Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə http://www.anl.az/down/ meqale/kaspi_az/2013/ aprel/303397.htm Aktyor MART
- illiyi Аğаsаdıq Gəraybəyli 1897-1988
- İ n t e r n e t d ə
90 Teatr.Kino 90 illiyi Nоdаr Şаşıqоğlu 1927-2013 MART
Nodar Şaşıqoğlu İzzətoviç 1927- ci il mart ayının 13-də Batumi şəhərində anadan olmuşdur. Əmisi, böyük aktyor Ülvi Rəcəb və onun həyat yoldaşı Mərziyə Davudova onun bir aktyor kimi yetişməsində böyük rol oynayıblar. Tiflisdə orta məktəbi bitirdikdən sonra, 1950- ci ildə Şukin adına Moskva Te- atr məktəbini bitirərək, Moskvada Y.Vaxtanqov adına Taqanka Teat- rında və Leninqrad (indiki Sankt- Peterburq) A.S.Puşkin adına Akade- mik Dram Teatrında aktyor işləmişdi r.
Don Juan (A.S.Puşkin “Kiçik trage- diyalar”), Sirano (E.Rostan “Sirano de Bercerak”), Kreont (Q.Qauptman “Antiqo-solntsa”), Cilbert (V.Hüqo “Mariya Tüdor”) və s. kimi unudul- maz obrazlar yaratmışdır. Onun filmdə ilk rolu “Mosfilm”də Albaniya dövlətçiliyinin əsasını qo- yan Georgi İsgəndərbəyov haqqında çəkilən filmdə türk imperiyasının əsasını qoyan Mehmet bəy Fateh ob- razı olmuşdur. Sonra Sergey Paraca- novun ilk rejissor işi olan “Andrieş” filmində baş rola dəvət almışdır. Bu filmdən sonra “Odessa” ki- nostudiyasında çalışan N.Şaşıqoğlu “Mosfilm”, “Dovjenko”, “Odessa”, “Azərbaycanfilm” kinostudiyaların- da çəkilən bir sıra filmlərdə rol al- mışdır. Kino yaradıcılığı daha çox Azərbay-canla bağlıdır. Ona məşhurluq qazandıran “Uzaq sahillərdə” (1958) filmində So- vet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin obrazını yaratdıq- dan sonra bir-birinin ardınca “Əsl dost” (1959), “Səhər” (1960), “Ma- teo Falkone” (1961), “Onun böyük ürəyi”, “Bizim küçə” (1961), “Leyli və Məcnun” (1961), “Telefonçu qız” (1962) filmlərinə çəkilmişdir. 2003-cü ildən N.Şaşıqoğlu S.Vurğun adına Rus Dram Teatrına qayıtmış və teatrın səhnəsində So- rin (A.P.Çexov “Qağayı”), Kral Lir (U.Şekspir “Kral lir”) obrazlarını parlaq ifa etmişdir. Nodar Şaşıqoğlu Kral Lir obrazını oynayan ən yaşlı aktyor olmuş, bu rolu 82 yaşında oy- namışdır. Aktyorun yaradıcılığı dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, 1983-cü ildə Azərbaycanın “Xalq ar- tisti” fəxri adına layiq görülmüşdür. 2007-ci ildə “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. Nodar Şaşıqoğlu 2013-cü il aprel ayının 12-də Bakıda vəfat etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
91 MART 15 Teatr.Kino 120 illiyi Аğаsаdıq Gəraybəyli 1897-1988 Ağasadıq Ağəli oğlu Gəraybəyli (Gəraybəyov) 1897-ci il mart ayı- nın 15-də Şamaxıda anadan olmuş- dur. Körpə yaşlarından ailəsi Bakıya köçmüş, burada türk-rus (rus-tatar) məktəbində təhsil almışdır. Məktəbdə Müslüm Maqomayevdən və Məmmədhənifə Terequlovdan musi- qi savadı öyrənmiş, klarnetdə sərbəst ifa etməyi bacarmışdır. 1908-ci ildə Hüseyn Ərəblinskinin truppasında rejissor köməkçisi olan qardaşı Ağa- yarın təşəbbüsü ilə ilk dəfə səhnəyə çıxmışdır. 1916-cı ildə Politexnik məktəbinə daxil olmuş və orada Cəfər Cabbarlı ilə dostluqlarının təməli qoyulmuşdur. Tələbəlik illərində “Nicat”, “Səfa” cəmiyyətlərinin teatr truppalarında epizodik rollar oynamışdır. 1920-ci ilin mayında Milli Dram Teatrının yeni təşkil olunan truppasına götürül- müş, 1921-1932-ci illərdə müəyyən fasilələrlə Bakı Türk Azad Tənqid və Təbliğ Teatrında işləmişdir. Aktyorun C.Məmmədquluzadənin “Ölülər” (İsgəndər), N.Şapovalenkonun “1881-ci il” (Bi- rinci Nikolay), M.F.Axundzadənin “Hacı Qara”, “Lənkəran xanının vəziri” (Xan), U.Şekspir “Romeo və Cülyetta” (Lorenso), Lope de Veqa- nın “ Rəqs müəllimi” (Tebano) və s. tamaşalarda oynadığı rollar tamaşa- çıların rəğbətini qazanmışdır. Ağasadıq Gəraybəylinin kino yaradıcılığı 1920-ci ildən başla- mışdır. O, ilk dəfə “Qız qalası” səssiz filmində Əyan epizod roluna çəkilmiş, sonra “Hacı Qara” (Əsgər bəy), “O olmasın, bu olsun” (Rüstəm bəy), “Bəxtiyar” (Ağabala), “Qızmar günəş altında” (Sərdarov), “Poçt qu- tusu” (Bəy), “Leyli və Məcnun” (İbn Xalid), “Sevil” (Balaş) və s. filmlərdə fərqli xarakterli rollar yaratmışdır. Obrazın xarakterindən asılı olaraq öz ifasında surətin tələb etdiyi xeyir- xahlıq və mənsəbpərəstlik, sadəlik və xudbinlik, qəhrəmanlıq və qor- xaqlıq, prinsipiallıq və bürokratlıq, vətənsevərlik və riyakarlıq kimi bir- birinə zidd, təzadlı cəhətləri emosio- nal bədiiliklə yoğurub aydınlıqla ta- maşaçılara çatdırmışdır. Geniş diapazonlu yaradıcılığa ma- lik olan aktyor 1936-cı ildə “Əməkdar artist”, 1940-cı ildə “Xalq artisti” fəxri adları ilə təltif edilmişdir. VI ça- ğırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. Ağasadıq Gəraybəyli 1988-ci il dekabr ayının 5-də Bakıda vəfat et- mişdir. Ə d ə b i y y a t Rəhimli, İ. Ağasadıq Gəraybəyli: həyat və yaradıcılığı haqqında mo- noqrafiya /İlham Rəhimli; xüs. red. M.İsgəndərova; Azərb. Teatr Cəmiyyəti.- Bakı: Yazıçı, 1979.- 125, [3] s. Abdin, T. 90 ilin bir neçə saatı //Abdin T. Onların dünəni: Publisistika-1.- Bakı, 2012.- S.64-75. Oktay. Bəy nəslindən olan peşəkar aktyor: Ağasadıq Gəraybəyli yaddaşlarda Rüstəm bəy, Ağabala kimi qalıb /Oktay //Xalq cəbhəsi.- 2012.-17 mart.- S.13. Rəhimli, İ. Ağasadıq Gəraybəyli //Rəhimli İ. Azərbaycan Dövlət Aka- demik Milli Dram Teatrı: Teatrın 1873-2012-ci illər arasındakı yaradıcılıq yolunun salnaməsi: 3 cilddə.- Bakı, 2013.- Cild II: 1937-1969 S.413-417. İ n t e r n e t d ə http://web.anl.az/el/ Kitab/2014/2012-2237.pdf Aktyor Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|