Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси olmasını bədii lövhələrdə əks etdirən “26-lar” filmini Azərbay- can k əndini təsvir edən “Almas” filmini (bu film Cəfər Cabbar- lının səyi əsasında yaranmışdır) göstərmək olar. “Almas” sineması yaradılan zaman butün Sovet sinema sə- naye n əfisəsi səsli sinemalar buraxmağa hazırlıq görürdü. Fəqət Az ərbaycan yaradıcıları bu təzə üsulda işləmək, yəni səsli filmlər istehsal etm ək üçün hazır deyildilər, çünki bu çox çətin iş idi. Bu sah ədə işə başlamazdan əvvəl, sinema xadimləri gərək bir neçə il bu t əzə üsulu öyrənib öz ixtisaslarını və təcrübələrini artıraydılar. Sovet sinema s ənaye nəfisəsi, hərgah Amerikanın yolu ilə gedib onların təcrübələrindən istifadə etsəydi, yəqin ki, səsli sine- malar istehsalında bütün çətinliklərin öhdəsindən gələ bilərdi. Bunun üçün ölk ənin ayrı-ayrı cümhuriyyətlərində sinemalar isteh- sal ed ən fabrikləri, onların texniki cihazlarını və yaradıcı qüvvə- l ərini bir yerə cəm edib yalnız bir neçə sinema şəhəri (məsələn, Amerikanın Qollivud şəhərində olduğu kimi) yaratmaq idi. F əqət Sovet ölkəsində bu təcrübəni həyata tətbiq etmək lazım deyildi. Belə edilsəydi, Sovet İttifaqında birləşən qardaş xalqların əsas milli sənaye nəfisəsi olmazdı və onlar öz sosialist m əzmunlu, milli sənaye nəfisələrini inkişaf etdirmək imka nından məhrum qalardılar. Buna gör ə də Azərbaycan sinema yaradıcıları qardaş xalq- larla sıx əlaqə saxlayaraq, qabaqcıl rus sinema sənaye n əfisəsinin təcrübələrindən istifadə edib, səsli sinemalar istehsal etm ənin çətin üsullarını müstəqil surətdə öyrənməyə müv əffəq oldular. Çox keçm ədən Azərbaycanda birinci səsli sinema əsəri olaraq “Bakılılar” adında film buraxıldı. Öz qayəsi cəhətincə yüks ək mövqe məzmununa malik olan bu sinema, Bakı fəhlələ- rinin inqilabi mübariz əsindən bəhs edir. Bunun ardınca Bakı sinema fabriki “Kəndlilər” adlı böyük bir film istehsal edir ki, bu sinemada Az ərbaycan 49 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси k əndlilərinin Sovet hakimiyyəti qurmaq uğrunda apardığı mübariz əni əks etdirir. Bu filmi Azərbaycanın cavan sinema rejissorlarından Səməd Mərdanov çəkmişdi. Bu h ər iki film, Azərbaycan sinema sənaye nəfisəsinin ya radıcılıq qüvvəsini və gələcəkdə daha da inkişaf etmək üçün geniş imkanlara malik olduğunu göstərdi. Böyük V ətən müharibəsi illərində sinema sənaye nəfisə- mizin buraxdığı əsərlər faşizm ilə ölüm-dirim mübarizəsi aparan xalqımıza kömək etdi. Müharibənin çətin şəraitində bir sıra sinema məcmuələri, təbliği əhəmiyyətə malik olan kiçik filml ərlə bərabər, böyük sinemalar da yaradıldı. Böyük Az ərbaycan yazıçısı, maarifçisi və filosofu Mirzə Fətəli Axundovun h əyat və yaradıcılığını təsvir edən “Səbuhi” sineması, həmçinin “Sualtı qayıq” və “Bir ailə” adlı böyük sinema müharib ə zamanı istehsal olunmuşdur. Sinema s ənaye nəfisəmiz müharibə vaxtında öz inkişafını dayandırmayıb yaradıcılıq işində təzə üsullar, təcrübələr əldə etdi v ə nəticədə sinema yaradıcıları heyətinə təzə qüvvələr cəlb olundu. Az ərbaycan sinema sənəti müharibənin axırında “Arşın mal alan” kimi mük əmməl və gözəl bir film buraxmaqla öz ta- rixind ə böyük bir nailiyyətə çatdı. Bu məşhur musiqili sinema, d ərhal bütün ölkədə hüsn-rəğbət qazandı və Azərbaycan sinema s ənaye nəfisəsinin öz əsərlərini bütün dünya s əhnələrində nümayiş etdirməsinə yol açdı. “Arşın mal alan” sineması az zamanda o dərəcədə böyük müv əffəqiyyət qazanmışdır ki, bu əsərə milyonlarla adam ta- maşa etmişdir. Cümhuriyy ətin həyatından alınan mühüm məlumatları, hadis ələri, xəbərləri və təsərrüfat, sənaye, elm və mədəniyyət sah əsində görülən böyük əhəmiyyətə caiz işləri əks etdirən kiçik sinemalar buraxmaq sah əsində nailiyyətlər əldə edilmişdir. Hazırda cümhuriyyətdə hər il 36 sinema məcmuəsi 50 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси buraxılır və bundan əlavə kiçik sinemalar istehsal edilir ki, onlardan “C əbhəyə məktub”, “Zaqatala şəhəri” kimi diqqətə şayan filmlər, həmçinin Sovet hakimiyyətinin 25 illiyi ərzində Az ərbaycan Sovet Sosialist Cümhuriyyətinin nailiyyətlərini göst ərən “25 il” adlı sənədlər əsasında çəkilən böyük filmi göst ərmək olar. Hazırda Bakıda Sovet sinema sənaye nəfisəsinin ən böyük əsərlərindən biri olan “Fətəli xan” sineması hazırlanmaqdadır. Bu böyük sinema, hələ XVIII əsrdə Az ərbaycan xalqının milli birliyini və vahid dövləti yaratmaq uğrunda alovlu mübarizə aparan, öz fəaliyyətində böyük rus xalqının köməyinə istinad edən görkəmli sərkərdə və dövlət xadimi qubalı Fətəli xanın həyat və fəaliyyətini nümayiş etdir əcəkdir. “Fətəli xan” sineması həqiqətən çox böyük bir əsər olacaqdır. Bunu daha aydın təsəvvür etmək üçün həmin sinemanı hazırlayıb başa çatdırmaq üçün bu işə dövlət t ərəfindən on milyon beş yüz min manat pul buraxıldığını göst ərmək kifayətdir. “F ətəli xan” sineması ilə bahəm “Qızıl üzük” adlı məzhə- k əli bir sinema da hazırlanır. Bu əsərin mövzusu müasir hə- yatdan, sovet ail ə məişətindən alınmışdır. Bunlardan başqa gələcəkdə bir neçə təzə sinemalar buraxmaq üçün indid ən tədbirlər görülür. Hazırda Bakı sinema fabrikinin yaradıcı heyəti rəngli sine malar buraxmaq üsullarını öyrənir. Gələn il Azərbaycanda birinci r əngli sinema istehsal ediləcəkdir. Yaxın vaxtlarda Bakıda təzə bir sinema fabriki açılacaqdır. Bu fabrik, hər il cümhuriyy ətdə 50 sinema məcmuəsi buraxacaq və həmçinin ittifaq miq yasında istehsal olunan sinemaları Azərbaycan dilinə t ərcümə edib yaymağa imkan verəcəkdir. Az ərbaycan cümhuriyyəti hazırda olduqca geniş miqdard a sinema tamaşaxanalarına malikdir. Cümhuriyyətin 51 Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|