Sona xəyal
Nəzirələr, təzminlər, ithaflar
Yüklə 1,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nijad Mikayılzadə t.e.n. dosent
- Balaş Azəroğlu xalq şairi 6
- Fikrət Sadıq şair * * *
- Allahşükür Qurbanov f.e.n. türkoloq
- Daşdəmir Əjdəroğlu “Azərbaycan qəzetinin əməkdaşı”
5 Nəzirələr, təzminlər, ithaflar
«hər şey poeziyanın predmeti ola bilər, hər şeydə poeziya var, onu yalnız tapmaq gərəkdir» kəlamının imkan daxilində tətbiqinə rast gəlirik. Odur ki, aşiq-məşuq arasında, dost-aşna arasında hər cür ya- lana, hiyləyə, saxtakarlığa qarşı məhəbbət lirikasının hətta hissi- emosional misraları arasından sızıb gələn bir etiraza, tənə və təhrikə də yer verildiyinin əyani şahidləri oluruq; bu qəbildən olan irili- xırdalı bütün yazılarında müəllif buna nail olmağa cəhd göstərir. Cəlal Abdullayev f.e.d. professor * * *
Əsas qayəsi "dünya, Vətən, məhəbbət" olan Sona Xəyal yaradıcılı- ğında oxucu öz istək və arzularının, özünü narahat edən problemlərin bədii ifadəsini tapır. Sona Xəyal hər şeydən əvvəl səmimi olub, dərdlərini oxucu ilə bölüşür. "Sən demə qanana möhnətmiş dünya", - deyən Sona Xəyal da "anlamaq dərdi"ndən əziyyət çəkir. Elə anladığı üçündür ki, dünyadakı ədalətsizliklər, dünyanın etibarsızlığı, yalan üstə qurulub, ləyaqətlilər üçün əzab, yaxşılar üçün pis olması, vicdanın susdurulması, qeyrətsizlik, satqınlıq onu darıxdırır, etirazına səbəb olur:
Nijad Mikayılzadə t.e.n. dosent
Qəzəldən göründüyü kimi, Sona Xəyalın sevgi aləmi xəyal deyil, real həyatdır, onun gözəllikləridir, həqiqi insanlardır. Elə buna görə də onun həssas şair qəlbi romantik qəzəllərlə məhdudlaşa bilməzdi. O, yaşadığı anların tələb etdiyi poeziyasını (bu istər şən, istər kədərli olsun) qələmə almalı idi. Şair belə də etmişdir, onun qəzəllər “Divan”ında həyatın reallığı poeziya güzgüsündə aydın-aşkar görü- nür.... Sona Xəyal şairdir. O, təkcə qəzəl yazmamış, poeziyanın müx- təlif forma və vəznlərində də gözəl şeirlər yazmışdır. Onun heca vəznində yazdığı qoşmalar, uşaqlar üçün yazdığı kiçik tərbiyəvi şeirlər də Sonanın şair ilhamından xəbər verir. Biz buraya Sonanın elmi əsərlərini də əlavə etsək, deyə bilərik ki, o bu dünyaya elm və ədəbiyyat üçün gəlmişdir.
6 Sona Xəyal
Mənə bağışladığın «Göylər yazdı eşqimizi adlanan kitabda, top- lanmış şeirlər sənin qəlbində toplanmış sevgilərin salnaməsidir, günbəgün, ilbəil... Bu gündən keçmişə gedir, keçmişdən bu günə gəl- mir. Varaqladıqca hər il Sən daha gənc, daha cazibədar, daha çılğın olursan. O yumruq boyda ürəyində nə dərdlər varmış, Allah, Allah! Sən klassik şeirimizin gözəl bilicilərindən birisən. O səbəbdən sənin məhəbbət poeziyan, o kökdə bitən təzə pöhrələrdir,--incə, zərif, səmimi, cəsarətli, Şərqdən su içmiş, nəşvü numa tapmtş, hissiyat. Hər biri bir şərqidir, hər biri bir türküdür bu şeirlərin! Fikrət Sadıq şair * * *
Çoxsahəli, çoxcəhətli yaradıcılıq fəaliyyətinə malik olan Sona Xəyal şair kimi lirikdir. Dərin, psixoloji lirizm onun şairlik dünya- sının, şeir-sənət aləminin ən ümdə xassəsi, ən mühüm xüsusiyyətidir. Onun lirikası lirik «məni»ni, demək olar ki, bütün cəhətlərdən açıqlayır, arzu, xəyal və istəklərini, fikir, düşüncə və duyğularını, hiss və həyəcanlarını, bütövlükdə əhval-ruhiyyəsini ən münasib for- malarda əks etdirir. Bu lirik «mən»-qəhrəman isə şairin, yəni Sona Xəyalın özüdür. Onun zahirən sakit bir ovqatla yazıldığını söylə- məyə daha çox haq verən şeirlərində fikir, düşüncə və duyğuların daxili və dəruni bir gərginlikdən yarandığını söyləmək lazım gəlir. Bu baxımdan Sona Xəyalın şeirləri onun özünə çox bənzəyir. Onun sakit və səmimi baxışlar altında narahat qəlbinin çırpıntılarını ilk təmasdan duymaq, anlamaq asan deyil. Sona Xəyalın klassik əruzun müxtəlif bəhrlərində, hecada yazdığı şeirləri, sərbəst şeirləri də belədir. Bu şeirlərdə qəlbin müxtəlif hallarını görə bilmək, hiss edə bilmək, duya bilmək üçün onları bircə dəfə yox, bəzən təkrar, hətta dönə-dönə oxumaq lazım gəlir. Şairin elə şeirləri var ki, ona hər dönüşdə, hər yeni oxunuşda yeni assosiasiyalar, intibalar oyatmış olur. Belə şeirlər müləlifinin könül dünyasının, ruhi vəziyyətinin, halının və istəyinin ifadəsi kimi daha güclü təsirə malik olur.
7 Nəzirələr, təzminlər, ithaflar
* * *
Kövrək duyğular şairi, yazıçı, istedadlı alim Sona Xəyalla һər dəfə söhbətləşəndə etiraf edirəm ki, daxilən zənginləşirəm. Həyatın gündəlik sosial-məişət qayğılarından uzaqlaşıram. Yüksək insani duyğu və düşüncələr ovqatı ilə köklənirəm. Dağ yamacları, ormanlar, çəmənliklər kimi һər bir insanın da özünəməxsus aurası vardır. Sonanın təbiətindən ya-ranan aura şəfqət, qayğı, mərhəmət aurasıdır. Bu mühitdə həmsöhbət özünü çox rahat hiss edir, bütün pisliklərdən təmizlənmək istəyir. Bu xüsusiyyət onun poeziyasına da xasdır.
Sona Xəyalın imzası şair, publisist, tədqiqatçı kimi oxuculara yaxşı tanışdır. Son illərdə daha çox monoqrafiyalar müəllifi kimi yadda qalan qələm dostumuz əslində ədəbiyyata şeirlə gəlib və bu gəlişin davamı kimi yaxın zamanlarda nəşr etdirdiyi "Kimsəsiz bən- dəyəm" (Bakı, "MBM", 2008) adlı şeirlər kitabı müəllifin poetik düşüncəsindən, həyata obrazlı baxışından xəbər verir.
Duyğulu taleyi özü ilə birgə doğulubdur. Heç kəsdən seçilmək is- təməsə də, sirlə, ovsunla dolu şeirləri onu orijinal bir şair kimi tanı- dıb. Poeziyasından gələn həyatın dadı, tamı bu məmləkətin dörd bir tərəfinə yayılıb və yayıldıqca özü ilə bir ad yaşayıb: şair Sona Xəyal! Sona Xəyal şeirinə məftunluq ən əvvəl onun poeziyasındakı səmimiyyətdən irəli gəlir. Bəlkə elə bu səmimiyyət həyatdan Sona Xəyal şeirinə hopub. Xəyalları rak, nurlu olan Sona Xəyal xəyalları ilə çarpışır, həqıqət çırağı ilə həqiqətı bu həyatda, bu dünyada yox, elə xəyallarda axtarır. Daşdəmir Əjdəroğlu “Azərbaycan qəzetinin əməkdaşı”
Sona Xəyal poeziyası özündə ehtiva etdiyi və qoruduğu dil zəngin- liyi, milli qürur, mənəvi özünüdərk, klassik ənənə təntənəsinin uca Yüklə 1,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|