Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
201 Siyasət.Hərbi iş 100 illiyi Hüseyn Rəsulbəyov 1917-1984 İYUN Hüseyn
Cümşüd oğlu Rəsulbəyov 1917-ci il iyunun 26-da Dərbənddə, poçt qulluqçusunun ailəsində anadan olmuşdur. Rəsulbəyov 1938-ci ildən 1941-ci ilə qədər Moskvada Dzerjinski adına Topçu Akademiyasının tələbəsi ol- muş, akademiyanı bitirdikdən sonra Odessaya Dəniz Qrupu Qüvvələrinə ezam olunmuşdur. O, müharibəni Hava Hücumundan Müdafiə 15-ci briqadasının cihazlar üzrə mühəndis vəzifəsində qarşılamış- dır. 1941-1945-ci illər müharibəsində HHM qoşunları tərkibində briqada, diviziya birləşmələri qərargahında müxtəlif mühəndis vəzifələrində ça- lışmış, Odessa, Kerç, Sevastopol və Şimali Qafqazın (Krasnodar, Novo- rossiysk, Tuapse) müdafiəsində iştirak etmişdir. 1943-cü ildən 1945-ci ilə qədər Za- qafqaziya cəbhəsi HHM briqadasında rəis işləmidir. 1962-ci ildən 1967-ci ilə qədər so- vet hökumətinin tapşırığı ilə general Rəsulbəyov Bakı Hava Hücumun- dan Müdafiə dairəsinin başçılıq etdi- yi zenit-raket qoşunları mütəxəssislər qrupu ilə Misir Ərəb Respublikasında xidməti ezamiyyətdə olmuş və ölkənin Hava Hücumundan Müdafiə sisteminin yaradılmasına köməklik göstərmişdir. H.Rəsulbəyov uzun illər Bakı Hava Hücumundan müdafiə dairəsi qoşunlarında məsul hərbi vəzifələrdə xidmətdə olmuş, 1966-1974-cü illərdə komandan olmuşdur. Ehtiyata çıxandan sonra (1975) Azərbaycan Respublikasının Rabitə naziri vəzifəsində işləmişdir. Onun Azərbaycanın rabitə xidmətinin inki- şafında misilsiz xidmətləri olmuşdur. H.Rəsulbəyov respublikamızın çoxminli rabitəçilər ordusuna uzun müddət rəhbərlik etmiş nazir kimi, ba- carıqlı rabitə təşkilatçısı, böyük insan kimi tanınmışdır. Heydər Əliyev cənablarının şəxsi təşəbbüsü ilə rabitənin inkişafı ilə bağlı Mərkəzi Komitənin məlum qərarları qəbul edildi. Bu qərarların hazırlanıb qəbul edilməsində, həyata keçirilməsində bir nazir kimi Rəsulbəyovun böyük əməyi olmuşdur. İndi paytaxtımızın ən hündür yerində gözəl Teleqüllə ucalır. Bu möhtəşəm tikinti xalqımızın iki böyük övladının - ümummilli lider Heydər Əliyevin və Hüseyn Rəsulbəyovun adıyla bağ- lıdır. O, gecə-gündüz çalışırdı ki, Teleqüllə tez istifadəyə verilsin. Bu, onun ən böyük arzusu idi. Bu arzunu gerçəkləşdirmək üçün açılmaz qapılar açırdı, həll edilməsi mümkün olmayan məsələlərə əncam tapırdı. Ulu öndər Heydər Əliyev cənablarının tapşırığı, göstərdiyi böyük diqqət və qayğı sayəsində Teleqüllə kimi möhtəşəm bir tikinti istifadəyə verildi. Unudulmaz generalın arzusu çin oldu. Hüseyn Rəsulbəyov 1984-cü ildə vəfat etmişdir. Ə d ə b i y y a t Rəsulbəyov məktəbi: Ge- neral Hüseyn Rəsulbəyov haqqında xatirələr /red. Əfrasiyab Məmmədov.- Bakı: İsmayıl, 1997.- 40 s. Hüseynov, Ö. Yaddaşlar- da qaldı... /Ö.Hüseynov //Xalq qəzeti.- 1997.- 21 fevral.- S.5. 26 Hərbi xadim 202 Mədəniyyət.Maarif.Təhsil 215 illiyi Mirzə Kazım bəy 1802-1870 İYUN Mirzə Məhəmməd Əli Hacı Qasım oğlu (Mirzə Kazım bəy) 1802-ci il iyun ayının 22-də İranın Rəşt şəhərində ana- dan olmuşdur. Atası Məhəmməd Qa- sım Kazım bəy, Dərbəndin (o vaxt- lar Azərbaycanın Quba xanlığının tərkibində olmuş, sonralar Rusiya imperiyasına birləşdirilmişdir) tanın- mış ruhani şəxslərindən olmuşdur. Bir qədər sonra atası Dərbəndə qazi təyin olunmuş və ailəsi ilə bu şəhərə köçmüşdür. Kazım bəy İslam dininin əsasları, Azərbaycan və fars dillərini kamil şəkildə öyrənməklə yanaşı rus, türk və ərəb dillərinə də mükəmməl şəkildə yiyələnmişdi. Cəmi 17 yaşında isə “Ərəb dilinin qrammatikası” adlı kitabını yazmışdır. Lakin 1820-ci ildə Məhəmməd Qasım Kazım bəy İran əleyhinə cəsusluq fəaliyyətində günah- landırılmış, bütün dini rütbələrindən məhrum edilərək xanımı ilə birgə Həştərxana sürgün edilmişdir. Kazan- da olarkən Kazım bəy Karl Fuks adlı tarixçidən Kazan universitetində ərəb və fars dillərindən dərs demək təklifini almış, 1828-ci ildə Britaniya Kral Şərqşünaslar Cəmiyyətinə üzv və Ka- zan Universitetində yenicə yaranmış türk dilləri fakültəsinə rəhbər təyin olunmuşdur. 1835-ci ildə Rusiya Elmlər Aka- demiyasına müxbir üzv seçilmişdir. 1839-cu ildə Demidov Mükafatına layiq görüləcək “Türk-tatar dillərinin qrammatikası” adlı fundamental elmi monoqrafiyasını yazmışdır. 1849-cu ildə Kazımbəy Sankt Pe- terburq Universitetinə yenicə açılmış Şərq dilləri fakültəsinə dekan təyin olunmuş, 1863-cü ildə burada Şərq ta- rixi kafedrasını təsis etmişdir. O, Şərq mədəniyyətinin öyrənilməsinə maraq göstərən tələbələrin təcrübi ekskursi- yalara göndərilməsinin təşkilinə nail olmuşdur. 1854-cu ildə türk dilinə dair yeni - “Türk dillərinin öyrənilməsində kurs dərsliyi” və 6700 sözdən (o dövrün ən irilərindən biri) ibarət rus-türk lüğəti (sözlüyü) nəşr etdirmişdir. Həmin il “Şərq dillərindən törəmiş rus söz və söz birləşmələrinin izahına dair” əsərini də yazmağa müvəffəq olmuşdur. Kazım bəy müsəlman hüqu- qunun Rusiyada ilk tədqiqatçısı, Azərbaycan dilinin ilk elmi qramma- tikasının yaradıcısı, İranda Babilər hərakatının, Dağıstanda Şeyx Şamil hərakatının ilk tədqiqatçılarından biri, Sədinin “Gülüstan” əsərinin rus dilinə (1829) ilk tərcüməçisidir. 1851-ci ildə “Dərbəndnamə”ni ingilis dilinə tərcüməsi və şərhlərlə birlikdə nəşr et- dirmişdir. Mirzə Məhəmməd Əli Kazım bəy 1870-ci il noyabr ayının 27-də Sankt Peterburq şəhərində vəfat etmişdir.
Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|