Tək inci kimi parlayan Xan qızı Xurşidbanu Natəvan
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cavab
- Kitabxanaçı
- Qərənfil
15
13. “Natəvan” poemasının müəllifi kimdir?
şairi Məmməd Rahimdir. 14. Xurşidbanu Natəvan haqqında hansı xalq şairimiz şeir yazmışdır? Cavab: Xalq şairi Səməd Vurğun 1935-ci ildə şairənin xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Natəvan şeirini yazmışdır.
Hamımıza məlumdur ki, Əzizə Cəfərzadə 1963-cü ildə “Natavan haqqında hekayələr” yazmışdır. Bu hekayələrdə o, Xurşudbanu Natəvanın həyatını dolğun ifadələrlə qələmə alıb. Kitabxanaçı Xurşidbanu Natəvanın yubileyi münasibətilə kitabxananın kiçik oxu zalında oxuculara bu hekayələr haqqında məlumat verə bilər. Həmçinin Kamran Məmmədovun qələmə aldığı “Azərbaycan yazıçılarının həyatından dəqiqələr” kitabından Xurşidbanu Natəvanın həyat və yaradıcılığından bəhs edən (85səh -91səh) qeyri-adi və qəribə hadisələr, maraqlı anlar, məlumatlar oxucular üçün çox maraqlı olar. Ümidvarıq oxucular bu nümunələri maraqla qarşılayacaq, bədii zövq alacaqlar. Kitabxanada Natəvan irsinin oxucular arasında təbliği üçün şeir müsabiqəsinin keçirilməsi maraqlı olar. Şeir müsabiqəsi oxucuların ən çox sevdiyi tədbirlərdən biridir. Çünki, bu tədbir uşaqlarda şeiri daha dərindən duymaq, başa düşmək haqqında təssəvvür oyadır. Müsabiqəni şairin təbiətlə bağlı şeirlərinə həsr etmək olar. Çünki təbiət gözəlliklərinin təsviri mövzusuna yazdığı şeirlərdə şairin təbiətdən aldığı zövq və fərəh hissiləri məhəbbət motivləri ilə birləşərək yüksək şeriyyətlə səslənir. Şeir müsabiqəsinin giriş hissəsində kitabxanaçı bu şeirlərin məzmunu, yazılma səbəbi haqqında ətraflı məlumat verir. 16
təbiət gözəlliyinə, bənövşəyə, qərənfilə, bülbülə həsr etdiyi şeirləri də vardır. Doğma təbiətin gözəlliklərindən ilham alan şair düşüncələrinin bədii inikası kimi yaradılan bu əsərlərdən həyat ətri, gülün, çiçəyin xoş rayihəsi gəlir. Şair təbiət gözəlliklərini sevən aşiqin mənəvi dünyası, qayğıları ilə təmasda, möhkəm əlaqədə təsvir edir. Təbiət gözəlliklərinin tərənnümünə həsr
edilməsinə baxmayaraq, bu şeirlərdə həm də güclü bir insan əhval- ruhuyyəsi vardır. Onlarda insana və təbiətə məxsus xüsusiyyətlər, əyilməyən, məğrur mənəviyyat, nəcib duyğular, incə hisslər, ehtiras və məhəbbətlə dolu həyat, hicran, vüsal, etiraf, narazılıq, göz yaşları, yalvarış, ümid, nisgil, səadət həsrəti görmək mümkündür. Bu şeirlərin mərkəzində insan əhval- ruhiyyəsi, onun könül dünyası, mənəvi tələbatı dayanır. Şairin təbiət gözəlliklərinin təsvir və tərənnümünə həsr edilmiş əsərlərində çöl, çəmən, gül, çiçəklə bağlı təsvirlər çox vaxt sevən aşiqin ürək çırpıntıları, keçirdiyi hiss və duyğularla əlaqələndirilir; bu şeirlərin mərkəzində insan, onun böyüklüyü və əvəzsizliyi ideyası dayanır. Bildiyimiz kimi Natəvan, istedadlı şair olduğu qədər də ustad bir nəqqaş idi. Şair öz albomunda çəkdiyi şəkillərin məzmununa uyğun şeirlər yazmaqla təsviri sənətlə poeziya arasında qarşılıqlı rabitə və daxili bir vəhdət yaratmışdır. Onun “Bənövşə”, “Qərənfil”, “Gül və Süsən”,”Səfası gülün” “Pərvanə”, “Bülbül” tabloları altında yazmış olduğu şeirləri buna gözəl misaldır. Təbiətə ilk bahar müşdəsi gətirən bənövşə həmişə öz incə gözəlliyi və xoş ətri ilə şairlərin, rəssamların və bəstəkarların mövzusu olmuşdur. Ona həsr edilmiş bir sıra lirik mənzumələr içərisində Natəvanın şeiri xüsusilə seçilir. Onun şeirində bənövşə yeni səpgidə, yeni bədii formada canlanır. Şair özünün “Bənövşə” rədifli qəzəlində təbiət gözəlliyinə məftunluğunu poeziyanın sehrkar dili ilə tərənnüm edir. Qərənfilə həsr etdiyi şeirində də şair təbiət gözəlliyinə münasibətini daha hərarətli bir məhəbbətlə bildirir. 17
Ümumiyyətlə, bu şeir həyat eşqilə yaşayıb yaradan, real təbiət gözəlliklərindən təsirlənən bir ürəyin nəğməsidir. Natəvanın doqquz beytdən ibarət olan “Səfası gülün” rədifli qəzəlində el arasında gözəlliyin, zərifliyin və vəfasızlığın timsalı olan gül təsvir və tərənnüm edilir. Biz, burada bahar güllərinin, çiçəklərinin qoxusunu alır, eləcə də şair qəlbinin çırpıntılarını eşidirik. Müəllifin ürəyindən qopan bu lirik və mənalı sətirlər təbiət gözəlliklərinin şair üçün əsas ilham mənbəyi olduğunu sübuta yetirir. Xurşidbanu Natəvan şeiri, incəsənəti varlığın bədii inikası hesab etdiyi üçün gülə həsr etdiyi şeirində gül çöhrəsindəki zərifliyi, nəzakəti sənatkarı yazmağa sövq edən bir qüvvə kimi tanıyır, təbiətdə şair qəlbinə yaxın, sənətkar ruhuna oxşar cəhətlər tapdığına sevinir, güldəki zahiri gözəlliyin mahiyyətcə də gözəl olmasına inanır. Həzin, səmimi lirika, təbiət gözəlliklərnin və insanın könül dünyasının bəzən real, bəzən isə romantik, təsirli poetik vasitələrlə təsviri onun yaradıcılığının başlıca keyfiyyətləridir. Bütün bu keyfiyyətləri nəzərə alaraq müsabiqədə oxucular şairin “Səfası gülün”, “Qərənfil”, “Pərvanə” və “Bənövşə” və s. şeirlərini söyləyə bilərlər. Şeiri gözəl intonasiya ilə söyləyən oxucu kitabxana müdiriyyəti tərəfindən mükafatlandırılacaq. Xurşidbanu Natəvanın “Qərənfil”, “Bənövşə”, “Şəfası gülün”, “Pərvanə” şeirlərini təqdim edirik.
I oxucu:
Səni kimdir sevən bica, qərənfil? Sənə mən aşiqi – şeyda qərənfil! Səni gülşən əra asüftə gördüm, Yəqin bildim dutub sevda, qərənfil! Belə pəjmürdə hal ilə durubsan, Düşər güllər əra qovğa, qərənfil! Driğa kim, vəfasızdır bu gülşən, Gedər bu tələti - ziba, qərənfil! Üzündən pərdəyi – nazın kənar et! Unutma aşiqi, haşa, qərənfil!
Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|