Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İ n t e r n e t d ə
- Ə d ə b i y y a t
191 Cövdət Hаcıyеv 1917-2002 İYUN Əhməd-Cövdət İsmayıl oğlu Hacı- yev 1917-ci il iyun ayının 18-də Nuxada (indiki Şəki) anadan olmuşdur. 1924- cü ildə ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçən C.Hacıyev ibtidai musiqi məktəbini bitirdikdən sonra Bakı Konservatoriya- sı (indiki BMA) yanında skripka sinfi üzrə (əvvəlcə N.İ.Simberovun, sonra isə prof. S.L.Bretanitskinin sinfində) fəhlə fakültəsində, 1935-1938-ci illərdə isə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyanın (BMA) nəzəriyyə-bəstəkarlıq fakül- təsində (L.M.Rudolfun bəstəkarlıq sinfində) təhsil almışdır. 1938-1941- ci illərdə Moskva Konservatoriya- sında (A.N.Aleksandrovun sinfində, Q.Qarayevlə birgə) oxumuş, 1947-ci ildə isə (D.D.Şostakoviçin sinfində) təhsilini başa vurmuşdur. 1947-ci ildən ömrünün sоnuna qədər bəstəkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan C.Hacıyev Azərbaycan Dövlət Kon- servatoriyasında (BMA) polifoniya, alətşünaslıq siniflərində, daha sonra bəstəkarlıq sinfində dərs demiş, 1957- 1969-cu illərdə isə bu ali musiqi təhsil оcağının rektоru vəzifəsində çalışmış- dır. 1963-cü ildə həmin musiqi ocağının professoru elmi rütbəsini almışdır. Milli simfonizmin yaradıcılarından biri olan C.Hacıyevin yaradıcılığının formalaşmasında Azərbaycan milli folk- lorunun, bəstəkarlardan Ü.Hacıbəylinin, D.D.Şostakoviçin böyük təsiri olmuşdur. İlk böyük əsəri birhissəli “Simfoniya”dır (1936) . C.Hacıyev hələ tələbəlik illərində “Sosialist Azərbaycanı” (1936), A.S.Puşkinin ölümünün 100 illiyinə həsr etdiyi “Sibirə məktub” (1937) simfonik poemalarını, üçhissəli “Azərbaycan süi- tası” (1939), “Simli kvartet” (1941), Or- kestr üçün simfoniyetta” (1938), “Xor, solist və orkestr üçün oratoriya” (1949), “Fortepiano üçün ballada” (1952),
və s. əsərləri bəstələmişdir. 1945-ci ildə Q.Qarayevlə birgə Böyük Vətən müharibəsinə həsr olunmuş “Vətən” (li- bettosu İ.Hidayətzadə, şeir M.Rahim) operasını yazmışdır. Bəstəkar ümumilikdə səkkiz simfoni- ya müəllifidir. Bəstəkarın “Onu zaman seçib” (1996) adlı səkkizinci simfoniya- sı ümummilli lider Heydər Əliyevə həsr olunan monumental əsər kimi tarixə düşmüşdür. C.Hacıyev 1946 və 1952-ci illərdə iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laurea- tı olmuş, 1960-cı ildə Azərbaycan SSR “Xalq artisti” fəxri adına layiq görül- müş, “Oktyabr İnqilabı”, “Qırmızı Əmək Bayrağı” və “Şərəf nişanı”, 1998-ci ildə isə “Şöhrət” ordeni ilə və çoxlu sayda medallarla təltif edilmişdir. Cövdət Hacıyev 2002-ci il yanvar ayının 18-də Bakı şəhərində vəfat etmiş- dir. Məzarı Birinci Fəxri Xiyabandadır. Bakı şəhərində 3 saylı 11 illik musiqi məktəbi görkəmli bəstəkarın adını daşı- yır.
18 Ə d ə b i y y a t Onu zaman seçib: poema /C.Hacıyev, F.Ləman; red. və tərc. ed. S.Əhmədli.- Bakı: Qanun, 2008.- 62 s. Tağızadə, A. Cövdət Hacıyev: dərs vəsaiti /A.Z.Tağızadə (son söz); red. E.Hüseynova; Azərb. Resp. Təhsil Na- zirliyi, Ü.Hacıbəyli ad. BMA.- Bakı: Mütərcim, 2015.- 143 s. Ötən əsrin musiqi epoxasının son mogika- nı: İki dahinin tələbəsi //Azadlıq.- 2011.- 29 oktyabr.- S.14 Юсифова, A. Джевдет Гаджиев (1917-2002): хроника жизни, статьи, высказывания /А.Юсифова; ред.: А.Тагизаде; Л.Абдуллаева; [М-во Культуры и Туризма Азерб. Респ.].- Баку: Тахсил, 2013.- 303 с İ n t e r n e t d ə http://kayzen.az/blog/ musiqi/12590/Cövdət- hacıyev.html http://www.musigi- dunya.az/new/ read_magazine. asp?id=183&page=2 100 illiyi Bəstəkar Musiqi.Opera.Balet 192 120 illiyi Bülbül 1897-1961 İYUN Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov (Bülbül) 1897-ci il iyun ayının 22-də Şuşa şəhəri yaxınlığın- da, Xanbağı adlanan yerdə (hazırda Xankəndinin cənub ərazisi) anadan olmuşdur. Kiçik yaşlarından məharətli zəngulələrinə, qeyri adi qabiliyyət və xüsusi ustalıqla bülbülləri təqlid etdiyinə görə ona “Bülbül” ləqəbi ve- rilmişdir. 1909-cu ildə Gəncə şəhərinə gəlmiş və müxtəlif tədbirlərdə muğam və xalq mahnıları ifa etməyə başlamış- dır. İlk səhnə fəaliyyəti Gəncədə M.C.Əmirovun “Seyfəl-mülk” (1916) operasının tamaşası ilə başlamışdır. 1920-ci ildən Azərbaycan Dövlət Ope- ra və Balet Teatrının solisti olmuş, Ü.Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun”, “Əsli və Kərəm”, Z.Hacıbəyovun “Aşıq Qərib” operalarında İbn Səlam, Kərəm, Qərib rollarını oynamışdır. Koroğlu partiyası bu gün də Bülbülün opera yaradıcılığının əlçatmaz zirvəsi hesab olunmaqdadır. Bülbül 1921-ci ildə Bakı Konser- vatoriyasına, professor F.Polyayevin sinfinə daxil olmuş, 1927-ci ildə təhsilini başa vuraraq dövlət tərəfindən İtaliyaya, La-Skala Milan Teatrına təhsil almağa göndərilmişdir. 1931-ci ildə vətənə qayıdan Bülbül Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında (indiki BMA) dərs demiş, 1940-cı ildə profes- sor elmi rütbəsini almışdır. Böyük Vətən müharibəsinin (1941- 1945) ağır günlərində o, sovet or- dusu hissələri ilə İranda, Qafqaz və Bryansk cəbhələrində olmuş, eyni za- manda ölkənin hərbi xəstəxanalarında öz konsertləri ilə yaralı döyüşçüləri mübarizəyə, fədakarlığa ruhlandırmış- dır.
1932-ci ildə Bülbülünün təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının nəzdində xalq mu- siqisini öyrənən elmi tədqiqat kabineti yaradılmışdır. 25 il ərzində Azərbaycan xalq musiqisinin toplanması, yazılma- sı və nəşr edilməsi sahəsində böyük işlər görmüşdür. Onun təşəbbüsü və təşkilatçılığı nəticəsində opera studi- yası, səsyazma kabineti, not nəşriyyatı yaradılmışdır. Azərbaycanda ilk dəfə musiqi Olimpiadasını, İfaçıların Ümu- mittifaq konfransını, aşıqların qurulta- yını (1938,1961-ci illər) keçirmişdir. Bülbül 1938-ci ildə SSRİ-nin “Xalq artisti” fəxri adına layiq görülmüşdür. 1950-ci ildə Dövlət mükafatı laureatı olmuş, Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. İki dəfə SSRİ-nin “Lenin”, iki “Qırmızı Əmək Bayrağı”, “Şərəf nişanı” ordeni ilə təltif edilmiş- dir. İtaliyanın “Qaribaldi” ordeninə la- yiq görülmüşdür. Murtuza Məmmədov (Bülbül) 1961- ci il sentyabr ayının 26-da Bakıda vəfat etmiş, Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|