə,
iki tayfa xüsusi qılınc hazırlayırdı. Hər tayfa da istehsal etdiyi qılınca öz adını vermişdi. Tayfalardan birinin adı
digəri isə “Qaraçori” idi. Hər iki tayfa tərəfindən düzəltdikləri qılıncın üstündə onların öz nişanı xüsusi şəkildə həkk olunurdu. O zaman Göytürk İmperiyasının sərhədləri Azərbaycanı da əhatə edirdi. 1926-cı ildə Marağa şəhərində doğulan Qaraçorlu Bulud Səhəndin nəsli də Göytürkləri yaradan həmin Qaraçori tayfasına gedib çıxır. Uzun müddət idi ki,qaraçorluları “əmoğlu” adlandıran və həmişə ən sıx münasibətdə olan kəngərlilərlə qaraçorluların bu münasibətlərinin haradan gəldiyi üzərində düşünürdüm, bu suala Yüklə 3,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|