169
Rauf bu sualın cavabını bir az ləngitdi. O, artıq imkan tapıb Əsgərovu yaxşı-yaxşı gözdən keçirə
bilmişdi, ona görə də qərara gəldi ki, əvvəl fikrində tutduğu niyyətdən imtina etməyi
məsləhətdir.
– Bilirsiz, – Rauf utana-utana gülümsəyib, – mən nərdbazam, – dedi. – Yaxın bir dostum var, o
da nərd xəstəsidir. Rast gəldik bir-birimizə ha, vəssalam, hər şey yaddan çıxır.
Bizi saxlamaq
mümkün deyil. Hər dəfə səhərəcən çəkir oyunumuz. İnanmazsız, amma arvadımla hətta buna
görə aramızda xoşagəlməz söz-söhbət olur. Min dəfə başa salıram onu ki, ağlı olan qadın sevinər
ki, əri arvadbaz döyül, karta uymayıb, nərdə salıb meylini, öz milli oyunumuza – qəti təsir
eləmir. Üzr istəyirəm, – Rauf sanki birdən ayıldı, – hə, o gecə mən həmən dostumgildə idim. O,
yaxın olur o yerə, amma onların evinin yanında maşın saxlamaq qorxuludur.
Bilirsiz, qaranlıq bir döngədir, ömründə işıq yandırmırlar.
– Müstəntiqin üzünün ifadəsindən və dostunun dəqiq ünvanını, familini soruşmamasından Rauf
başa düşdü ki, hər şey ona aydındır, heç bir şübhə yeri qalıb eləməyib.
– Maşını yalnız özünüz sürürsüz? – Hiss olunurdu ki, bu sualı Əsgərov elə-belə, rəsmiyyət
xatirinə verir. – Demək istəyirəm ki, oğlanlarınızdan, ya qardaşınızdan, bacınızın uşaqlarından
hərdən maşını götürmürlər ki?
– Yox, – Rauf qəti cavab verdi. – Mənim maşınımın sükanı arxasında ancaq mən özüm
otururam. Bütün dostlarım da bilir bunu – Rauf axırıncı köynəyini çıxarıb verər, deyirlər, amma
maşınını istəmə, verməz. İnanın, bu onların özlərinin xeyrinədir!
– Maşına oturub evə sürməzdən əvvəl siz oralarda şübhəli heç nə görmədiz ki? Bəlkə yadınıza
salasız?
Rauf gülümsədi:
– Siz heç təsəvvür eləmirsiz ki, o gecə yağış yağırdı. Yanyörəyə baxmağa imkan yox idi, qaçıb
maşına çatanacan, iliyimə qədər islanmışdım. Yaxşı, siz heç mənə demədiz axı, nə olub, nə
hadisə üz verib?
Əsgərov verdiyi sualların cavablarını yazıb qurtarandan sonra:
– Heç, – deyə fikri dağınıq halda cavab verdi. – Gecə kimsə heyvanxanada yaramaz işlər görüb,
indi gərək biz sizinlə qızıl kimi vaxtımızı buna sərf eləyək. – O, stolunun gözündən təmiz blank
götürüb saatına baxdı və vaxtı qeyd elədi ora. – Buyurun, bayıra çıxmaqçün icazə vərəqəsidir.
Çox sağ olun, əziyyət verdiyimizçün bir də üzr istəyirəm.
Rauf hamı ilə bir-bir əl verib xudahafizləşdi və kabinetdən çıxdı, amma qapını möhkəm
bağlamadı.
Koridorda heç kim yox idi, o, dəstəkdən tutub elə bir vəziyyətdə durdu ki, guya qapını açmağa
hazırlaşır. Əgər kabinetdən bir adam çıxsaydı, Rauf izah eləyə bilərdi ki, qayıdıb Əsgərovdan iş
yerinə verməkçün arayış alsın.
İçəridəki söhbət aydın eşidilmirdi və o, demək olar ki, heç nə başa düşə bilmədi, təkcə iki dəfə
qulağı “uşaq” sözü aldı, ancaq səs Əsgərovun səsi deyildi.
170
* * * Hər səhər maşını işə salmamışdan əvvəl Rauf küncdəki qabqacağın dalından yeddilitrlik
balonu götürür, ağzını açıb bir neçə saniyə ordakı cənnət suyunun iyini acgözlüklə içinə çəkirdi.
Kəhrəba rəngli bu qeyri-adi suyun tam yetişməsinə hələ bir aydan da çox qalmışdı və Raufun
onu gündə-gündə iyləməsi insana ləzzət verən əksər vərdişlər kimi qorxulu bir adət şəkli ala
bilərdi. Ala bilərdi, amma... Beşinci gün səhər poçtalyon qəzetlərlə bir yerdə Xalidə xanıma
məktub verməsəydi.
Xalidə əlində prokurorluqdan gəlmiş çağırış vərəqəsi mətbəxə girdi.
– Sənə gəlib! Hamısı düzdür, famil də, ünvan da. Xeyir ola, bu nədir?
– Gedib öyrənərəm! – Rauf arvadına əsəbi cavab verdi, amma əslində əsəbiləşib eləmirdi. –
Prokurorluğa kimi istəyirsən, çağıra bilərlər, burda mən qeyri-adi bir şey görmürəm. – O,
qəzeti
götürüb açdı; yəni ki, söhbəti qurtardıq.
– Axırda elə belə olmalıydı, – deyə arvadı ürəyində fikirləşdiyini dilinə gətirdi. – Sən gərək
çoxdan bu işdən gedəydin.
Rauf hiss elədi ki, söhbəti yumşaltmağın vaxtı çatıb, sakit səslə soruşdu:
– Çoxdan, yəni nə vaxtdan?
– Hələ heç ora işə girməmişdən! – Xalidə xanım təzə qızışırdı, yumşalmaq fikrində deyildi. – O
vaxt hamı sənə xəbərdarlıq eləyirdi – atam da, Arif də, özümü hələ demirəm – getmə deyirdilər,
329 axırı yoxdur. Arifin adını çəkməklə o, özü də bilmədən vəkillə məsləhətləşməyi Raufun
ağlına saldı və Rauf fikirləşdi ki, ağıllı adam, hətta arvadla səhər söhbəti kimi mənasız
məşğuliyyətdən də nə isə bir xeyir götürə bilər.
– Atan mənə trestdən çıxmağı məsləhət görəndə mən heç mübahisə də eləmədim, ona çox
hörmətlə qulaq asdım və gözlədim ki, görüm əvəzində mənə nə təklif eləyir. Hələ də gözləyirəm.
Sizin ailədə hamı məsləhət verməyə ustadır. – Rauf arvadının üzünün ifadəsini müşahidə eləyə-
eləyə ürəyinin sözünü dedi.
– Düz demirsən, – Xalidə partladı yerindən. – Atam sənə o saat öz ixtisasın üzrə iş tapmağı təklif
elədi.
– Hə, nəbatat bağında gecə qarovulçusu.
– Xeyr, kiçik elmi işçi. Sən indi bu saat...
– Əgər akademik öz ali savadlı kürəkənini nəbatat bağına yarpaq yığmağa, ağaclara peyvənd
vurmağa göndərirsə, normal adamlar bunu şikəst kürəkənin gecə qarovulçusu işləməsi kimi başa
düşürlər.
Kürəkənin isə köməyə ehtiyacı yoxdur. Onun insani münasibətə ehtiyacı var. Siz bunu başa
düşmədiz. Allaha şükür, öz əlimlə hər şeyə nail oldum. Əlbəttə,
mən nə akademikəm, nə də
kosmonavt, adi qulluqçuyam, bundan artıq mənə lazım da deyil. Ailəmi dolandırıram, ya yox?
Ay sağ ol! Qalanının sənə dəxli yoxdur. Yadımda deyil, kimdirsə, yaxşı deyib: hər cür zəhmət –
şərəfdir.
– Sizin trestdəki Nəcəfovu şərəfli zəhmət üstündə on il basdılar, getdimi? Onun konyak spirtiylə
çıxartdığı hoqqalardan bütün qəzetlər yazmışdı.