508
SEYMUR. Harada görmüsən o yaşda tennis oynayanları?.. Yaxşı, yaxşı. Tennis deyirsən –
olsun! Bundan ötrü durub mübahisə edəsi deyiləm ki...
MƏRYƏM. Yaxşısı budur, sən de görək “rolls-roys”u neyləyəcəyik?
SEYMUR. Qoyacağıq qaraja. Şəhərdə o maşında gəzmək olmaz, çox dəbdəbəlidir. Satmaq da
olmaz, çünki Tərlan Salamovun hədiyyəsidir. Ayda bir dəfə dostlarımızı “rolls-roys” bayramına
dəvət edərik, belə günlərdə də qarajdan çıxararıq ki, tamaşa edə bilsinlər.
MƏRYƏM. Deməli, “rolls-roys”u yerləşdiririk qaraja. Bəs onda öz maşınımızı harada
saxlayacağıq?
SEYMUR. Başqa çıxış yolu yoxdur. Heç elə şey olar ki, İngiltərə kraliçasının ekipajı qalsın
günün altında, qarajı isə verək qaltaq “hunday”ın ixtiyarına?!
Bu çağadək çarpayıda hərəkətsiz uzanmış Mənzər xanım qəfil yerindən qalxıb hücuma keçməyə
hazırlaşan kobra vəziyyətini alır. Elə bu vaxt həkim palataya daxil olur. Xəstədəki dəyişikliyi
görəndə astanada donub qalaraq baş verənləri heyrət içində seyr edir.
MƏNZƏR. İngiltərə kraliçasının “rolls-roys”u? O haradan çıxdı? Siz nədən danışırsınız?
MƏRYƏM (anasının boynuna sarılır). Ah, anacan, səni görməyimə çox şadam!
MƏNZƏR. Mən də! (Doyunca qucaqlaşdıqdan sonra qızını özündən aralayır). İndi deyin görüm,
hansı kraliçadan danışırdınız? O nə “rolls-roys”dur? Hövsələm daraldı, dillənin də.
SEYMUR. Elə bir şey deyil, bizə maşın bağışlayıblar.
MƏNZƏR. Hə-ə! Bəs kraliçanın bura nə dəxli?
SEYMUR. Əvvəllər kraliçanın maşını imiş.
MƏNZƏR. Şükürlər olsun Allaha! Axır ki, çoxdankı arzuma çatdım!
MƏRYƏM. Bəyəm sən “rolls-roys” arzulayırdın?
MƏNZƏR. Yox, mən möcüzə arzulayırdım. Ancaq o möcüzənin nə şəklində olacağını
bilmirdim. Mənim yaşımda insan möcüzəni yalnız dinməz-söyləməz arzulaya bilər.
SEYMUR. Deməli, belə hesab edə bilərik ki, siz kraliçanın maşınında gəzməyi
arzulayırmışsınız. Elə isə lap bu günlərdə arzunuz çin olacaq. Nə gözəl!
MƏNZƏR. Nahaq qımışırsan, Məryəm. Seymur, siz bilirsiniz də mənim babam kim olub?
SEYMUR. Məgər şəhərdə bunu bilməyən var? Baş Poçtamtın direktoru.
MƏNZƏR. Bəli, mənim babam zadəgan idi. O dövrdə poçtmeyster mütləq zadəgan olmalı imiş.
509
SEYMUR. Məlum məsələdir. Mən sizi başa düşürəm: siz nəsə qeyri-adi bir şey, sıravi
vətəndaşların gündəlik boz həyatının fövqündə dayanan nəsə arzulayırsınız.
MƏNZƏR. Mənim buna haqqım var. İndi isə artıq gözümün qabağına gətirirəm ki, ay yarımdan
sonra təzə paltar geyinib, başıma qəşəng təzə şlyapa qoyub “rolls-roys”a əyləşəcəm və gedəcəm
Buzovnaya – rəfiqəm qeybətcil Gültəkinin yubileyinə. Bir bilsəniz ki, son altmış beş ildə o
mənim qanımı nə qədər qaraldıb. Maşını saxlayarıq həyətdə. Furajkalı sürücü düşüb qapını açar,
camaatın hamısı görər ki, kraliçanın maşınında təşrif gətirən kimdir.
MƏRYƏM. Ana, axı bizim sürücümüz yoxdur.
SEYMUR. Bax bu isə lap boş şeydir. Maşını özüm sürərəm. Başıma da sürücü furajkası
qoyaram, vəssalam. Amma anlaya bilmirəm ki, Gültəkinin qonaqlarının bura nə dəxli var?
MƏNZƏR. İstəyirəm onlar hamısı görsün ki, Gültəkin paxıllıqdan nə təhər partlayacaq. (Əl-
qolunu, qismən də bədənini əsdirməklə Gültəkinin hikkəsini təqlid edir). Ay partlayacaq ha...
Mən bilirdim, bilirdim ki, belə bir gün nə vaxtsa gələcək!
HƏKİM. Heyrətamizdir! Yarımca saat bundan qabaq başını qaldırmağa taqəti yox idi. (Seymura
müraciətlə çaşqın halda). Siz buna necə nail oldunuz?
SEYMUR. Mənim xanımım belə hesab edir ki, onun anası hələ tennis oynaya bilər. Bununla
bağlı siz nə məsləhət görərdiniz?
HƏKİM (gözlənilməz dəyişiklikdən təəccübləndiyinə görə çaşqın halda). Tennis?! Nə deyim
vallah... Əsas məsələ odur ki, günün altında çox qalmasın. İdman oyunlarına gəldikdə isə, ifrata
varmayanda onların hamısı – tennis də, voleybol da, basketbol da orqanizm üçün çox faydalıdır,
xüsusən də inkişafda olan orqanizm üçün.
MƏRYƏM. Ana, Seymurla mən çox istəyirik ki, xəstəxanadan çıxandan sonra payızadək bizdə
qalasan. Elə deyil, Seymur?
SEYMUR. Əlbəttə. Həm də ki, maşın, uzağı, gələn həftə Bakıya gətiriləcək. Gərək siz bu
təntənənin şahidi olasınız. Bu müddətdə təzə paltar tikdirməyə də vaxtınız çatar, şlyapa seçməyə
də...
MƏRYƏM. Doktor, anamı xəstəxanadan nə vaxt buraxacaqlar?
HƏKİM. Belə gümrah olsa, lap günü sabah.
Gömrükxana. "Bremen musiqiçiləri”ndən mahnı səslənir: "Biz quldurlarıq, quldurlarıq. Pif-paf!
Hamınızı qırarıq! Pif-paf!”
İki nəfər cavan əməkdaş əyləşib çay içə-içə musiqiyə qulaq asır. Seymur daxil olur.
Gömrükçülərlə salamlaşıb əlindəki bildiriş vərəqini onlardan birinə göstərir.
SEYMUR. Deyə bilməzsiniz bunun üçün kimə müraciət etməliyəm?
510
1-ci GÖMRÜKÇÜ (bildirişə tələsik göz gəzdirir). A-a, başa düşdüm nə məsələdir. Siz şöbə
rəisinə müraciət etməlisiniz. Nahar fasiləsi bitmək üzrədir, indilərdə gələr. Buyurun, əyləşin,
bizimlə çay için.
2-ci GÖMRÜKÇÜ (bildiriş vərəqini alıb, diqqətlə baxır). Deməli, “rolls-roys”u siz almalısınız.
Bakıda bir neçə “rolls-roys” var, amma heç belə modelə rast gəlməmişəm. Maşına söz yoxdur!
Əntiqədir! Lap sualtı qayığa oxşayır. Biz onu aeroportdan gömrükxananın dayanacağına sürüb
gətirənəcən hər dəfə qırmızı işıqda dayananda yoldan ötənlər ətrafımıza toplaşıb maşına tamaşa
edirdilər.
1. SEYMUR. Təsəvvür edin ki, indi onu şəhərdə sürəndə nə olacaq da...
2-ci GÖMRÜKÇÜ. Ləzzət verəcək! Maşın deyil e, muzeydir. Mübarək olsun!
Böyük gömrükçü gəlir, Seymura salam verib tabeliyində olan əməkdaşlara sarı dönür.
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ. Nə baş verir burda? Bu mahnını hansınız qoşmusunuz?
1-ci GÖMRÜKÇÜ (təəccüblə). Mən. Fasilə vaxtı biz həmişə musiqiyə qulaq asırıq.
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ. Məgər mən musiqinin əleyhinəyəm? Söhbət musiqidən getmir. Bunun
sözləri bərbaddır. ( Təqlid edir). ”Biz qulduruq. Bizə yaxın gəlmə!” Biabırçılıqdır! Camaat bizim
barəmizdə nə fikirləşər? Məhəbbət, təbiət haqqında nə qədər gözəl mahnılar var, siz isə
quldurlardan başqa bir şey tapmamısınız! (Əlinin işarəsi ilə Seymuru öz masasının yanına dəvət
edir. Bu zaman əməkdaşlar səssizcə çıxıb gedirlər.)
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ (kartotekadan kağızları tapıb Seymura uzadır). Zəhmət olmasa,
imzalayın.
SEYMUR ( kağızları gözdən keçirir). Mən maşını götürə bilərəmmi?
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ. Sizi maşınlar saxlanılan yerə ötürərlər. Yolüstü gömrük rüsumunu da
ödəyərsiniz. Kassa yaxındadır, bizim mərtəbədə. Rüsumu ödəyin, maşınınızı götürün gedin. İşlək
vəziyyətdədir, bakında da 20 litr benzin var.
SEYMUR (pulqabısını cibindən çıxarır). Gömrük rüsumu nə qədərdir?
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ (orderi ona uzadır). Burada yazılıb – 17 min manat.
SEYMUR (pərt halda). Heç bir şey başa düşmürəm. Baxın, burada sənəddə göstərilib ki, maşının
dəyəri beş min dollardır. Bunu da Rusiya gömrük nümayəndəsi öz imzası və möhürü ilə təsdiq
edib.
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ. Beş min?
SEYMUR. Beş min. Rəqəmlə də yazılıb, sözlə də.
BÖYÜK GÖMRÜKÇÜ. Yazılıb-yazılıb da. Siz elə şeylərə fikir verməyin. Neçə illər hər yerdə
yazırdılar ki, Lenin yaşayır və əbədi yaşayacaq. Bəs nə oldu? Hanı? Hər yazılana inanmaq
olmaz. İndi bizdə bazar iqtisadiyyatıdır – demokratiya şəraitində.
SEYMUR. Mübahisə etmirəm. Ancaq maraqlıdır – bu 17 min rəqəmi haradan peyda olub?
Dostları ilə paylaş: |