Sayman Aruz YÜZ İL İNQİlab
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
60 indi də sərf eləmir. Azad insanlar həmişə dolayı yolla imperiyalara qulluq edirlər. Azadlıq yoxdur, azad insan da olmamalıdır. Sülhə müharibəylə çatırsansa, deməli, sən uduzubsan, azad ola bilməzsən. Eyni zamanda sülhə çatmaq üçün də müharibə lazımdı. Güc lazımdı. Dayımdan mənə iki şey yadıgar qaldı – bir kəhrəba təsbeh, bir də bir gümüş üzük. Təsbehi indi də saxla- mışam. Üzüyüsə Raziyəyə bağışlamışdım. Daha doğ- rusu, uşaq vaxtı onun barmağına taxıb nişanlamışdım. – Raziyə? – Hə! – Gəl aramızda bir peyman bağlayaq! – Nə? – Gəl heç vaxt bir-birimizdən ayrılmayaq. – Yaxçı. Gəl bağlayaq! – Raziyə! – Həəə... – Səni nişanlamaq istiyirəm... mənim nişanlım olursan?! – Eeeee! Mamam öldürər axııı. – Qorxma! Barmağını ver mənə... – Ala! Aaaa, bu, kimindi? – Sənindi. Mənə söz ver, heç vaxt barmağından çıxartmayacaqsan! İşvəylə yekə barmağını uzadıb dedi: – Söz! O təsbeh və üzüyün üstündə mamamdan çox kötək yemişdim. Təsbehi müvəqqəti olaraq ona qaytarmış- dım, amma üzüyün harda olduğunu heç vaxt demədim. Sirr olaraq ürəyimdə saxladım. İndi o üzük əlimdədi. Raziyə onu neçə illərdi ki, saxlayıb. İnanılmazdı. Bu 61 qız nə qədər vəfalıymış! Bilmirdim güləm, yoxsa ağlayam. İşim bunlardan keçmişdi. Dəli olmağıma az qalırdı. Həyat güzgü kimidir. Hər tərəfə baxırsan özünə rast gəlirsən. Öz əməllərinə rast gəlirsən. Nə qədər qaçmaq istəsən, o qədər dərinlərə batırsan. Mən qaç- maq istəyirdim, amma bilirdim bu qaçış yalnız batmağa doğrudur. Axı mən yuxarı yox, aşağıya gedirdim. Özümü Tatan kimi hiss eliyirdim. Tatan məhəl- ləmizin ən sırtıq uşağıydı. Adı Tağıydı, amma anasıgil ona Tatan deyirdilər. Bizdən 4-5 yaş kiçik olardı. Çox qanmaz uşaq idi. Nəsə bir pis iş görəndə yaxşı-yaxşı döyülərdi əlimdə. Döyüləndəsə, – “pox yedim”, “qələt elədim” – deyə ağlayardı. Amma bir neçə metr uzaq- laşmamış söyməyə başlayardı. Nənə-bacı söyüşlərini düzərdi ağzının rəfinə. Arxasınca qaçanda yenə – “pox yedim” – deyərdi. Elə əlimdən qurtulub qaçan kimi başlayardı söyməyə. İndi mən özümü lap onun kimi hiss edirəm. Zəif adamın gücü dilində olar. Dilini də, Raziyə demişkən kəssələr...! İşdə qala bilmirdim. İcazə alıb çıxdım. “Qala başı” təpəsinə tərəfə getdim. Şəhərin ortasında olan təpəyə. Deyilənlərə görə, min illər qabaq türk şahlarının qala- ları orda yerləşirmiş. Həmin təpədən çox xatirələrim var idi. Uşaqlığım o təpənin başı və ətrafında keçmişdi. Şəhərin ortasında olan, amma tam qərib və tənha bir yer. Aslan kimi, amma yerə yaxılan bir varlıq. Sakinlər təpənin ətrafından çoxlu qədimi əşyalar tapmışdılar. Dövlət heç vaxt oranı milli bir varlıq kimi qiymətlən- dirmədi, əksinə həmişə təpənin daha çox viran olun- masına çaılşırdı. Təpənin tam başındaydım. Mülayim bir yel əsirdi. Oradan həm Sültan Yaqub dağı, həm də 62 Yeddigöz dağı tam aydın görünürdü. Üzümü dağlara tərəf tutaraq gözlərimi yumub, dərindən nəfəs aldım. Beynim yaman qarışmışdı. Mən bu təpənin üstün- dən çox müharibələrə şahid olmuşdum. Dağlarda gözü- müzün qabağında müharibə gedərdi, tanklar və insanlar bir-birinə girərdilər. Biz də burda oturub bütün bunlara sanki kino kimi baxardıq. Həmişə arzu edərdim mənim də bir tüfəngim olsun. Atama bu arzumu söyləyəndə deyərdi: – “Oğlum, sənin tüfəngin ola bilər, amma onu atmağı da bacarmalısan. Bilməlisən hara və niyə atır- san, yoxsa tüfəng sənin özünü vurar.” Yeddigöz dağı öz əzəmətiylə mənə rahatlıq ve- rirdi. Mən Raziyəni birtəhər qurtarmalıydım. – Raziyə! Raziyə, ora bax! Görürsən? Tank qüllə- sidi haa... – Həəə... görürəm. Gəl gedək evə, nolar! Mən qor- xuram... – Qorxma, Raziyə. Mən burdayam! Əlindən möhkəm yapışıb sıxardım. Onun yanında özümü kişi kimi hiss edirdim. İndi bilirəm ki, bu özümün yox, Raziyənin mənə verdiyi güc idi. Ömrün boyu çox adamı sevə bilərsən, çox adamla xatirə ya- şaya bilərsən, amma sənin ürəyində onlardan yalnız biri dərin iz buraxır. Yalnız bir xatirə var ki, onu xatırla- yanda titrəyirsən, dəyişirsən. İstintaqçı olandan bəri yüzlərlə insana köpəyoğlucasına işgəncə vermişdim. Milçək kimi əzirdim insanları. Bir çox qızları sevmiş- dim. Bir çox qıza sənsiz ölərəm demişdim və onlarla yatmışdım. Hətta kişilərə belə rəhm eləməyib sındır- mışdım. Amma yalnız bir nəfər məni bu uzun illərdən sonra titrədə bildi, Raziyə! 63 Raziyə həmişə məni davakar olduğuma görə dan- layardı. Məhəllədə adam qalmamışdı onunla dalaşma- yam. Gündə bir yerimi yaralayıb evə gələrdim. Hər gün şalvarımın bir yeri cırılardı. Əslində, günah məndə yox, Sulduzun durumundaydı. Mənim davam, bir növ özü- mü müdafiəydi. Kimsə özünü müdafiə eləyə bilmə- səydi, əziləcəkdi. Müharibədə iki başqa-başqa tərəf iş- tirak edir. Onların biri almaq, digərisə verməmək üçün döyüşür. Mən verməyənlərin siyahısındaydım. Uşaqlıq qəhrəmanımsa “eşşək Yadulla” deyilən bir lotuydu. Yadulla, demək olar, şəhərin və hətta ölkənin tanınmış lotusuydu. Zor pulu 1 almaqla həyat keçirirdi. Xiyaban bağlamaq onun ən böyük “igidliyi” sayılırdı. Velosiped sürməsi gülməliydi. Arxadan baxanda yekə arxası balaca bir təpəcik kimi göyə qalxardı. Pedalı ba- sandasa arxası göyə qalxıb gülməli bir mənzərə yara- dardı. Bığları düz qulaqlarının yanına kimi gedərdi. Hətta velosiped sürəndə də əlinin biri bığında olardı. Şəhərin əhalisi ondan qorxub hesab aparardı. Bütün gənc lotuların ustadıydı. Kimsə ondan icazəsiz heç kü- çə bağlaya bilməzdi. Deyirdilər uşaqbaz idi. Elə sonun- da da hansısa bir məmurun oğluna təcavüzə görə edam cəzası almışdı. Deyirlər hadisədən sonra oğlan gedib özünü öldürmüşdü, intihardan öncəsə atasına məktub yazıb hər şeyi izah eləmişdi. Amma çoxları qorxula- rından səslərini də çıxara bilməmişdilər. Eşşək Yadul- lanı asdılar. Ondan sonra bütün şəhərin lotuları özlərini yığışdırdılar. Şəhər hardasa sakitləşmişdi. 1 Zor pulu - güc tətbiq eləməklə pul almaq Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|