Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
202 –Gör e, – deyirdi, – İtaliya hara, mənim şerlərim hara... Zalım oğlu İtaliyada eşələyib tapıb mənim şerimi... Bu söhbətlərlə əlaqədar bir kədərli xatirə də düşür yadıma. Bir gün atam mənə üç-dörd mahnı mətni verdi: –Eminə göstər, – dedi, – gör ağlı bir şey kəssə, mahnı yazsın. İki-üç gün keçəndən sonra atam: –Nə oldu, verdin şerləri Eminə? – deyə xəbər aldı. –Verdim. –Yazır?
–Yazacaq. –Haçan?
–Nə bilim, dedi çox xoşuma gəlib, mütləq yazacam. –Day denən çox ləngitməsin. Üç ya dörd gün də keçdi. –Nə oldu, Emindən bir xəbər çıxmadı. –Hələ yox. –Əgər yazmırsa, denən qaytarsın. – Əşi nə qəribə söz danışırsan, – dedim, – cəmisi bir həftə keçib, yazar da... Üç ya dörd gün də keçdi, atam: –Eminə de ki, qaytarsın şerləri, – dedi. – İstəmirəm, yazmasın. Onu mümkün qədər mülayim, yumşaq şəkildə dilə gətirməyə çalışaraq: –Axı, niyə belə hövsələsizlik edirsən, – deyirdim, – özün şairsən, yaradıcı adamsan, bilirsən ki, əsər birdən-birə tələm- tələsik, iki daşın arasında yaranmır... İndi Emin də gərək bir əməlli-başlı mətni mənimsəsin, axtarsın, şerlərə layiq, sənə layiq mahnı yazsın da... Kimə deyirsən? Ümumiyyətlə atamda mənim dostlarıma qarşı xüsusi bir sərt tələbkarlıq, hətta bir ərköyünlük vardı. Onların hamısını çox istəyirdi. Təbii ki, yalnız mənim yoldaşlarım olduqlarına görə yox, özlərinin şəxsiyyətlərinə, yaradıcılıqlarına, istedad və ağıllarına görə. Amma mənim yoldaşlarım olduqlarına görə
203 onlara ərki daha çox çatırdı. Bəzən onlara kəskin sözlər deyir, qaba rəftar edirdi. Ensiklopediyada atamla işləmiş Arazın və Vaqifin, yəqin ki, bu qəbildən daha çox xatirələri var. Vaqif Səmədoğlu atamın ölümündən sonra yazdığı və əvvəllərdə gətirdiyim şerində ona "acıdil" deyir. Atam hər hansı bir möcüzəylə bu şeri oxuya bilsəydi, şübhəsiz ki, bəyənərdi. "Acıdil" sözünə də etiraz etməzdi. Axı elə özü də dilinin acılığından xəbərdar idi və bu barədə hətta "Acıdil" adlı şer də yazıb. Bu şeri oxuyanlar atamın nəyə görə "acıdil" olduğunun həm səbəbini, həm də izahını başa düşərlər. Elçin bir dəfə atamın hansı tənəsinəsə cavab olaraq: Rəsul müəllim, bütün məzəmmətlərinizi qəbul edirəm, – demişdi, – çünki hər şeydən başqa Siz Anarın atasısız, Anar da mənim dostumdur. İnsaf naminə deməliyəm ki, yalnız mənim yoldaşlarım deyil, öz dostlarıyla, ən yaxın dostlarıyla rəftarında da bəzən ağına-bozuna baxmırdı. Yadımdadır, ən yaxın və sadiq dostu Sabit Rəhman biləndə ki, atamda şəkər xəstəliyi tapıblar mənə dedi: –Hə, Rəsulun bütün şəkəri dilindədir... Cəfər Cəfərov məsul vəzifədə işləyəndə bir dəfə küçədə rastlaşdıq. –Rəsul haçan gəlir? – deyə soruşdu. Atam hardasa səfərdə idi. –Dörd-beş günə gələr, – dedim. Cəfərov gülümsündü: –Əşi, tez gəlsin çıxsın, – dedi – yenə bizi dalayıb didir. Bir Abbas Zamanovu Elmlər Akademiyasına müxbir üzv seçdilər. Onu təbrik edəndə mənə: –Kaş Rəsul sağ olaydı, – dedi. – Birinci məni o, təbrik edəcəkdi. Özü də bilirsən nə deyəcəkdi, deyəcəkdi: "Abbas Zamanov, yəni bir fərli alim tapılmadı orda, səni seçdilər?" –Amma hamıdan çox sevinən də atam olacaqdı, – dedim. – Əlbəttə. Buna məgər şübhə ola bilər?
204 Ömrü boyu öz xasiyyətini dandı Rəsul. Elə bilirdi yüz ağac boyundan görünür kövrək olduğu, sinəsində körpə ürəyi kimi bir ürək olduğu. Sərtliyi üzünə, sözünə yaxardı Bəzən sərtliyindən öz nəfəsi də darıxırdı, göz yaşları içinə axırdı, Dilə tuturdu özünü "Başa düş, ay ürək, kişiyə yaraşmaz kövrəlmək, "qadan alım", "qurban olum" – demək Zorla dost tutma, dostun var dostluq elə yoxdur, tək gəz. Kişi kömək eləyər, kişi kömək gözləməz. Ömrün gecəsi–gündüzü olduğu kimi var hər ömrün öz ağı, qarası. Ötən şirin ömründən şəkər xəstəliyi qalmışdı ona, bir də ürək ağrısı... (Fikrət Qoca. "Rekviyem").. Anımlar zənciri xəyalımı çəkib uzaqlara apardı, mətləbdən aralandım. Eminin mahnılarına qayıdaq. Mən, əlbəttə, Eminə atamın sözlərini yetirmədim, mətnləri geri almadım və bir müddətdən sonra Emin bu şerlərə bir neçə mahnı bəstələdi. Zeynəb Xanlarovanın ifasında "İnsaf da yaxşı şeydir" nəğməsi çox populyar oldu. Bütün bunları isə başqa səbəbdən xatırladım. Atam Eminin ləng tərpənməsindən əsəbiləşdiyi vaxtlarda, anam çox sakit,
205 hətta bir azca utancaq tərzdə mənə dedi. –Mənim də bir neçə şerimi ver Eminə, – sonra təbəssümlə əlavə etdi, – mən tələsdirməyəcəyəm, ürəyinə yatsa, yazmaq istəsə, haçan həvəsi gəldi yazar... Bu, sözləri o qədər kövrək, ürkək, zərif dedi ki, indi də yadıma düşəndə ürəyim titrəyir. Mən şerləri dərhal Eminə verdim və bəstəkar anamın sözlərinə "Dağları duman, alanda" mahnısını yazdı. Bu mahnını da ilk dəfə Zeynəb xanım ifa etdi... ...İndi, atamın vəfatından sonra, bir gün Emin mənə dedi ki, Nigar xalanın sözlərinə təzə bir mahnı bəstələmişəm. Amma sən verən mətnlərdən deyil, köhnə bir şeridir. Emin 50-ci illərdə Moskva Konservatoriyasında oxuyanda Lenin kitabxanasına gedər, Bakı mətbuatını oxuyar, bəyəndiyi şerləri dəftərinə köçürərmiş. Anamın "Azərbaycan" jurnalında dərc olunmuş həmin şerini də elə o vaxtlar köçürüb. Həmin mahnını Akif İslamzadənin ifasında lentə yazdırmışdı. Bir gün lenti də, maqnitofonu da xəstəxanaya gətirdik. "Qoy Nigar xala özü də eşitsin", – dedi. Mən mahnının hansı şerə bəstələndiyini bilmirdim və təəccüblənirdim ki, görən niyə Emin əlində təzə mətnlər ola- ola köhnə şerə müraciət edib. Mahnının ilk sözlərini eşidən kimi hər şeyi başa düşdüm.
Məhz bu sözlər – artıq dünyadan köçmüş insanı harayla ması – bəstəkarın qəlbini tərpətmişdi; çağırdığı adamın yoxluğunu Emin bilirdi, Akif bilirdi, hamı bilirdi, anam bilmirdi.
Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|