Sayman Aruz YÜZ İL İNQİlab
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
64 Ən gülməlisi bu idi ki, onun oğlunu da pozmuş- dular. Oğurluq üstündə zindana düşən o “qəhrəman ba- lası”ndan məhbuslar pozğun kimi istifadə edirdilər. Deyirlər zindandan çıxan gün gəlib hamının qabağında donbalıb bağırmışdı ki: – “Gedirəm haaaa. Day belə şey əlinizə çatmayacaq. Gəlin, hərrac eləmişəm...!” Yazıq oğlan narkoman olmuşdu. Bir neçə il sonra şəhərin “Pasaj” deyilən yerində özünü asmışdı. O günü xatırlayıram. Yazığı yerdən götürüb aparıb quylayan tapılmırdı. Fikirləşirdim ki, axı bu təsbeh fırladanlar hardadılar? Axı dini baxımdan ölünün yerdə qalması günahdı. Dünyanı dəyişmək istəyirsən, amma öz uşağı- na tərbiyə verə bilmirsən. Uşaqların qənimi və qəhrə- manına çevrilirsən, amma öz uşağının şəxsiyyətini hər- raca qoyurlar. Döyüşürsən, amma nə qədər haqqın var, yaxud haqqın varmı, yoxsa – “yox” – sualı cavabsız qa- lır. Ümumiyyətlə, anamın atası demişkən: “Bu haqqı kim bölüb, bu yolları kim bölüb axı?” Anamın atasının adı Məhəmməd idi. Deyirlər bir gün o, bir yolda velosi- pedlə əks tərəflə gəlirmiş. Kimsə maşınla həmin yolla gedirmiş. Yolun harasındasa bir-birinə çatıblar və ma- şının sürücüsü babama deyib: – Ay kişi! Öz yolunnan get dəəə. Bura mənim yolumdu axı! Bu qanunlardan xəbəri olmayan yazıq kişi cavab verib: – Ədə, bu yolları kim bölüb, hə? Mənim xoşum gəlir burdan gedəm, sənə nəəəə? Get yolu bölənə de- nən, Məmməd dedi – “Atova lənət, yolu bölən!” Atasına lənət bölənin. Nəsə bir şeyi böləndə gərək qara kütlənin istəyi və səviyyəsini nəzərə alasan. Mənə 65 həmişə sual idi ki, bütün dünyada maşınların sükanı sol tərəfdədi, bəs İngiltərədə niyə belə deyil? Deməli, heç nə mütləq deyil və hansısa boşluğu var. Aşıq dayım demişkən, – “Qanunu imkanlılar imkansızları idarə etmək üçün yazıblar, kütləni rahatlatmaq üçün yox!” İnqilabın tarıxındə “həbse kişmişi” deyilən bir ha- disə yadda qalan olmuşdu. Xəlxali adında bir cina- yətkar molla represiya dövründə məhkəmədə hakim imiş. Onun özünəməxsus hakimliyi və hökm vermək metodu olub. O dövrün “inqilaba zidd” olanlarını Xal- xalinin yanına aparardılar ki, guya adil bir məhkəmədə onları cəzalandırsın. Görənlər deyirlər ki, Xəlxalinin mizinin üstündə bir kasa kişmiş olurmuş. Hər bir məh- kum otağa girib onun qabağında oturanda, Xəlxali deyirmiş: – “Kişmiş götür!” – Dünyadan xəbərsiz ca- vansa kişmişi götürəndə Xəlxali deyirmiş: – “Tök mi- zin üstünə, görüm neçəsin götürübsən!” – Yazıq cavan təəccüblə kişmişləri mizin üstünə töküb sayarmış. Neçə dənə kişmiş götürmüş olsaydı, o qədər il də cəza çək- məli olurdu. Utanıb götürməyənlərisə birbaşa edama göndərirdi. Deyirmiş: – “Bunlar pak cavanlardılar, qa- lıb bu dünyada günaha batınca, qoy getsinlər cənnətə”. Bu, Xəlxalinin qanunuydu. Əslində, hakimiyyətlər həmişə satılmış olurlar. İnqilablar nə qədər təmiz ürək və təmiz ideyayla başlasalar da, yarıyolda hakimiy- yətçiliyə satılırlar. Xəlxali inqilab eləyən gəncləri cən- nətə göndərirdi. Mən bütün şərəfsizliyimlə and içərəm ki, Xəlxalinin o gənclərin hətta miliyonda biri qədər də inqilabın qələbə çalmasında rolu olmayıb. Bunu özümdən də görə bilirəm! Mən inqilab olanda uşaq 66 idim. Amma indi böyüyüb həmin inqilabın istintaqçısı olmuşam. Mən özüm bilirdim ki, hətta ora gələn cina- yətkarın da bu ölkədə məndən çox payı var. Ən azı, on- lar mənim kimi kütləvi şəkildə insanları həm mənəvi, həm də fiziki baxımdan təhqir etməyiblər. Ən azı, onlar öz elədiyi günahlarının cəzasını alırlar, amma mənim kimilər heç vaxt cəzalanmırlar. Hətta hakimiyyət də- yişsə belə, kimsə bizi tanımayacaq! 1978-ci ildə bir çox məmurlar və polislər qaçdılar. Bir çoxusa qaça bilməyib millətin əlinə düşdü. Millət onların birinə belə rəhm eləmədi. Hamısı güllələndi. Hansısa polis küçədə millətin əlinə düşürdüsə, deməli, onu çox pis anlar gözləyirdi. Deyilənlərə görə, ağacdan asaraq, cinsi orqanlarini kəsib, ağızlarına soxurdular. Günlərlə cəsədi ağaclardan sallaq qalırdı. Bizim kimilər də onları bilirdilər. Ona görə də gizli məmur olduğum üçün ürəyimdə sevinirdim. Ölməkdən qorxmuram, ən qorxduğum şey özümü onlardan ayırdığım xalqımın üzünə baxmaq idi. Necə üzlərinə baxa bilərdim? Ha- mısı qohum-qonşular idi. Tanıdığım şəhərdaşlarım idi. Səhər burda oğluna işgəncə verib, axşam atasının ma- ğazasında oğlundan danışıb çay içdiyim insanlar! Qı- zına burda təcavüz edib, atasıyla birlikdə onu axtar- dığım insanlar! Raziyə dizlərini qucaqlayıb divara söykənmişdi. O pəncərəsiz və nəmişli zindanda inqilabçı qalmaq və azadlıq haqqında düşünməyin özü qəhrəmanlıq idi. Ra- ziyə qəhrəman idi, amma əmin idim ki, xalqın ondan heç xəbəri yoxdu. Hətta Raziyə küçəyə çıxıb millətdən 67 yardım istəsəydi, desəydi ki, – ay millət, mən sizə görə zindandayam – millət ona gülüb dəli kimi baxacaydı. Mən millətin psixoloqiyasına bələdəm. Onun kimi insanlar tək- tük tapılardı. Raziyə tək idi. Qərib idi. Heç vaxt tanınmayan və sirri açılmayan bir qəhrəman. Bə- dəninin titrəməsini aydın görmək olurdu. Sayıqlayırdı. Başı açıq idi deyə, saçları pərişan şəkildə üzünə tökül- müşdü. Qara və uzun saçlar. Uşaqlıqda arzuladığım saçlar. Qorxub, utanmasaydım içəri girib, qucaqlayıb saçlarında boğulardım. Ölənə kimi iyləyərdim saçlarını. Üzüyü barmağına taxıb yenidən nişanlayardım. – “Ba- ğışla” – deyərdim. O da bağışlayardı. Buna əminəm. Hiss elədi kimsə ona baxır. Tez qapının bacasını bağladım və otağıma gəldim. Həmişə içində gızləndi- yim otaq artıq məni gizlədə bilmirdi. Nə dərimə sığır- dım, nə otağıma. Lənət olsun bu həyata, bu bəxtə. Lə- nət olsun bu alın yazısına. Bir ömür kitab sat, kitab oxu, sonundasa istintaqçı ol və sevdiyinə işgəncə ver. – Alo... – Seyid, gəlmisən? – Bəli, Hacı. Bir az olar gəlmişəm. – Seyid, demə bilmirəm haa. Nəsə olub sənə. Gec gəlib tez gedirsən. Işinə can yandırmırsan. Belə olmaz haa. Bax, sənə dedim. – Yox, Hacı. Bir az evdə müşkülüm var. Sulduzda uzun illər olmadığımdan, bəzi müşküllərimı yerbəyer eləmək vaxtımı alır. Həll olar, inşallah. – İnşallah. Kor Allahdan nə istər? Dur get istintaq otağına. Dunən gətirdiyimiz pejakçıların yanına. Mir- mehdi ordadı. Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|