Elmi işçilərin maaşları son 10 ildə Prezi den ‐
tin sərəncamı ilə dəfələrlə artırılıb. Uzun illər öz
ömrünü elmə həsr etmiş elm xadimləri ardıcıl
olaraq Prezident təqaüdünə layiq görülürlər.
Bütün bunlar Azərbaycanda elmin inkişafına
stimul verən tədbirlərdir və bu, ildən‐ilə daha
geniş miqyas alır.
– Azərbaycanda tibb elmində böyük elmi
mək təb yaratmış görkəmli alimlərimiz olub və
bu gün də var. Bu məktəblər haqqında söhbə ‐
ti niz maraqlı olardı.
– Bəli, Azərbaycan tibb elmi həmişə özünün
dünya şöhrətli tibb alimləri ilə tanınıb. Onların
hər biri öz adını tibb tarixi salnaməsinə qızıl
hərflərlə yazdırmış alimlərdir. Məsələn, Azər ‐
bay can Milli Elmlər Akademiyasının ilk pre ‐
zidenti olmuş akademik M.M.Mirqasımov –
uro
logiya sahəsində, AMEA‐nın vitse‐prezi
‐
denti, SSRİ TEA‐nın həqiqi üzvü olmuş, Sosialist
Әməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüş M.A.Top ‐
çubaşov – cərrahiyyə sahəsində, aka
demik
C.M.Abdullayev – terapiya sahəsində, professor
Ә.M.Әliyev – terapiya sahəsində, akademik
A.İ.Qarayev – fiziologiya sahəsində, akademik
Z.Ә.Әliyeva – oftalmologiya sahə sində, Akade ‐
mi yanın müxbir üzvü, professor Ü.S.Musabəyli
– oftalmologiya üzrə, Akade mi yanın müxbir
üzvü, professor F.Ә.Әfəndiyev – cərrahiyyə
üzrə, ə.e.x., professor K.Ә.Bala kişiyev – insan
anatomiyası üzrə, ə.e.x., profes sor T.Ә.Tağızadə
– epidemiologiya üzrə, ə.e.x., prof. T.Ә.Әliyev –
daxili xəstəliklər üzrə və bir sıra digər alim ‐
lərimiz (hamısını saymaq mümkün deyil) nüfuzlu
elmi məktəblər yaradıblar. Bu məktəblərin yetir ‐
mələri hazırda dünyanın bir çox inkişaf etmiş
ölkələrində, o cümlədən ATU‐nun kafedra la rında
uğurla çalışaraq, öz məktəblərini yara
dırlar,
nəsillər dəyişdikcə, yəqin ki, onlar da esta feti yeni
nəslin nümayəndələrinə verəcəklər. Bu elmi
məktəb lərin müqəddəs ənənələri daim yaşayır
və heç şübhəsiz ki, gələcəkdə də yaşayacaqdır.
– Sizin beynəlxalq fəaliyyətiniz çox genişdir.
Siz Ümumdünya Ortoped‐Travmatoloq və
Onkoloqlar Assosiasiyasının, Yunanıstan, Çexiya,
Macarıstan Onkoloqlar Cəmiyyət ləri nin, Avropa
Bərpa Cərrahlığı Assosiasi yasının fəxri, Ame ‐
rika Klinik Onkologiya Cəmiyyətinin, RF Təbiət
Elmləri Akademiyasının, Polşa Tibb Elmləri
Akademiyasının, AMEA‐nın Rusiya Tibb Elmləri
Akademiyasının həqiqi üzvü, akade mikisiniz.
Həmçinin UNESCO‐nun eks perti, Türkdilli
Ölkələrin Parlament Assamb le yasının Parla ‐
mentlərarası Komissiya sının səd ri siniz. Bütün
bunlar cərrahlıq fəaliyyə tinizə mane olmur ki?
– Mən birmənalı şəkildə deyə bilərəm ki,
həkimlik fəaliyyətimi heç vaxt beynəlxalq, elmi‐
pedaqoji və ictimai fəaliyyətimə qurban vermə ‐
mişəm. Tibbi praktik fəaliyyət mənim üçün
daim prioritet istiqaməti olmuşdur və həmişə
çalışmışam vaxtımı elə bölüm ki, məndən asılı
olan işlərin heç birində, cüzi də olsa, problem
yaranmasın. Mən hər bir sahəyə, hər bir işə
diqqət və dəqiqliklə yanaşmağa çalışır və
məsuliyyət hissimi hər vaxt iti saxlamağa cəhd
edirəm. Xəstələrin konsultasiyasını və cərrahi
əməliyyatları əvvəlcədən tərtib edilmiş cədvəl
üzrə səhər saatlarında aparıram. Odur ki, sada ‐
ladıqlarınızın heç biri mənim cərrahi‐onkoloq
fəaliyyətimə mane yox, mən deyərdim ki,
əksinə, hətta kömək edir. Çünki cərrah ağır bir
əməliyyatdan sonra tamam başqa bir sahənin
əhatəsinə düşdükdə onun daxili enerjisi daha
da artır, xəstənin vəziyyətinin yaxşılaşma dina ‐
mikası isə həkimi ruhlandırır və ona əsl mənəvi
rahatlıq bəxş edir. Cərrahın peşə sevgisi, duy ‐
ğusu elə bir hisdir ki, o daim qorunmalı və
mühafizə olunmalıdır.
Söhbəti apardı:
Emin BAYRAMZADӘ
21
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014
Rusiya Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə üzrə
nüfuzlu «Voprosı filosofii» jurnalının 2013‐cü il
tarixli 10‐cu sayında Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq
institutunun tanınmış alimlərinin «Filo
sof
mədəniyyətdə» mövzusu ətrafında apardıqları
maraqlı müzakirənin materialları dərc olunub.
«Elm dünyası» jurnalı alimlə ri miz və kütləvi
oxucular üçün müzakirənin maraqlı olacağını
nəzərə alıb, həmin müza
kirəni təqdim edir.
Maraqlıdır ki, müzakirədə «Voprosı filo sofii»
jurnalının baş redaktoru Boris İsayeviç Prujinin
də iştirak edib.
2012‐ci ilin oktyabrında Bakıda «XXI əsr:
ümidlər və çağırışlar» devizi ilə genişmiqyaslı
elmi‐siyasi II Bakı Beynəlxalq Humanitar Fo‐
rumu keçirildi. Tədbirdə bir sıra Rusiya filo ‐
sofları və humanitar sahə alimləri iştirak
etdilər. Bu qəbildən olan görüşlər alimlərə və
siyasətçilərə dünyanın müxtəlif regionlarında
üst‐üstə yığılan müasir dövrün aktual və kəskin
problemlərini geniş spektrdə nəzər dən keçirməyə
imkan verir, ən başlıcası isə, qarşılıqlı əlaqələrə,
fikir mübadiləsinə, ünsiy yətə şərait yaradır.
Azərbaycanlı həmkarlarla birlikdə biz fəlsəfə ‐
nin maraq doğuran ümumi, aktual problemlərini,
həmçinin fəlsəfi cəmiy
yətlərimizin qarşılıqlı
əlaqə məsələlərini müza kirə etdik. Fəlsəfə, Sosio ‐
logiya və Hüquq İns titutunun əməkdaşlarının
bu gün qlobal laşan dünyada getdikcə daha çox
aktuallaşan «Filosof mədəniyyətdə» mövzusuna
dair mülahizələrini böyük maraqla dinlədim.
Söhbət bu gün «Filosof mədəniyyətdə nə etmə ‐
lidir və nə edə bilər» fikri ətrafında aparıldı.
Milli, regional və qlobal mədəniy yətdə.
Aşağıda bu müzakirənin iştirakçılarının
təqdim etdiyi materiallar dərc olunub.
B.İ.Prujinin
Müzakirəni Azərbaycan Milli Elmlər Aka ‐
de miyası Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İns ‐
titutunun direktoru f.e.d., professor İham
Məmmədzadə açdı. O dedi: «Mən öz çıxışımı
onunla başlamaq istəyirəm ki, bizim Fəlsəfə,
Sosiologiya və Hüquq İnstitutunun Rusiya
Elmlər Akademiyası və bu gün də səhifə lə ‐
rində çap olunmağı özümüzə şərəf saydığımız
«Voprosı filosofii» jurnalı ilə zamanın sına ‐
ğından çıxmış, çoxdan bəri möhkəm əlaqə ‐
lərimiz vardır. Və bu, bir bəyannamə deyil,
hazırda dünyada baş verən bütün dəyişik
‐
liklərə baxmayaraq, filosofların beynəlxalq dia ‐
loqda
real rolunun təmsili, onun qorunması və
davam etdirilməsidir. Rusiya Elmlər Aka de ‐
miyasının fəlsəfə institutu ilə birgə bizim üçün
mühüm əhəmiyyət daşıyan üç əsər nəşr
etdirmişik – «Qloballaşma şəraitində mədə niy ‐
yətlərin qarşılıqlı əlaqələri (Azərbaycan
xalqının ümummilli lideri Heydər Әliyevin
xatirəsinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi
konfransın materialları, 2010)», «Humanizm və
fəlsəfi dəyərlər» (2011) və «Qloballaşma
şəraitində mədəniyyətlərin dialoqu. Bakı fo‐
rumu» (2012). Gördüyümüz kimi, mədəniy yətə
dair problemlərin birgə müzakirəsində filoso‐
fun sanki kölgədə qalması, bu gün onun bu
məsələlərdə bilavasitə rolunun müzakirəsi ilə
əvəz olunur. Mahiyyət etibarilə fəlsəfə filoso‐
fun düşündüyü dildə və mövcud olduğu qlobal
və milli mədəniyyətdə öz rolunun dərkini
(fəlsəfi fikirlərinin rolunu) və onun perspektiv ‐
lərinin müəyyənləşdirilməsini nəzərdə tutur.
Onu da qeyd etməyi lazım bilirəm ki, öz
mədəniyyətini digər mədəniyyətlərin qarşı lıqlı
əlaqəsi və dialoqu prizmasından nəzər dən keçi ‐
rərək anlamaq mümkündür. REA‐nın akade ‐
miki A.Hüseynov birgə keçirdiyimiz forum lardan
birində demişdir ki, mədəniyyət hər zaman insan ‐
ların qarşılıqlı əlaqəsidir. Bu tezisin şübhəsiz ‐
liyi göz qabağında olsa da, onu, hə a filosoflar
22
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014