Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
213 yaşındaymış qızcığaz. Küçəni keçərkən anasının əlindən qopur, qaçır. Maşın vurur uşağı, elə ordaca canı çıxır. Fikirləşirəm ki, F.- nin bütün həyatı sınaq idi! Tale niyə insanı belə amansız sınaqlara çəkir, nə məqsədlə, nə üçün axı? Bu son sınağa daha tab gətirə bilmədi. Nə uşaqlığının çətin illəri, nə sonrakı bəlalar onu sındıra bilməmişdi, amma balaca balasının ölümü sındırdı. İndi F. özü də yoxdur. F. bütün mənim uşaqlığım, gəncliyimdir..." Söhbətindən yorulur. –İşığı keçir, yatacam, – deyir. Bir azdan sakit, yuxulu nəfəsini eşidirəm. Nə görür yuxusunda görəsən?
Səhər oyanan kimi mənə dedi: –Bu gün Rəsulun yaşıdır. Mərdəkana gedəcəksiniz? –Hə.
–Mənim adımdan da ona bir dəstə yasəmən al apar. –Yaxşı.
Xəstəxanadan çıxdım. Bazara getdim. İstəyirdim yasəmən alıb atamın məzarı üstünə aparım. Bazarda yasəmən tapılmadı. Evlərinə gəldim, kitab rəfinin üstünə baxdım. Gördüm ki, atamın iri şəklinin yanında vaza bir dəstə yasəmən qoyulub. Fidan alıbmış. Özü də anamın xahişini bilmədən məhz yasəmən alıb. Saat 2-də Fəxri xiyabana yollandıq. Bir azdan sonra xeyli adam gəldi – yazıçılar, alimlər, jurnalistlər. 214 Bu gün qəzetlərdə də atamın şeri çıxmışdı, axşam televiziyayla onun haqqında çəkilmiş Moskva verilişini göstərəcəkdilər. Qohumlar, dostlar atamgildə toplaşmışdı. Radio atam haqqında verilişə başladı. Ölümündən 49 gün sonra ilk dəfə səsini eşitdik – şer oxuyurdu. Atamın ölümündən iki aya yaxın vaxt keçmişdi, amma ünvanına hələ də müxtəlif yerlərdən, müxtəlif şəhərlərdən məktublar gələrdi. Azərbaycandan gələn məktublar bizə başsağlığı məktubları idi – Azərbaycanda Rəsul Rzanın vəfatından xəbərdar olmayan adam çətin tapılardı. Amma başqa şəhərlərdən gələn məktubların bəzilərində onun özünə müraciət edirdilər – vəfat etdiyini bilmirdilər. Burda belə məktublardan üçünü – Heç vaxt sahibinə çatmayacaq məktubların tərcüməsini gətirmək istəyirəm. "Hörmətli ustad! Sizə Vyetnamdan yazıram. Əziz yoldaş Rəsul. Altmışıncı illərdə "Nedelya" jurnalında Sizin rənglərə aid şerləriniz dərc olunmuşdu. Çox xoşuma gəldi. Qərara aldım ki, dərhal tərcümə edim. Təəssüf ki, o vaxt müharibə gedirdi. Şer vaxtı deyildi. Amma mən tərcümənin əlyazmasını –itirdim. Orijinalı kitabxanada axtardım. Heç cür tapa bilmədim. Turgenevi, Paustovskini və Antonovu da çevirmişəm. Şer tərcüməsinə çox ehtiyatla yanaşıram. Çevirmək istədiyim yeganə şerlər Sizinkilərdir. Lütfən teleqram, ya kağız vasitəsilə şerlərinizin "Nedelya"nın hansı nömrəsində, hansı ay və hansı ildə dərc olunduğunu mənə bildirərsinizmi? Bizim kitabxanamızda "Nedelya"nın 1958-ci ildən bəri bütün köhnə nömrələri var – mən tərcüməni Oktyabr bayramına, ya da bizim partiyanın I qurultayına çatdırmaq istəyirəm. Kağız çox gec çatır. Bakıdan Hanoya yarım ilə gəlir. Əgər gələcəkdə şerlərinizin məcmuəsini mənə göndərsəniz, mən Sizə çox minnətdar olaram. Niyə Sizin şerləriniz rus dilində bizə gəlib çatmır. Etiraf edirəm ki, Sizin haqqınızda az 215 şey bilirəm. Amma elə yalnız bircə şerinizlə tanışlıq Sizi həmişəlik sevmək üçün kifayətdir. Sizə cansağlığı, səadət və böyük yaradıcılıq müvəffəqiyyətləri arzulayıram. Hörmətlə, Səmimiyyətlə Sizin Buy Monq Kuin. VSR Hanoy". "Əziz yoldaş Rəsul Rza! (Bağışlayın ki, belə rəsmi müraciət edirəm – atanızın adını bilmirəm). Mən heç zaman yazıçılardan, şairlərdən, ya artistlərdən heç birinə kağız yazmamışam, çünki onları işlərindən ayırmaq istəməzdim. Amma bu dəfə özümü saxlaya bilmədim. Məsələ ondadır ki, 1960-cı ildə məni orduya çağırdılar, evdə arvadım və oğlum qaldı. Arvadım gözləməkdən usandı. Vəfasız çıxdı. Halım ağır oldu və mənə elə gəldi ki, artıq ömrümdə yaxşı heç bir şey olmayacaq. Bax elə bu zaman Sizin "Dördümüzün söhbəti" şeriniz dərc olunmuş "Literaturka" əlimə keçdi. Bu şer məni sarsıtdı, müvazinətimi qaytarmağa mənə kömək etdi. O vaxtdan poeziya ilə maraqlanmağa başladım. Bu şeri isə ömürlük yadımda saxladım. Bir neçə il bundan qabaq həkimlər bacımda qlaukoma olduğundan şübhələndilər. Bacım özü də həkimdir və yaxşı dərk edirdi ki, nəticədə kor qala bilər. Nədən qorxduğunu açıb mənə deyəndə mən ona da Sizin həmin şerinizi oxudum. Şer onun da karına gəldi. Xoşbəxtlikdən diaqnoz təsdiq olunmadı. Ancaq bu sonralar məlum oldu. Bütün bu illər mən həmin şeri axtarmışam. Müəllifin adını dəqiq yadımda saxladığıma əmin deyildim, odur ki, sizə qabaqlar yazmırdım. Hər halda Sizin ələ keçirə bildiyim şer kitablarınıza baxırdım, başqa gözəl şerlərinizlə də tanış Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|