S e t a 1 y ı l l ı ğ ı
Yüklə 5,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ortadoğu’da medya devrimi
- MART 2011
- ‘Güvenlikçi yaklaşım’ – ‘demokratik yaklaşım’ mücadelesi
- 1925’ten 2010’a kadar 70 Kürt raporu
- Açılıma kadar Türkiye’nin bir Kürt siyaseti yoktu
- İlk açılım Demirel ve İnönü’den…
- İnkâr ve asimilasyondan tanıma ve demokratikleşmeye…
167 m ı s ı r ’ d a d e v r i m s o n r a s ı z o r l u s ü r e ç kisiyle bu başkaldırılar bugün mümkün hale geldi. Örneğin Tunus’tan ilham ve psikolojik destek alan Mısırlılar Tahrir Meydanı’nı doldur- dular, Tahrir Meydanı’ndan ilham ve psikolojik destek alan diğer Arap toplumları meydanlara indiler. Bu, kontrol edilemez bir “eşik aşma” süreci. Ortadoğu ve Kuzey Afrika toplumları sömürgecilikten kurtuldukları dönemlerden sonra, çoğu ordu kökenli liderlerine karşı ilk kez bu kadar heyecanlılar ve kendi içlerindeki sömürge artıklarını temizleme niyetindeler.
Dünya tarihinin dönüm noktalarına ilişkin birçok kişi, komplo teorileriyle beslenmiş bir şekilde düşünmeye eğilimli. “Big Brother”ın her şeyi görüp yönettiği bir dünya sistemi algı- sı, nedense toplumsal dönüşümleri açıklama- da en çok kullanılan yöntemlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Hâlbuki bu yöntem olsa olsa kolaycılığın bir diğer adı. Bugünkü Ortadoğu ve Kuzey Afrika değişim sürecinde elbette büyük güçlerin etkisi var. Ancak her şeyi bu zeminde açıklamak hem Arap toplumlarının şu anki baş- kaldırılarına saygısızlık, hem de Ortadoğu’daki düzenin sürdürülemez oluşunu anlamamaz- lık olur. Evet, hakikaten Ortadoğu’daki Camp David düzeni sürdürülemez bir hal aldı ve bu durumu toplumlar öncelikle El-Cezire aracılı- ğıyla kendi aynalarında gördüler. 30 yıldır ik- tidarda olan Hüsnü Mübarek’in ABD ve İsrail ile birlikte ortağı olduğu Camp David düzeni, herkesten önce Mısır halkını rencide etmiyor muydu? Fakat toplumların kendilerini baskıyla yöneten rejime karşı ayaklanabilmeleri için ar- kasını göremedikleri duvara tırmanma cesare- tini göstermeleri gerekiyordu. İşte son 10 yılda bölgede yaşananlar, Irak’ın işgaliyle başlayan ve Türkiye’nin Davos çıkışıyla devam eden süreçte Arap toplumları, o duvarı aşma cesareti göstere- cekleri psikolojik eşiğin kenarına kadar geldiler. Yıllardır birikmiş olan ekonomik ve sosyal so- runlar, yolsuzluk ve baskıcı rejim uygulamala- rı toplumsal bir patlama noktasına zaten işaret ediyordu. Sonra bir gün 26 yaşındaki bir genç kendisini yaktı ve medyanın zihinlerde gerçek- leştirdiği “devrim” bir anda meydanlara taştı. Bugün Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da yaşanan değişim sürecinin arkasında bir “medya devri- mi” var. Bu devrimin etkisi devam ettiği sürece bölgedeki değişim süreci de devam edecek.
AA
168 m a r t 1 1 Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı uzun bir çalışma sonunda Kürt sorunu konusunda bir başucu kitabı hazırladı. Dünden bugüne Kürt sorunu hakkında kaleme alınmış tüm belge ve raporların bir araya getirildiği kitap, hem analitik, hem de ansiklopedik bir kaynak niteliğinde. Çalışma, 23 Nisan 1920 TBMM’nin açılışı ile başlayıp, Demokratik Açılım süreciyle son bulan 90 yıllık bir öyküyü belgeler üzerinden ele alıyor. Gazi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğ- retim Üyesi ve SETA Vakfı uzmanı Hüseyin Yayman tarafından uzun bir çalışmanın sonucunda hazırlanan Türkiye’nin Kürt So- runu Hafızası isimli kitap, bu konuda yazılmış gizli-açık tüm bel- geleri bir araya getiriyor. Çalışma, devletin belgelerinden parti- SETA Yayınları XII, I. Baskı: Şubat 2011, ISBN: 978-605-4023-10-3 SETA RAPOR Açılıma Türkiye’nin Kürt Sorunu Hafızası Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı uzmanlarından Hüseyin Yay- man, uzun bir çalışma sonunda Kürt sorunu konusunda bir başucu kitabı hazırladı. Çalışma, 23 Nisan 1920 TBMM’nin açılışı ile başlayıp, Demokratik Açılım süreciyle son bulan 90 yıllık bir öyküyü belgeler üzerinden ele alıyor. HÜSEYIN YAYMAN kürt sorunu raporu
Kürt Sorunu’nun Osmanlı döneminden bu yana bir değerlendirmesini sunan “Şark Meselesinden Demokratik Açılıma Türkiye’nin Kürt Sorunu Hafızası” raporu, Cum- huriyet döneminde bir güvenlik ve asayiş sorunu olarak ele alınan mesele hakkında devletin geliştirdiği köy boşaltma, Olağanüstü Hal (OHAL) ve sınırötesi operasyonlar gibi enstrümanları değerlendiriyor. Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ile düşünce kuruluşlarının da Kürt Sorunu hak- kında yaptıkları yayınları kapsayan çalışmada, yılın son aylarında Türkiye gündemine oturan Dersim meselesi de detaylı bir şekilde tartışılıyor. 169 k ü r t s o r u n u r a p o r u lerin çalışmalarına değin tüm literatürü tek tek irdeleyerek bir hafıza tazelemesi yapıyor. ‘Güvenlikçi yaklaşım’ – ‘demokratik yaklaşım’ mücadelesi Son dönemde birçok nitelikli çalışmaya imza atan ve Türkiye’nin en önemli düşünce kuru- luşlarından biri olan SETA Vakfı tarafından yayımlanan kitap, geçmişi masaya yatırarak yapılması gerekenlere ışık tutuyor. Çalışma, Kürt sorunu hakkında iki temel yaklaşımın olduğunu dile getirirken bunlardan birincisini güvenlikçi yaklaşım, diğerini ise demokratik yaklaşım olarak tanımlıyor. Kitap, 1990’lı yıl- ların Kürt sorununda milat olduğunu ve soru- nun hızla toplumsallaşmaya evrildiğini ortaya koyuyor. Çalışmada devlet adına hareket eden görevlile- rin ‘devleti tarih ve toplum önünde ayıplı hale getirdikleri’ belgelerle ortaya konulurken bu yaklaşımın sorunun çözümünü zorlaştırdığı dile getiriliyor. Özellikle tek parti döneminde- ki Fevzi Çakmak, İbrahim Tali Öngören, İsmet İnönü ve Şükrü Kaya raporları bu dönem ça- lışmalarının ana karakteristiğini oluşturuyor. Yayman, Kürt sorununun zaman içinde geçir- diği metaformofozu belgeler üzerinden ortaya koyarken güvenlikçi yaklaşımı sert biçimde eleştiriyor.
1925’ten 2010’a kadar 70 Kürt raporu Kürt sorununu öğrencilik yıllarından itibaren yakından takip eden Hüseyin Yayman kitabın- da, sorunla ilgili kapsamlı bir bilânço çıkararak hadisenin boyutlarını tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Yayman’a göre PKK ile mücadeleye harcanan parayla 120 (yüz yirmi) adet Boğaz Köprüsü yapılabilirdi. Kitapta, 1925’ten 2010 yılına kadar Kürt sorunu hakkında kaleme alı- nan 70 rapor tarihsel arka planı, aktörleri ve metin analizleriyle irdelenirken, konuyla ilgili ilk defa böylesine toplu ve analitik bir eser kale- me alınmış oluyor. Kitabın önemli tezlerinden birine göre, Türkiye bu konuda çokça konuşu- yor, ancak kararlılık gösterip sorunu çözecek ortak iradeyi sergileyemiyor.
Kitapta dile getirilen önemli temel tespitlerden bir diğeri de, Türkiye’nin bir Kürt siyasetinin olmadığı tezi. Yayman, konuyu tek parti döne- minden başlayıp AK Parti iktidarı dönemine kadar mercek altın alırken Türkiye’nin bugün- den yarına değişmeyen bir stratejisinin olma- dığını ileri sürüyor. Türkiye’nin kişilere bağlı bir bölge siyasetinin olduğu vurgulanırken, kişilerin değişmesiyle stratejinin de değiştiği belirtiliyor. Bu noktada AK Parti’nin demokra- tik açılım süreciyle başlattığı sürecin Kürt siya- setinde önemli bir paradigma değişikliği getir- diğine vurgu yapan Yayman, Türkiye’nin artık sorunu değil, çözümü konuşması gerektiğinin altını çiziyor.
Kürt Sorunu’nun isimlendirmesinin zamanın ruhuna uygun bir yönelim gösterdiğini belirten Yayman, ilk dönemlerde Şark sorunu, Doğu sorunu denirken, 1990’lardan itibaren bugün- kü Kürt sorunu tamlamasının kullanıldığını dile getiriyor. Araştırmada devletin resmi Kürt siyasetinin tayin edildiği belgenin Şark Islahat Planı olduğuna dikkat çekilerek, daha sonra ya- zılan tüm eserlerin Şark Islahat Planı’nın türevi ve tekrarı olduğu ifade ediliyor. Devletin resmi Kürt siyasetinin 1991 DYP- SHP koalisyonuyla değiştiği belirtilirken, bu dönemde verilen vaatlerin düşük yoğunluklu şiddete yenildiğinin altı çiziliyor. DYP-SHP koalisyonunun sözde birçok vaatte bulunması- na rağmen bunları hayata geçiremediği söyle- nirken, ilk açılımı Süleyman Demirel ve Erdal İnönü’nün başlattığı hatırlatılıyor.
demokratikleşmeye… Kürt sorunuyla ilgili 70 kadar raporun ele alın- dığı kitapta, raporların içeriği ve üslubunun,
Yüklə 5,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|