S e t a 1 y ı l l ı ğ ı

161

y ö k ’ t e   r e f o r m   a r a y ı ş l a r ı

lemik siyasetinden uzak durarak siyaset üstü 

çalışmalara  destek  vermeli.  Üniversiteye  veri-

len bütçeler kalem kalem olmaktan ziyade külli 

olarak verilmeli ve bütçeyi kullanma inisiyatifi 

rektörlere bırakılmalı. Sonra üniversite-sanayi 

işbirliği muhakkak geliştirilmeli. Bugün bir-

çok sanayi kuruluşu kendi Ar-Ge’sini kuruyor. 

Bunun yerine sanayi kuruluşları üniversite-

lerin ürettiği bilimden istifade etmeli. Ancak 

bu yapılırken üniversiteler piyasa aracı haline 

getirilmemeli. Tüm bunlar gerçekleştiği zaman 

üniversitelerin Türkiye’nin her türlü ihtiyacına 

cevap veren, bilim üreten demokrasinin beşiği 

kurumlar olacağına inanıyorum.

Mostar, 2011, Sayı 73

---

162

m a r t   1 1

Mısır’da yaklaşık 60 yıllık otoriter rejimi sar-

san  protestolar  Mübarek’in  istifasıyla  zafere

ulaşmış gibi gözükse de ülke, devrimin kade-

rini belirleyecek sancılı ve zorlu bir sürecin 

içine girmiştir. Bugünlerde bölgeyi yakından 

izleyen herkes, bu tamamlanmamış devrimin 

nasıl bir siyasi sisteme evrileceği sorusuna ya-

nıt bulmaya çalışmaktadır. İslami ve liberal 

güçler arasında hukukun üstünlüğü ve bireysel 

ve siyasi hakların korunması gibi temel ilkeler 

üzerindeki fikir birliği, önümüzdeki dönemde 

liberal kurumları güçlendirme potansiyeli ta-

şısa da, bu fikir birliğinin ordu faktörü de göz 

önüne alındığında, demokrasi sürecinin önünü 

ne derece açacağı belirsizliğini korumaktadır. 

Mısır  için  yeni  bir  başlangıç  anlamını  taşıyan

bu demokratikleşme çabasının geleceğini ülke-

de Mübarek’in ardından siyasi dengelerin nasıl

kurulacağı belirleyecektir. 

Yeni siyasi dengeler 

Mısır’da  geçiş  dönemi  ve  sonrasına  ait  siya-

si resme ilişkin belirsizliklere rağmen, kesin 

olan tek şey, bu yeni dönemi şekillendirecek 

en önemli unsurun ordu ile devrimci hareket 

arasındaki uzlaşma, çekişme ve müzakerelere 

dayalı süreç olacağıdır. 1952’den bu yana ge-

rek siyasi düzende gerekse ekonomik ve sosyal 

hayatta ayrıcalıklı konuma sahip olan ordunun 

kısa sürede tüm bu gücünden feragat ederek 

idareyi tamamen sivillere bırakmasını bek-

lemek oldukça naif bir yaklaşımdır. Bununla 

birlikte  Mısır’da  devrim  hareketinin  Batı’nın

desteğiyle hazırlanan renkli devrimlerden fark-

lı olan yerli karakteri, orduyu bu yeni başlayan 

süreci durdurabilmekten alıkoymaktadır. Dev-

rimin  en  önemli  katkısı  Mısır  siyasetini  yön-

lendirme gücünü yeni aktörler eliyle dağıtmış 

olmasıdır. Nitekim devrimi yapanlar protesto-

larla ordu üzerindeki baskılarını sürdürmekte-

dirler. Ancak bu karşılıklı etkileşimde muhalif 

hareketin zayıf ve parçalı yapısı, siyasi süreçleri 

etkileme kabiliyetini önemli ölçüde sınırlan-

dırmakta, bu da muhalefetin pazarlık payının 

azaldığı endişesi doğurmaktadır. Hareketin bu 

kadar farklı kesimleri içinde barındıran yapı-

sı, aktörlerin yeni döneme ilişkin kapsamlı bir 

SETA YORUM

Mısır’ın Yol Ayrımı 

Mısır’da yaklaşık 60 yıllık otoriter rejimi sarsan protestolar Mübarek’in istifasıyla za-

fere ulaşmış gibi gözükse de ülke, devrimin kaderini belirleyecek sancılı ve zorlu bir 

sürecin içine girdi.

MÜJGE KÜÇÜKKELEŞ

mısır’da devrim sonrası zorlu süreç

---

163

m ı s ı r ’ d a   d e v r i m   s o n r a s ı   z o r l u   s ü r e ç

siyasi plan sunma kapasitesini de zayıflatmak-

tadır.  Ancak  bu  gruplar  içinde  özellikle  Müs-

lüman Kardeşler ayrı bir yer teşkil etmektedir. 

Sahip olduğu sağlam örgütlü yapı ve güçlü halk 

desteği göz önüne alındığında, tek başına ikti-

darın en güçlü adayı olabilecekken, Müslüman

Kardeşler arka planda kalarak bu koalisyona 

destek vermeyi tercih etmiştir. Ancak, geride 

kalması, önümüzdeki sürecin en belirleyici 

aktörü olacağını engellememektedir. Bununla 

birlikte yeni dönemin daha özgür siyasi ortamı 

içinde yeni İslami hareketlerin ortaya çıkacak 

ve siyasi dengelerin yeniden kurulacak olması, 

Müslüman Kardeşleri de etkileyecek ve hareket

bu değişim dalgasının dışında kalamayacaktır. 

Mısır’da  devrim  ile  birlikte  başlayan  politikleş-

me süreci beraberinde pek çok siyasi oluşum 

meydana getirmeye başlamıştır bile. Devrime 

katılan hareketler siyasi arenada kendilerine yer 

ararken, Müslüman Kardeşlerden kopmuş Vasat

Partisi üzerindeki yasaklar kalmıştır. Ayrıca işçi

hareketini temsil eden bağımsız sendikaların ku-

rulması, sınıfsal taleplerin siyasal arenada temsil 

edilmesine yönelik muhtemel bir partileşme sü-

recinin sinyali olarak algılanmalıdır. 

Kısıtlı liberalizm mi, gerçek demokrasi mi? 

Mısır’ın siyasi durumuna ilişkin yorumda bu-

lunmak gerekirse ülkenin bir yol ayrımında ol-

mısır’da devrim sonrası zorlu süreç

MART 2011 - 

Tunus’ta  başlayıp  Mısır,  Cezayir  ve  Libya’yı  etkisi  altına  alan  Arap  Baharı 

Suriye’de de etkilerini gösterdi, halk hükümet karşıtı gösterilere başladı. Mısır’da ise 25 Ocak 

devrimiyle  sonuçlanan  protestolar  ülkeyi  yeni  bir  yol  ayrımına  getirerek,  devrimin  kaderini 

belirleyecek  sancılı  ve  zorlu  bir  sürece  girildi.  Bu  arada  sosyal  medya  üzerinden  örgütlenen 

gençlerin ve değişim yanlılarının da bu dönemde en büyük destekçilerinden birisi medya oldu. 

El Cezire televizyonunun öne çıktığı bu süreçte Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 12-14 Mart 

tarihleri arasında Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen 6. El Cezire yıllık forumuna katıldı.

AA

---