Republika e shqipërisë universiteti I tiranëS FAKULTETI I HISTOrisë dhe I filologjisë DEPARTAMENTI I HISTOrisë
Yüklə 5,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
99 të çështjes tuaj... 449 Në gazetat e Napolit dhe Romës janë botuar vendimet e kongresit... Anselmo Lorekio Më 1 tetor të 1895, shkruante Anselmo Lorekio në nr. 16 të vitit XVII të gazetës së tij ―La Nazione Albanese‖, ishte përuruar në Koriliano, Kongresi I gjuhësor shqiptar, konceptim sublim i bashkimit nga prijësi i ne të gjithëve, Jeronim De Rada. Nga ky kongres i parë gjuhësor lindi ―Shoqata Kombëtare Shqiptare‖ dhe nga kjo shoqatë doli dokumenti i mëposhtëm: Shoqata Kombëtare Shqiptare në Itali “Në Itali jemi 200 000 shqiptarë, shpërndarë në tokat pjellore të Sicilisë dhe në provinca të tjera të Italisë së Jugut. Kolonitë tona, për rreth 4 shekuj, jetojnë këtu një jetë të qetë. Etërit tanë mërgimtarë, të varfër, të lënë pas dore nga atdheu i tyre, u pritën nga kjo Itali e shenjtë, kur gjithë të tjerët i përzunë e i mbanin me dyshime dhe pse ata ditën t`i bënin ballë islamizmit, i cili kërcënonte qytetërimin perëndimor. E, që nga kjo kohë, ndihemi krenarë që jemi qytetarë të këtij atdheu të dytë. Ne flasim po atë gjuhë që flasin dhe vëllezërit tanë matanë Adriatikut, atë gjuhë që flisnin pellazgët e shenjtë... Flasim të njëjtën gjuhë, por ata e shkruajnë në një mënyrë dhe ata pak të ditur që ndodhen mes nesh shkruajnë në një mënyrë tjetër. Ne flasim të njëjtën gjuhë si vëllezërit tanë përtej Adriatikut, një gjuhë e folur prej hyjnorëve pellazgë... Që, për të njohur kujtesën e madhështisë tonë... është e domosdoshme që të merremi vesh me njëri- tjetrin me anë të shkrimit. Për këtë qëllim, formuan Shoqërinë Kombëtare Shqiptare dhe këtij qëllimi i shërbejmë vazhdimisht dhe ekskluzivisht... Ne i kërkojmë kësaj Italie të fuqishme e të lavdishme,i kërkojmë nderin e besnikërisë të Fuqive të botës civile që të respektojë dhe për Shqipërinë principet e kombësisë që janë themel i shteti modern... Shqipëria duhet të jetë e lirë dhe padrone e fateve të saj. Dhe, nëse rastësisht, ekuilibri evropian, gjithmonë në rrezik për sa kohë nuk është stabilizuar në bazën e kombësisë, kërkon që Shqipëria të mos mbesë e pavarur, ne me plot gojën guxojmë të pohojmë që vetëm Italia jonë, atdheu ynë i dytë, pa asnjë interes dhe pa kursyer, mund t`i pretendojë këto të drejta dhe zemrat e vëllezërve tanë matanë Adriatikut, edhe këtu, rrahin në union me zemrat tona. 450 Presidenti i delegatëve, Anselmo Lorekio Shumë proklamata të tjera, thirrje, manifestime ndikuan në forcimin e ndjenjës kombëtare dhe në njohjen e çështjes shqiptare në arenën ndërkombëtare. Krahas tyre, ndihmuan dhe revistat e kohës si dhe kongreset e seminaret. Një tjetër dokument që vërteton mbajtjen e kongresit parë gjuhësor dhe vendimet e tij është dokumenti i mëposhtëm e nënshkruar nga Anselmo Lorekio. Nga kjo lëvizje e organizuar mirë dhe e pandërprerë pro Shqipërisë, lindi në prill të 1900, Komiteti Kombëtar Shqiptar me qendër në Romë. 449 ASHQ,F.24,D.54/4,F149-150 450 La Nazione Albaneze, Nr.16,V.,XVII, 1 tetor 1895 100 Me t`u themeluar, u bëri thirrjen e mëposhtme vëllezërve matanë Adriatikut. Ky dokument ka një vlerë të madhe si dokument historik. Thirrja vijon si më poshtë: Vëllezërve të Shqipërisë Që nga koha kur të parët tanë së bashku me heroin tonë Gjergj Kastriot Skënderbeu... u detyruan të largohen nga vendi tyre u vendosën në tokën e shenjtë Italiane, duke gëzuar të gjithë të drejtat të një populli civil dhe jemi krenarë që jemi qytetarë të këtij atdheu të dytë. Ndonëse kanë kaluar 4 shekuj, ne flasim gjithmonë gjuhën tonë, që është gjuha e folur nga pellazgët, kemi të njëjtat zakone përdorim të njëjtat veshje... Jemi krenarë për kombin tonë... dhe në rastet më të shpeshta jemi shfaqur të denjë të jemi bij të Shqipërisë, sepse në një ditë të shënuar si ajo e pavarësisë së Italisë Xhuzepe Garibaldi shpalli shqiptarët “Heronj që janë dalluar në luftërat kundër tiranive”. Me zemër te ju, kemi krijuar në Itali Shoqërinë Kombëtare Shqiptare në krye Jeronim De Radën i cili për gjashtëdhjetë vjet ka punuar për ecurinë e revistës “Flamuri i Arbrit” duke mbështetur një luftë titanike për të afirmuar përpara të huajve kombësinë tonë. Qëllimi ynë është të sigurojmë: a) Bërthamën e alfabetit shqiptar b) Hartimin e një fjalori c) Themelimin e një reviste letrare italo-shqiptare d) Hapjen e lidhjeve me atdheun amë 451 Juve gjithmonë krenarë në aspiratën që kemi të përbashkët, përherë rebelë shpirtmëdhenj, të shtrënguar nga poshtërsia e të huaj: juve diplomacia plakë, komplotuese në dëmet e kombit tonë dhe një regjim që në obskurantizëm do të ngulmojë të fshehë frikën e tij, ju ndalojmë përdorimin e mjeteve ku të reklamojmë drejtpërsëdrejti të drejtat e shenjta që na takojnë, iu janë mohuar shkollat kombëtare dhe kisha: dhe e kundërta kishat dhe shkollat e huaja shumohen të pa shqetësuara e të mbrojtura dhe i bëjnë kasaphanë të turpshme popullit shqiptar. Ndërsa ne të kolonive në Itali jetojmë në një vend të lirë, të gjallëruar nën dijet e shkëlqyer të kësaj lirie, edhe ne e kemi kombinuar me veprën tonë që ta fitojmë këtë tokë latine që na është e çmuar dhe e dashur si atdhe i dytë, për ne ka qenë më e lehtë që në emër të shkollës kombëtare dhe harmonisë fetare të ngremë flamurin e shenjtë të lirisë dhe të pavarësisë të Shqipërisë. .... Që nga fillimi i aktivitetit, Shoqëria Kombëtare Shqiptare u gjend përballë një propagande të turpshme dhe ogurzezë që të huajt e Shqipërisë ushtronin për interesa tërësisht politike, të zgjidhura me sulme të hapura e të vazhdueshme kundër të drejtave tona kombëtare. ....Themeluam të parën gazetën “Kombi shqiptar” që prej katër vitesh është organi i vetëm 451 ASHQ, F.6.D.3.Nr.1 Yüklə 5,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|