www.vivo-book.com
277
Özünü ələ ala bilməyəcəyindən qorxaraq, cənab Renal
bircə kəlmə də demədən oxucunun artıq bildiyi kimi
kitablardan kəsilib, mavi kağıza yapıĢdırılmıĢ sözlərdən
ibarət imzasız məktubu oxumağa baĢladı.
“Yenə məni ələ salırlar, deyəsən bunun ardı-arası
kəsilməyəcək, – cənab Renal yorğunluqdan az qala özünü
itirəcək halda düĢündü. – Mən yenə bu təhqirləri
oxumalıyam, buna görə baĢ sındırmalıyam, hamısı da
arvadımın ucbatından!”
O indiyə qədər öyrəndiyi ən ağır söyüĢləri yağdırmaq
istəyirdi ki, Bezansonda yaĢayan xalanın mirasını gözünün
qarĢısına gətirərək, çətinliklə də olsa, sözlərin hamısını
uddu. Hirsini nədən çıxacağını bilməyərək, ikinci imzasız
məktubu ovcunda əzərək, iri addımlarla cığırla irəlilədi. O
bir dəqiqə də olsun, arvadından uzaqlaĢmaq istəyirdi. Bir
neçə dəqiqədən sonra sakitləĢmiĢ halda qayıtdı.
Əri yanına qayıdan kimi xanım Renal dedi:
– Bunu təxirə salmaq olmaz, gərək Jülyeni iĢdən
çıxarmaq üçün bəhanə fikirləĢək. Əvvəl-axır, o, sadə bir
dülgər oğludu. Siz ona bir-iki ekü artıq ödəyərsiz, o da
www.vivo-book.com
278
ağıllı, oxumuĢ adamdı, buna görə də tez özünə iĢ tapacaq.
Cənab Valno, ya da cənab Mojiron onu o dəqiqə iĢə götürər.
Onların da uĢaqları var. Odur ki, Jülyen heç sizdən inciməz
də...
– Siz ağzınıza gələni danıĢırsınız! – cənab Renal
qəzəblə qıĢqırdı. – Axı qadından bundan artıq nə gözləmək
olar ki? Ağlınıza da gəlməz ki, bir Ģey barədə ciddi-ciddi
düĢünəsiniz. Ġndiyə qədər bir kəlmə də olsun ağıllı söz
deməmisiniz! Bu tənbəllik, bu ağılsızlıq ki, sizdə var, siz
ancaq kəpənək qovalamağa yarayırsınız! Necə də məzlum
varlıqlardı bu qadınlar! Tanrının bizə, evli adamlara rəhmi
gəlsin, axı biz yaxamızı sizin əlinizdən qurtara bilmirik!
Xanım Renal ona mane olmadı: qoy, danıĢıb ürəyini
boĢaltsın. Bu yerlərin adamlarının təbirincə desək, əri
içindəki bütün zəhəri çıxarandan sonra xanım Renal axır ki,
ona cavab verdi:
– Cənab, mən Ģərəfi zədələnmiĢ qadın kimi danıĢıram.
Qadının Ģərəfdən qiymətli heç nəyi yoxdur.
Xanım Renal bütün bu əzablı söhbət zamanı özünün
qatı soyuqqanlılığını saxladı. Çünki Jülyenlə bir damın
www.vivo-book.com
279
altında yaĢamaq imkanı məhz bu söhbətin nəticəsindən
asılıydı. O, hər sözü cidd-cəhdlə ölçüb-biçərək elə Ģeylər
deyirdi ki, bunlar ərinin qəzəbini soyudur, onun fikirlərini
xanım Renala sərf eləyən istiqamətə yönəldirdi. Ərinin
təhqiramiz çıxıĢları onu əsəbiləĢdirmirdi, o bu sözlərə qulaq
asa-asa Jülyeni düĢünürdü: “Görəsən, o məndən razı
qalacaqmı?”
Axır ki, o, fikrini dedi:
– Bizim bu qədər əzizlədiyimiz, o qədər hədiyyə
verdiyimiz bu kəndçi balasının heç bir günahı yoxdur.
Amma nə olursaolsun, həyatımda rastlaĢdığım ən pis təhqiri
onun ucbatından eĢitmiĢəm. Bu iyrənc məktubu oxuyanda,
cənab, ağlıma bircə Ģey gəldi – bu evdən ya mən
getməliyəm, ya da o...
– Siz deyəsən, aləmi bir-birinə vurmaq istəyirsiniz.
Ġstəyirsiniz ki, məni də, özünüzü də biabır eləyəsiniz.
Bununla biz Veryerdə çox adamın könlünü xoĢ eləmiĢ
olarıq!
– Düzdü, müdrik idarəçilik bacarığınıza görə
qazandığınız nüfuza, özünüzə, ailənizə, bütün Ģəhərə
www.vivo-book.com
280
qazandırdığınız rifaha görə hamı sizə həsəd aparır. Neynək,
onda mən Jülyenə təklif edərəm ki, sizdən bir müddətlik
icazə alıb, dağda yaĢayan o odun alverçisi dostunun yanına
getsin.
– Mənsə sizə qərar verməyi qadağan edirəm – cənab
Renal olduqca təmkinli Ģəkildə arvadının sözünü kəsdi. –
Hər Ģeydən əvvəl sizdən tələb edirəm ki, onunla
danıĢmayasınız. Onunla danıĢsanız, hirslənəcəksiz, məni də
onunla dalaĢdıracaqsız, o balaca cənabın da necə qürurlu
olduğunu bilirsiniz.
– Bu cavan oğlanda bir damcı da olsun, özünü aparmaq
qabiliyyəti yoxdur, – Xanım Renal dedi. – O ağıllı, savadlı
ola bilər, bunu siz daha yaxĢı bilərsiniz, amma nəticə
etibarilə o kəndçinin biridi. O oğlan Elizayla evlənməkdən
boyun qaçırandan sonra mənim tamam gözümdən düĢdü.
Onunla evlənsəydi, ömrü boyu təmin olunmuĢ adam olardı.
Amma o imtina elədi, özü də nəyə görə? Nə var, nə var, bu
qız hərdən gizlicə cənab Valnoyla görüĢür.
– Nə, – cənab Renalın qaĢları yuxarı qalxdı, – siz nə
danıĢırsınız? Bunu sizə Jülyen deyib?
www.vivo-book.com
281
– Yox, o lap belə də demədi. O axı həmiĢə özünün
gələcək dini rütbəsindən danıĢır, amma inanın mənə, bu
adamların əsas məqsədi gələcəkləri üçün bir parça çörək
tapmaqdı. Amma oğlan mənə dəfələrlə hiss elətdirib ki,
qızın gizli görüĢlərindən xəbəri var.
– Amma mənim heç nədən xəbərim yoxdu! – cənab
Renal sözlərin hər birini vurğulayaraq, qəzəblə qıĢqırdı. –
Burda düz mənim burnumun ucunda nələrsə baĢ verir,
mənimsə heç nədən xəbərim yoxdu! Bu necə ola bilər?!
Deməli, o Valnoyla Elizanın arasında nəsə var?!
– Əzizim, bu köhnə haqq-hesabdı, – xanım Renal gülə-
gülə dedi. – Nə bilim, bəlkə də onların arasında ciddi heç nə
olmayıb. Axı bu məsələ o vaxt baĢ vermiĢdi ki, sizin o
xeyirxah dostunuz Valno onunla mənim aramda guya
nələrinsə olduğu barədə Ģayiələrin yayılmağını istəyirdi.
– Mən özüm də bundan Ģübhələnirdim! – cənab Renal
qəzəblə alnına vuraraq qıĢqırdı. Düyünlər bir-bir açılırdı. –
Sizsə bu barədə mənə heç nə deməmisiniz!
– Bizim direktorun xırdaca bir izzəti-nəfs məsələsinə
görə iki dostun arasını vurmağa dəyməzdi axı. Bir də ki, sən
Dostları ilə paylaş: |