T. Tolga GÜMÜŞ ∗
Yüklə 217,11 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
| Feodalizm: Avrupa Tarihinde Yeni Yaklaşımlar ∗
Feudalism: European History and the New Approaches T. Tolga GÜMÜŞ ∗
Öz Batı Avrupa sosyal tarihinde ‘feodalizm’ kavramı özellikle yirminci yüzyılın başından itibaren Avrupa tarihçileri tarafından çeşitli amaçlarla, Avrupa tarihinin çok çeşitli dönem ve sosyal unsurlarını tanımlamak için kullanılmıştır. Kavramın oldukça geniş bir sosyal coğrafyadaki farklı toplumların çok uzun zaman dilimlerindeki sosyal unsurlarını tanımlaması, zaman içerisinde beraberinde çeşitli sorunları da getirmiştir. Bu çalışmada feodalizm kavramının tarih içindeki gelişim süreci incelenmekte ve kavramın bugün Avrupa tarihçileri açısından kazandığı yeni anlamlar değerlendirilmektedir. İlk olarak feodalizm kavramının Avrupa tarihi literatüründe ne şekilde hangi sosyal yapıları betimlemek için kullanıldığı, Klasik görüşün nasıl şekillendiği ve zaman içerisinde anlamının nasıl değiştiği değerlendirilmektedir. Daha sonra tarihçilerin çeşitli sosyal unsurları ön plana çıkararak yaptıkları çeşitli ‘feodalizm’ tanımları ve bu tanımların neden olduğu sorunlar irdelenmektedir. Son olarak kavramın bugün özellikle ortaçağ tarihçileri için neden yetersiz kaldığı üzerinde durulmakta ve mevcut ‘feodalizm’ tartışmalarının sorunları ortaya konmaktadır. Anahtar Kelimeler: Feodalizm, Feodalite, Batı Avrupa Tarihi, Sosyal Tarih Abstract The social historians of Western Europe have been using the term ‘feudalism’ for a number of reasons in defining various aspects of the European societies of different historical periods, especially by the beginning of the twentieth century. The very definition of the term as it were, has covered a relatively large historical period and has referred to miscellanea of social situations sometimes with no apparent
∗
∗
T. Tolga Gümüş 40
investigates the development of the term feudalism and the problems that arose in applying this term to various social institutions of Western Europe. The classical conceptual framework regarding the concept has been analyzed. The new meaning(s) attributed to the term has been accordingly asserted. First, different definitions of the term feudalism, each underlying different aspects of it, have been discussed. How the meaning of the term has evolved through time has been demonstrated. Then the problems of each definition in particular and the problem of the term feudalism in general have been determined. Lastly, new historical approaches regarding why the term is presently insufficient and the current discussions of the term feudalism have been reviewed. Keywords: Feudalism, Western European History, Social History How often does one read that feudalism, like a virus, spread from one area to another, or that, later on, it slowly waned. In a single study feudalism is assigned a dazzling array of roles. It is found giving birth, being extremely virile, having vitality, being strong, knowing a long tradition, being successfully transplanted, surviving, being replaced, teetering, being routed, declining and falling, and finally dead and in its grave. 1
Giriş Yukarıdaki alıntının etkili bir biçimde özetlediği gibi yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren hem tarihçilerin hem de sosyal bilimlerin değişik disiplinlerinin bir dönem sıkı sıkıya sarıldıkları kavramlardan biri olan ‘feodalizm’ bugün nerededir? Son on yılda içeriği ciddi eleştirilere uğrayan ve kullanımının artık terk edilmesi gerektiğini savunan tarihçilerin sayısının giderek arttığı feodalizm kavramını, ne ölçüde hangi durumlarda kullanmalıyız? Kavramın uğramış olduğu ciddi eleştirilere rağmen Amerika ve Avrupa’da neden hala bazı tarihçiler ve diğer bazı sosyal disiplinler ısrarla kullanmayı sürdürmektedirler? ‘Feodalizm’ teriminin tek başına ortaçağ siyasi ilişkilerini açıklamadaki yetersizliğinin görülmesinden dolayı, yeni yaklaşım, ‘feodalizm’ terimi yerine anlam içeriği yönünden daha genel, ama ortaçağ ve erken modern dönem hiyererşik siyasi ilişkileri açıklamada daha geçerli ‘lordluk’ kavramını kullanmayı ve Ortaçağı feodal çağ olarak tanımlamak yerine Lordluk tarihi ile açıklamayı tercih ediyorlar.
1 ‘İnsan okurken ne kadarda çok Feodalizm kavramına rastlar. Feodalizm sanki bir virüs gibi önce bir alandan diğerine sıçradı ve sonra yavaşça ortadan kayboldu. Bir çalışmada feodalizme göz kamaştırıcı birçok roller biçildi. Doğurdu, yaşam dolu bir hal aldı, güçlendi, uzun bir gelenek oldu, başarılı bir biçimde eklemlendi, hayatta kaldı, başka kavramlar tarafından bir tarafa itildi, alaşağı edildi, yenilgiye uğratıldı, geriledi, düştü ve en sonunda öldürülüp mezarına kondu.’, Çeviri bana aittir. Elizabeth A. R. Brown, ‘The Tyranny of a Construct: Feudalism and Historians of Medieval Europe’, American Historical Review, 79/4, (Ekim, 1974), s. 1075.
Yüklə 217,11 Kb. Dostları ilə paylaş:
|