Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
239 Milli ədəbiyyat 105 illiyi Mirvarid Dilbazi 1912-2001 AV Q U S T Mirvarid Dilbazi 1912-ci il avqust ayının 19-da Azərbaycanın Qazax mahalının Xanlıqlar (indiki Musa- köy) kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Bakıda Qızlar seminariya- sında (1927), ali pedaqoji təhsilini isə APİ-nin dil və ədəbiyyat fakültəsində almışdır (1932). Əmək fəaliyyətinə Bakı və Qubada müəllim kimi başla- mışdır. Daha sonra Azərbaycan EA- nın Əlyazmalar fondunda şöbə mü- diri (1934-38), Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında tərcüməçi (1938-1940) işləmişdir. M.Dilbazi ədəbi yaradıcılığa 1927-ci ildə “Oktyabr alovları” adlı məcmuədə dərc olunmuş “Qadınla- rın hürriyyəti” şeiri ilə başlamışdır. “Bizim səsimiz” adlı ilk kitabı 1934- cü ildə dərc olunmuşdur. M.Dilbazi ilk şeirindən xalqının zəngin tarixi keçmişini, xalqlar dostluğunu, sül- hü və əmin-amanlığı, azadlıq uğrun- da mübarizəni və qadın azadlığını tərənnüm etmişdir. Bu baxımdan “Vətənə məhəbət” (1949), “Əlcəzair qızı” (1963), “Yasəmən fəsli” (1976) şeir kitabları şairənin arzu və istəklərini geniş şəkildə tərənnüm edir. M.Dilbazinin 1970-1980-cı illərdə “Bənövşələr üşüyəndə” (1970), “Ana qanadı” (1972), “Dağ çiçəyi” (1977), “Seçilmiş şeirlər” (1979), “Çiçəkdən- çiçəyə” (1991), “Seçilmiş əsərləri” (2004) şeir kitabları çap olunmuşdur. M.Dilbazi həmçinin uşaqların və yeniyetmələrin də sevimli şairəsidir. Məhz ona gorə də, yazıçı yaradıcılı- ğının böyük bir qismini onlara həsr etmişdir. Ədəbi yaradıcılıq yolunda tərcüməçiliklə də məşğul olmuş, Ev- ripidin “İppolit” pyesini, Nizaminin, Puşkinin, Mixalkovun, Nəvainin, Se- retelinin, Tixonovun və b. əsərlərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. M.Dilbazi Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə, Ümumittifaq miqyasında simpozium, müşavirə və görüşlərdə fəal iştirak etmişdir. Dəfələrlə SSRİ Yazıçıları- nın qurultayına nümayəndə və Bakı Sovetinə deputat seçilmişdir. Sovet Sülhü Müdafiə Komitəsinin üzvü ol- muşdur (1949). M.Dilbazinin yazıçı əməyi dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndi- rilmişdir. O, iki dəfə “Şərəf “nişanı və “Qırmızı Əmək Bayrağı”, “İstiqlal” ordenləri ilə, beş medalla, Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin Fəxri fərmanı ilə təltif olunmuşdur. 1967-ci ildə Azərbaycan SSRİ-nin “Əməkdar mədəniyyət işçisi”, 1979- cu ildə Azərbaycan SSR-in ilk qadın “Xalq şairəsi” fəxri adlarına və 1986- cı ildə
Azərbaycan SSRİ-nin Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdür. Mirvarid Dilbazi 2001-ci il iyul ayında vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
240 Milli ədəbiyyat 75 illiyi Davud Nəsib 1942-2003 AV Q U S T Nəsibov Davud Məcid oğlu (Davud Nəsib) 1942-ci il avqust ayının 25-də Azərbaycanın Qazax rayonunda ana- dan olmuşdur. Qazax şəhər 2 saylı orta məktəbini bitirdikdən sonra ADU-nun kitabxanaçılıq fakültəsində təhsil almış- dır (1959-1963). 1966-1969-cu illərdə Azərbaycan SSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində incəsənət redaksiyasında redaktor işləmişdir. Ədəbi fəaliyyətinə 1956-cı ildə “Qalibiyyət bayrağı” (Qazax rayonu) qəzetində dərc edilən “Mənim doğma çayım - mənim Kür çayım” adlı ilk şeiri ilə başlayan Davudun o zaman on dörd yaşı var idi. Həmin vaxtdan fəal poetik yaradıcılıqla məşğul olmuş, 60-cı ilin əvvəllərindən əbəbi-ictimai mühitdə tanın- mağa, istedadlı şair kimi nüfuz qazanma- ğa başlamışdır. Azərbaycan poeziyasında böyük hadisələrin meydana çıxdığı, üslub axtarışlarının genişləndiyi 60-cı illərdə şairin “Gözüm səni axtarır” (1966), “Dağ- lar danışsaydı” (1969) kitabları nəşr olu- nur ki, bu böyük uğur idi. 1974-cü ildə Moskvada “Sovetski pisatel” nəşriyyatı tərəfindən “Anama məktublar”, 1981-ci ildə isə “Ocaq daşları” şeirlər kitabları çap edilmişdir. Moskvada, SSRİ Yazıçılar İttifaqı nəzdində olan ikiillik ali ədəbiyyat kursu- nu bitirdikdən sonra (1971-1972) Bakıya qayıtmış, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, təsviri sənət şöbəsinin müdiri işləmiş, sonra Poeziya şöbəsinə rəhbərlik etmiş, ömrünün sonuna qədər burada çalışmışdır. Macarıstan Xalq Respublikasında yara- dıcılıq ezamiyyətində olmuş (1978-1980) və macar şairi Mikloş Radnotinin şeirlər kitabını doğma dilə çevirmişdir. Bir-birinin ardınca nəşr edilən “Dağlar danışsaydı” (1969), “Məhəbbət yolla- rı” (1973), “Ürək sözsüz danışır” (1976), “Ümid qatarı” (1979), “Azərbaycan ba- yatısı” (1984), “Dünya bir körpüdür” (1987) şeirlərdən və poemalardan ibarət kitabları oxucular tərəfindən böyük rəğbət qazanmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində Davud Nəsibin müxtəlif illərin yaradı- cılıq nümunələri daxil edilmiş sonuncu şeirlər kitabı “Karvan gedir” (1991) çap olundu. Şair artıq nəsrə keçmişdi və onun xəyalında qədim Azərbaycan (Alban) ta- rixinin hadisələri canlanırdı. Həmin 90-cı illərin tarıxı araşdırmalarının nəticələri olaraq, 2000-ci ildə “Cavanşir”, 2001- ci ildə isə “Cavanşirsiz məmləkət” tarixi romanları nəşr edildi. Davud Nəsibə bu romanları məhz 90-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın düşdüyü o ağır şərait yaz- dırdı. 1969-c ildən Azərbaycan Yazıçılar Bir- liyinin üzvü, Azərbaycan komsomolu mü- kafatı laureatı (1984), Ümumittifaq kom- somolu mükafatı laureatıdır (1986). Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanına (1984), Ümumittifaq və Azərbaycan LKGİ-nin Fəxri Fərmanlarına layiq görülmüşdür. Davud Nəsib 2003-cü il mart ayının 26-da qəzaya uğrayıb dünyasını vaxtsız dəyışmişdir. 25 Şair Ə d ə b i y y a t Cavanşir: Tarixi roman /D.Nəsib; red. S.Sərxanlı; rəssam H.Qasımov.- Bakı: Araz, 2000.- 229 s. Əsrin laylası /D.Nəsib; red. S.Sərxanlı; rəssam H.Qasımov.- Bakı: Gənclik, 1982.-223 s. Karvan gedir: (şeirlər və poemalar) /D.Nəsib; red. M.Şükür.- Bakı: Yazıçı, 1991.- 192 s. Cəfərov, N. Təvazökar, səmimi, iddiasız şairin qürurlu,vətənpərvər iddialı yaradıcılıq dünyası /N.Cəfərov //Ədəbiyyat qəzeti.- 2014.- 14 fevral.- S.7. Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|