Təbiət
2009
Təb. II. 8. Şagird hava komponentlərini müşahidə, xarakterizə və təsvir edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Havanı müəyyən edən komponentləri sadalayır (
•
məs., yağıntılar, külək, istilik, soyuq), həmin
komponentləri bildirən smvolikanı hazırlayır, müvafiq gündəlik tərtib edir.
Hər mövsümə xas olan hava haqqında müzakirə edir.
•
Başqa-başqa havaya olan münasibətini ifadə edir.
•
Fəsilləri və ayları ardıcıllıqla sadalayır.
•
Havanın dəyişilməsi ilə əlaqədar canlı orqanizmlərin davranışını müşahidə edir, müşahidənin
•
nəticələrini sözlə və ya şəkillə göstərir.
İstiqamət: insan və ətraf mühit
Təb. II. 9. Şagird şəxsi gigiyena və təhlükəsiz davranış qaydalarına riayət edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Gözlənilən təhlükəni təyin edir. Konkret halda müraciət edəcəyi şəxsləri (
•
məs., polis, həkim,
qonşu) lazımi şəkildə müəyyən edir.
Özünü qorunmuş hiss etdiyi yerləri sadalayır (
•
məs., məktəb, ev).
Şəxsi gigiyena qaydalarına riayət edir və həmin qaydalara riayət olunmanın əhəmiyyəti
•
barədə öz fikrini söyləyir.
Müəyyən günün rejimini tərtib edir və ona riayət edir.
•
Müntəzəm fiziki təlimlərin əhəmiyyəti barədə söhbət edir. Üstünlük verdiyi təlim növünü
•
sinif qarşısında təqdim edir.
Onun qida rasionuna daxil olan bitki və ət yeməklərinin şəkilli cədvəlini tərtib edir.
•
Təb. II. 10. Şagird bitki və heyvanların insan üçün əhəmiyyətini təsvir edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Bitkilləri və heyvanları insan tərəfindən istifadə sahəsinə əsasən xarakterizə edir və qruplara
•
ayırır (məs., qida, paltar, nəqliyyat, tikinti materialı).
Sevimli heyvan və bitkiyə qayğı haqqında hekayət danışır.
•
Evdə və ya məktəbdə bitkilərə və ya heyvanlara qulluq edir və sinif yoldaşları ilə öz
•
təcrübəsini bölüşdürür.
Canlı orqanizm üçün vurulan ziyana öz münasibətini bildirir, misallar gətirir.
•
Təb.E. II. - 4
Təbiət___2009'>Təbiət
2009
Yerli mühiti təhlil edir, insanın iş fəaliyyəti ilə yaranan çirklənmə və onların bitkilərə və heyvanlara
•
göstərdiyi zərərli təsiri nümunələrini göstərir.
Proqramın məzmunu
II sinfin standartının nəticələrini verilən məzmunun əsasında əldə etmək olar:
Bitkilər və heyvanlar
Bədənin hissələri : kök, gövdə, yarpaq, gül, meyvə ; baş, bədən, hərəkət orqanları, quyruq
Bədən hissələrinin müxtəlifliyi: forma, rəng, ölçü.
Orqanizmlərin böyüməsi
Böyümə üçün lazımi amillər: hava, su, qida, işıq
Heyvan balaları
Asan müşahidə olunan hərəkətlər
Cisimlərin hərəkət növləri
Hərəkətin sürəti; sürətli – yavaş
Hərəkət vasitələri. Məs., təkərlər, ayaqlar, qanadlar
Amillər, hansılar ki, cismin tərpənməsinə, hərəkətinə və dayanmasına təsir göstərirlər. Məs.: forma,
ölçü, ağırlıq, səth.
İşıq və istilik
İşıq və istiliyin əhəmiyyəti
İşıq və istiliyin təbii mənbəyi – günəş
Günəş və istiliyin süni mənbələri, məs., lampa, isidicilər.
Tanş mühitdə səmtləşmə
Evdən məktəbə və tanış yerə qədər yol
Evdən tanış yerə qədər yol
Oriyentirlər
Sadə istiqamət təlimatları.
Günəş, Yer kürəsi, Ay
Gün ərzində günəşin yerləşməsi
Günəşin və ayın «işıqlanması »
Yer kürəsinin forması.
Coğrafi obyektlər
Qlobus və xəritədə su və quru
Su obyektləri, məs., göl, dəniz, çay
Quru obyektləri : məs., dağ, qaya, düzənlik.
Hava və onun komponentləri
Hava və onun komponentləri: məs., yağıntılar, külək, isti, soyuq
Fəsillərə əsasən hava
Aylar və fəsillər
Təb.E. II. - 5
Təbiət
2009
Təqvim
Havanın gündəliyi
Hava və canlı orqanizmlərin davranışı.
Təhlükəsiz hərəkət qaydaları və şəxsi gigiyena
Evdə və küçədə təhlükəsizlik
Günəşin və istiliyin təhlükəsiz istifadə qaydaları
Şəxsi gigiyenanın elementar qaydaları
Günün rejimi
Fiziki təlimin əhəmiyyəti
Sağlam qida və onun əhəmiyyəti
Bitkilərin və heyvanların insan üçün əhəmiyyəti
İnsan tərəfindən bitki və heyvanların istifadəsi (məs., qida, paltar, tikinti materialı)
Bitkilər və heyvanlara qulluq.
İnsan fəaliyyəti və ətraf mühit
Canlı orqanizmlərin müdafiəsi
İnsanın iş fəaliyyəti ilə çirkləndirilən ətraf mühit (məs., məişət tullantıları).
Təb.E. II. - 6
Təbiət
2009
III sinfin təbiətşünaslıq üzrə standartı
İlin sonunda əldə edilən nəticələr
İstiqamət: canlı aləm
Təb. III.1. Şagird əsas həyati hadisələri ayırır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
suallar verir və həyati hadisələrin obyektləri üzərində müşahidələr (hərəkət, qida, tənəffüs,
•
inkişaf və çoxalma) aparır;
canlı və cansız obyektləri qruplaşdırır və qruplaşdırma prinsipini izah edir;
•
göstərişləri yerinə yetirir və konkret həyati hadisə üzərində müşahidə aparır (məsələn,
•
cücərtinin böyüməsini müşahidə etmək).
Təb. III.2. Şagird təbiətin canlı orqanizmlər üçün əhəmiyyətini izah edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
informasiya toplayır və orqanizmlərin təbiətdən asılılığını nümunə göstərə bilir (
•
qida, su,
torpaq, hava, sığınacaq);
yaşamaq üçün konkret orqanizm üçün lazım olan mühitin sadə modelini (məs
•
., rəsmləri)
yaradır və xarakterizə edir;
illustrasiyalarda, təbiətdə müxtəlif yaşayış mühitində (məs.,
•
su, hava, quru) yaşayan
orqanizmləri təyin edir və xarakterizə edir;
yerli ətraf mühitdə orqanizmlərin müxtəlif yaşayış yerlərini (məs.
•
mağara, yuva, ev) müşahidə
edir və onun quruluş xüsusiyyətini və təyinatını təsvir edir.
İstiqamət: cisimlər və hadisələr
Təb. III.3. Şagird cismin sürətinin dəyişilmə səbəblərini təhlil edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
cisimlərin hərəkətini müşahidə edir, cisimlərin hərəkətə gəlməsi, dayanması və ya hərəkət
•
istiqamətinin dəyişmə səbəbləri barədə suallar verir və cavab axtarır;
müəllimin yardımı ilə sadə sınaqlar aparır, cismin hərəkət xarakterinin dəyişməsinə (
•
çəkmək,
dartmaq) diqqət yetirir və uyğun nəticələr çıxarır.
Təb.E. III. - 1
Dostları ilə paylaş: | 
