524
ZƏFƏR. İkinci variant az inandırıcıdır. Əgər hakimiyyət xalqın istəyinə zidd
gedərək bircinsli
nikahlar haqqında qanunu qəbul etsə, bu da bizim işimizə yarayır. Xalq kütlələri arasında belə
bir fikir formalaşdırmağa başlayacağıq ki, ölkə hakimiyyətində təmsil olunan şəxslər mavilərdən
və lesbiyanlardan ibarətdir. İkinci variant bizi birincidən daha çox qane edir. Yəqin ki başa
düşdün. Yeri gəlmişkən, bircinsli nikahlar probleminə sənin özünün münasibətin necədir?
SEYMUR. Açığını deyim ki, indiyənədək bu barədə heç düşünməmişəm... Lakin hesab edirəm
ki, əgər bir əsl kişi başqa bir əsl kişi ilə evlənmək istəyirsə və o
biri kişi də ona ərə getmək
arzusundadırsa, başqalarının bu intim məsələyə müdaxilə etməsinə ehtiyac yoxdur. Qoy kimin
kefi necə istəyir eləcə də əylənsin. Bir şeyi başa düşmürəm, parad-marad nəyə lazımdır? Bu ki
şəxsi məsələdir.
ZƏFƏR. Cəmiyyət tərəfindən qəbul edilmək üçün. Onlar da hamı kimi yaşamaq istəyirlər və
buna nail olacaqlar. Müasir dünyamızda seksual azlıqların nə qədər güclü və nüfuzlu siyasi
qüvvə olduğunu bilsən, çaşıb qalarsan! Dünya ilə maraqlan da! Bəzi ölkələrdə onlar artıq çoxdan
bəridir ki, hakimiyyət orqanlarını, kütləvi informasiya vasitələrini, ilk növbədə də televiziyanı
nəzarətdə saxlayırlar. Avropa İttifaqının parlamentində heç bilirsən, onların nümayəndələrinin
necə böyük nüfuzu var? Bu qüvvəni bizim ölkəmizdə də işə salmaq lazımdır. Zəmanəmizdə əsl
demokratiya seksual azlıqların nümayəndələrinin fəal iştirakı olmadan ağlasığmazdır.
SEYMUR (açıq-aşkar maraqla Zəfərə baxır). Belə çıxır ki, seksual azlıqlar, necə deyərlər, yeni
bir irqdir, bəşəriyyətin inkişaf zirvəsidir.
ZƏFƏR. Bax lap düz tapdın. Məhz yeni irqdir!
SEYMUR. Səni də yeni irqin təmsilçisi saya bilərikmi?
ZƏFƏR. Xeyr, mən sadəcə onları dəyərləndirirəm. Bu, siyasi qüvvədir və biz onlardan mütləq
istifadə etməyə borcluyuq! Onlarla işləmək asandır, bunların əksəriyyəti təhsilli, ziyalı
insanlardır. Açıq deyim, mavilərlə və lesbiyan qadınlarla işləmək bizim müxalifət partiyalarının
fəalları ilə işləməkdən qat-qat asan və xoşdur. Onlar bizim hamilik etdiyimiz müxalifətçilər kimi
acgöz, davakar deyillər. Bizim təşkilat yeddi müxalifət partiyasının fəaliyyətinə nəzarət edir. Bu
gün onlarla növbəti məsləhətləşmələr keçirəcəyik. Bir azdan gələcəklər. Özün görəcəksən.
(Xidmətçi oğlan onlara yaxınlaşır)
XİDMƏTÇİ (Seymura). Cənab Asparux sizi öz kabinetində gözləyir. Mən sizi ötürərəm.
SEYMUR. Zəfər, sən getmirsən?
ZƏFƏR. Səni burada gözləyirəm.
("Toska" operasından Kavaradossinin sonuncu ariyası səslənir. Nikolas Asparuxun kabineti. O,
üzərinə kompyuter qoyulmuş yazı masasının arxasında əyləşib. Seymuru görəndə ayağa qalxır,
onun qarşısına yeriyib gülərüzlə salamlaşır və üzbəüz kresloda əyləşməyi təklif edir).
NİKOLAS (xidmətçiyə). Bizə qəhvə gətirin. (Xidmətçi gedir). Hər şeydən əvvəl soruşmaq
istərdim ki, Baltimorda bizdən ayrıldıqdan sonra Monrealdakı toplantıya niyə gəlmədiniz?
SEYMUR. Nə bilim... Heç fikirləşmədim ki, mənim yoxluğum nəzərə çarpar... Yadımdadır,
Monreal konfransından təxminən bir ay əvvəl Dağlıq Qarabağda hərbi əməliyyatlar başlandı.
Bundan əlavə, bilirdim ki, birinci konfransda olduğu kimi, Monrealda da mən gün ərzində bir
525
neçə dəfə bəzi xoşagəlməz insanlarla görüşüb söhbət etməyə məcbur olacağam. Məsələn,
Oskotski, Starovoytova, Kalugin, nə bilim daha kimlər...
NİKOLAS. Sizin onlardan xoşunuz gəlmirdi? Bilirsiniz, əgər məqsədə doğru hərəkət edirsənsə,
kiminləsə görüşün ürəyincə olub-olmamasının fərqinə varmamalısan. İşin xeyri üçün insanları
əsas iki kateqoriyaya bölmək daha sərfəlidir: gərəkli və gərəksiz.
SEYMUR (gülümsünür). Yəqin ki, həmin o dediyiniz məqsədi mən iyirmi il əvvəl görə
bilməmişdim.
NİKOLAS. Siz konfransda yaxşı çıxış etmişdiniz. Sovet İttifaqında baş verəcək hadisələrin
müfəssəl təhlili çıxışınızda çox gözəl verilmişdi. İki-üç ildən sonra SSRİ-nin dağılacağını o
vaxtlar barmaqla sayılası qədər az adam bilirdi. Siz bundan xəbərdar ola bilməzdiniz, ona görə
də sizin həmin çıxışınızı dinləyəndə ağıla gələn yeganə fikir bu idi ki, bir yazıçı olaraq siz
öncəgörmə qabiliyyətinə maliksiniz.
SEYMUR. Amma orada mən Qarabağ hadisələri mövzusunda çıxış etmək istəyəndə mənə söz
vermədilər. Ciddi tələb edə bilmədim, çünki digər opponentlərin də bu mövzuda çıxışlarına icazə
verməmişdilər.
NİKOLAS. Unudun getsin. O vaxtdan iyirmi il keçib. Biz yenə həmin istiqamətdə işimizi davam
etdiririk. Təkcə vəziyyət dəyişib. Baltimor konfransının keçirildiyi vaxtı yadınıza salın. O dövrdə
bütün müstəqil dövlətlər bir növ, qalaya bənzəyirdi: onları əhatə edən "qala divarları" kənardan
hər cür müdaxilənin qarşısını alırdı. Bu gün isə hər şey kökündən dəyişilib. Dövlətin bütün
proseslərinə beynəlxalq nəzarət artıq onun işinə müdaxilə sayılmır. Müasir dünyada, demək olar,
elə bir ölkə qalmayıb ki, onu tarixən alışdığımız anlamda müstəqil və suveren hesab etmək
mümkün olsun. Düzdür, bəzi ölkələrin rəhbərləri yeni dünya qaydasını hələlik qəbul etmirlər,
lakin bu, müvəqqətidir. Tezliklə onların da müqaviməti qırılacaq. Qarşıda növbəti mərhələ durur.
Bu mərhələ planetimizin bütün dövlətlərini ümumi həqiqi demokratiya məkanında birləşdirəcək
və orada hamı üçün məcburi olan vahid qanunlar və etik normalar qüvvədə olacaq. Sizin buna
necə baxırsınız?
SEYMUR. Maraqla. Axı mən həyatımın bir çox illəri ərzində hər gün "Bütün ölkələrin
proletarları, birləşin" şüarını eşitmişəm. Odur ki, indi heç bir daxili müqavimət hiss etmədən
dövlətlərin və xalqların birləşməsinə dair yeni ideyaları dinləməyə hazıram.
NİKOLAS. Bəs "Bütün ölkələrin proletarları, birləşin" şüarınına sizin münasibətiniz necə idi?
SEYMUR. Bu şüar məni vahiməyə salırdı, amma susurdum. Qəlbimin dərinliklərində ümid
bəsləyirdim ki, bütün ölkələrin proletarlarının birləşməsi heç vaxt baş tutmayacaq.
NİKOLAS (saatına baxır). London reysi saat yarımdan sonra yola düşür. Gələn dəfəki səfərimdə
bu barədə ətraflı danışarık. Ümidvaram ki, mənimlə bir daha görüşmək istəyəcəksiniz.
SEYMUR. Mübaliğəsiz deyə bilərəm: sizinlə söhbət etmək mənə həzz verir.
NİKOLAS. Sağ olun. İndi isə konkret məsələdən danışaq. Əməkdaşlıq etməyə məcbur
olduğumuz müxalifət liderləri barədə öz fikirlərimi sizinlə qısaca bölüşmək istəyirəm. Onların
hamısı radikal əhval-ruhiyyəli pul hərisləridir. İnsanın özünə tənqidi münasibəti adlandırılan
keyfiyyətdən onlar tamamilə məhrumdurlar. Bununla belə, çox şöhrətpərəst və ambisiyalıdırlar.
Azərbaycandan başqa heç yerdə görməmişəm ki, bu qədər çox sayda şəxs ölkə prezidenti olmağa
yalnız özünü layiq bilsin.