Selçuk iletiŞİM

Türk Üniversite Öğrencileri Gözünde Rusya İmajı (97-110)
107
p< 0.01), bir Rus’la arkadaş olma (t= 3,45; p<
0.01), bir Rus’la komşuluk yapma (t= 2,34; p<
0.05), bir Rus’la dost olma (t= 2,59; p= 0.01)
ve bir Rus’u misafir etme ( t= 3,12; p< 0.01)
arasında anlamlı bir farklılaşma gözlenmiştir.
Bir Rus edebiyat yazarının eserini okumuş
olanlar bir Rus’la iletişim kurmaya, arkadaşlık
yapmaya, komşuluk yapmaya, dost olmaya ve
bir Rus’u misafir etmeye bir Rus edebiyat
yazarının eserini okumamış olanlara nazaran
daha sıcak bakmaktadır.
3.3.2.7. Ruslara Yakınlık ve Rusya İle İlgili
Haber Kaynakları
Rusya ile ilgili haberlerin en çok hangi araçtan
takip edildiği ile Ruslara yakınlık arasında
anlamlı bir farklılaşmanın olup olmadığını
belirlemek amacıyla One Way Anova Testi
yapılmıştır. Rusya ile ilgili haberlerin hangi
araçtan takip edildiği ile bir Rus’la iletişim
kurma (F= 7,01; p< 0.01), bir Rus’la arkadaşlık
yapma (F= 4,51; p< 0.01), bir Rus’la evlenme
(F= 5,91; p< 0.01) ve bir Rus’a misafir olma
(F= 2,68; p< 0.05) arasında anlamlı bir farklı-
laşma gözlenmiştir.
Rusya ile ilgili haberleri en çok internetten
takip edenler bir Rus’la iletişim kurmaya daha
sıcak bakarken; radyo, televizyon ve gazeteden
takip edenler daha soğuk bakmaktadır.
Rusya ile ilgili haberleri en çok internetten
takip edenler bir Rus’la arkadaşlık yapmaya
daha sıcak bakarken; radyo, televizyon ve
gazeteden takip edenler daha soğuk bakmakta-
dır.
Rusya ile ilgili haberleri en çok internetten
takip edenler bir Rus’la evlenmeye daha sıcak
bakarken; haberleri radyo, gazete ve televiz-
yondan takip edenler daha soğuk bakmaktadır.
Bir Rus’a misafir olmaya en sıcak bakanlar,
Rusya ile ilgili haberleri en çok internetten
takip eden öğrencilerdir.
Genel olarak değerlendirildiğinde Rusya ile
ilgili haberleri en çok internetten takip eden
öğrencilerin, diğer kitle iletişim araçlarından
takip edenlere nazaran kendilerini Ruslara daha
yakın hissettikleri söylenebilir.
3.4. Rusya’ya ve Ruslara İlişkin Davranışlar
Üniversite öğrencilerine Rusya’ya gidip gitme-
dikleri, bir Rus vatandaşıyla iletişim kurup
kurmadıkları, bir Rus yazarın eserini okuyup
okumadıkları, Rusya’yla ilgili haberleri en çok
nereden takip ettikleri sorulmuştur. Bu sorulara
verilen cevaplar doğrultusunda elde edilen
bulgular aşağıda sunulmaktadır.
Ankete katılanların % 96,6’sı daha önce Rus-
ya’ya gitmediklerini, % 3,4’ü ise Rusya’ya
gittiklerini belirtmişlerdir.
Bir Rus vatandaşıyla iletişim kurduğunu söyle-
yenlerin oranı % 43,4 iken, iletişim kurmadığı-
nı söyleyenlerin oranı ise % 56,6’dır.
Herhangi bir Rus edebiyat yazarının eserini
okuyanların oranı % 62,4 iken okumayanların
oranı ise % 37,6’dır. Ankete katılanlara en çok
hangi Rus yazarın eserlerini okudukları sorul-
muştur. Deneklerin % 40,9’u Dostoyevski’nin,
% 35,3’ü Tolstoy’un, % 6,4’ü Maksim
Gorki’nin, % 4,6’sı Puşkin’in, % 2,9’u
Gogol’un, % 2,9’u Turgenyev’in ve % 2’si
Cehov’un eserini okuduğunu belirtmiştir.
Üniversite öğrencilerine Rusya ile ilgili haber-
leri en çok hangi araçtan takip ettikleri sorul-
muştur. Deneklerin % 52,4’ü televizyon, %
29,4’ü internet, % 15,6’sı gazete cevabını ver-
mişlerdir. Diğer araçlardan haberleri takip
edenlerin oranı ise % 2,6’dır.
3.5. Rusya İle Türkiye Arasında Arzu Edilen
İlişkiler
Öğrencilere Türkiye ile Rusya arasında işbirliği
yapılması gereken öncelikli alanın ne olduğu
sorulmuştur. Öğrencilerin % 35,8’i ekonomi, %
24,9’u turizm, % 22,7’si siyasi, % 8,2’si askeri,
% 4,7’si kültürel, % 3,7’si ise eğitim cevabını
vermişlerdir. Öğrencilerin % 52,1’i Türkiye ile
Rusya’nın stratejik ortak olması gerektiğini
düşünürken, % 47,9’u buna gerek olmadığını
düşünmektedir.
5. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Türkiye’den Rusya’nın ve Rusların nasıl gö-
rüldüğünü belirlemeye yönelik bu çalışmada,
üniversite öğrencileri üzerinde yapılan anket

---

Selçuk İletişim, 5, 3, 2008
108
neticesinde önemli bulgular elde edilmiştir.
Öğrencilerin Rusya hakkındaki bilgi düzeyleri,
Rusya’ya yönelik izlenimleri, davranışları,
Rusya’ya yakınlık düzeyleri ve Türkiye ile
Rusya arasında arzu ettikleri işbirliği alanları
bu çalışmayla belirlenmiştir. Bu bulguların
doğru yorumlanmasının, iki ülke insanları ve
örgütleri arasında karşılıklı anlayışın ve yakın
ilişkilerin geliştirilmesinde katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
Çalışmada Türkiye’deki üniversite öğrencileri-
nin Rusya hakkında genel bilgi düzeyinin bazı
konularda yüksek olduğu gözlenmiştir. Rus-
ya’nın başkenti, araştırmanın yapıldığı dönem-
deki devlet başkanı Vladimir Putin ve bayra-
ğındaki üç renk, araştırmaya katılan öğrencile-
rin çoğunluğu tarafından bilinmektedir. Ancak
Rusya’nın yeni seçilen devlet başkanı ve para
birimini bilenler azınlıkta kalmaktadır. Devlet
Başkanı seçiminin henüz çok yeni olması ve
araştırmanın yürütüldüğü dönemde halen
Putin’in görevde olması nedeniyle, yeni devlet
başkanı Dmitry Medvedev’in çok az tanınıyor
olması doğal bir sonuçtur.
Araştırmaya katılan öğrenciler içerisinde Rus-
ya’ya gidenlerin oranı yalnızca % 3,4’tür. Bir
Rus vatandaşıyla iletişim kuranların oranı %
43,4’tür. Rus Edebiyatı’nın yazarlarından her-
hangi birisinin eserini okuyanların oranı ise %
62,4’tür. Öğrenciler tarafından eserleri en çok
okunan yazarlar Fyodor Mikhailoviç
Dostoyevski ve Lev Nikolayeviç Tolstoy’dur.
Öğrencilerin yarısından çoğu (% 52,4) Rusya
ile ilgili haberleri en çok televizyondan takip
ederken, internetten takip edenlerin oranı %
29,4 ve gazeteden takip edenlerin oranı % 15,
6’dır. Radyo ve diğer araçlardan takip edenle-
rin toplam oranı ise % 2,6’dır.
Öğrencilerin yarısından çoğu Türkiye ile Rus-
ya’nın stratejik ortak olması gerektiği fikrini
desteklemektedir. Öğrenciler, Türkiye ile Rus-
ya’nın öncelikle ekonomi, turizm ve siyaset
alanlarında işbirliği yapması gerektiğini dü-
şünmektedir. Rusya’yı düşman olarak görme-
yenlerin oranı, düşman olarak görenlerden daha
fazladır. Rusya’yı güvenilir bulmayanların
oranı ise güvenilir bulanlardan daha fazladır.
Bu durumda öğrencilerin Rusya’yı düşman
olarak görmemelerine rağmen yine de çok
güvenilir bulmadıkları söylenebilir. Öğrenciler
kendilerini Amerika Birleşik Devletleri’ne
Rusya’dan daha yakın hissetmektedir. Ancak
kendilerini ABD’ye yakın hisseden öğrencile-
rin oranı ile Rusya’ya yakın hissedenlerin oranı
birbirine çok yakındır. Kendisini Avrupa Birli-
ği’ne yakın hissedenlerin oranı ise oldukça
düşüktür. Aslında Türkiye’nin AB’ye katılması
amacıyla pek çok çabanın Türkiye’deki mevcut
hükümet ve siyasi örgütler tarafından sergilen-
diği bilinmektedir. Buna rağmen üniversite
öğrencileri kendilerini AB’ye yakın hissetme-
mektedir.
Öğrencilerin Rusya’ya ilişkin izlenimlerinin
coğrafi  konum,  iklim,  tarih,  siyaset,  spor,  cin-
siyet, sosyal hayat ve kültürle bağlantılı olduğu
söylenebilir. Rusya dendiğinde öğrencilerin
aklına ilk gelen kelimeler içerisinde soğuk, rus
kadınları ve votka yer almaktadır. Rusya’nın
müttefikleri olarak görülen ülkeler arasında Çin
ilk sırada yer alırken, rakibi olarak görülen
ülkeler arasında ise ABD birinci sırada yer
almaktadır. Öğrencilerin yarısı Rusya’nın ihraç
ettiği en önemli ürün olarak doğalgazı görmek-
tedir. Bunu votka, petrol ve silah takip etmek-
tedir. Rusya’nın en çok beğenilen yönleri ka-
dınları, ABD’ye karşı sert tutumu ve güçlü
olmasıdır. En beğenilmeyen yönleri ise soğuk
iklimi, Türkiye üzerindeki kötü emelleri ve
insanlarının soğuk olmasıdır. Öğrencilerin
yarıya yakını Rusya’nın en güçlü yönünü aske-
ri gücü olarak görmektedir. Bunu yeraltı kay-
nakları ve silah sanayisi takip etmektedir. Rus-
ya’nın en zayıf yönleri arasında ise ekonomi,
soğuk iklim ve siyaset görülmektedir.
Rusya Türkiye’deki üniversite öğrencileri içe-
risinde erkeklerin, Uluslar arası  İlişkiler ile
Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümleri’nde
öğrenim görenlerin, kendilerini komünist ve sol
görüşlü olarak tanımlayanların, daha önce bir
Rusya vatandaşıyla iletişim kurmuş olanların
gözünde daha olumlu bir imaja sahiptir. Bayan-
ların, İşletme ve Tarih Bölümü öğrencilerinin,
kendilerini kapitalist ve milliyetçi olarak ta-
nımlayanların, daha önce bir Rusya vatandaşıy-
la iletişim kurmamış olanların gözünde ise
Rusya’nın imajı daha olumsuzdur.
Üniversite öğrencileri içerisinde Ruslara kendi-
sini daha yakın hisseden ve bir Rus’la ilişki
kurmaya daha açık olanlar erkekler; Gazeteci-
lik ile Rus Dili ve Edebiyatı Bölümleri’nde

---