Tərtibçidən
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yubiley tədbirlərinin keçirilməsi
13
Sənin sənətin musiqi çalmaqdırsa, Mən zil və bəm səsləri dinləmək istəyirəm. Sürməli kirpiklərini yana dartma Bir ox at, gözləyirəm. Bilirsən ki, sənsiz yaşamağa qüdrətim çatmır, Əgər həyatımı istəyirsənsə, al, sənə verirəm. Görürəm, əbəs yerə uğura ümid bağlamışam, Mən son nəfəsimlə səni çağırıram. Nizami öz canını sənə bağışlayır- Qəbul et, necə ki, mən iztirabları qabul edirəm. Və şübhə yox ki, onun yaratdığı söz dünyası hələ neçə nəsil oxucuların könlünə məhrəm kəsiləcək, neçə nəsil araşdırıcını öz dolayısınca düşünməyə çağıracaq. Məhsəti Gəncəvi söz tariximizin ilk böyük şairəsidir. Şairənin tarixi şəxsiyyət olduğunu Fəridəddin Əttar, Şəmsəddin Məhəmməd Ben Qeys Razi, Həmdullah Qəzvini, Dövlətşah Səmərqəndi, Əmin Əhməd Razi, Qiyasəddin Xondəmir və başqa şairlər təsdiq edirlər. Haqqında yazılanlar onun bir sənətkar kimi Yaxın Şərq İntibah mədəniyyətinin Xəyyam, Nizami, Hafiz, Xaqani kimi şairləri ilə bir sırada durduğunu göstərir. Bunu bir çox mənbələrdə verilmiş rübailər də sübut edir. Həmin mənbələrdən ən əhəmiyyətlisi Cəmaləddin Xəlil Şirvaninin tərtib etdiyi “Nizhətül – məcalis” adlı məcmuədir. Bu məcmuə hal-hazırda İstanbulun Carullah kitabxanasında saxlanılır. Çoxu azərbaycanlı olan 380 nəfər şairin əsərlərindən ibarət olan məcmuənin əsas əhəmiyyəti ondadır ki, burada hamıdan çox Məhsətinin rübailərinə yer verilmiş və 75 nümunə göstərmişdir. Məhsəti Gəncəvi ilə bugünün oxucusu arasında doqquz əsrlik zaman ayrılığı durur. Lakin bu zaman sərhədinin uzaqlığı, adi məntiqlərin əksinə olaraq, Məhsətinin böyüklüyünü daha aydın görməyə imkan yaradır. Məhsəti Gəncəvinin irsi dünya, həyat, bəşər, insan münasibətləri haqqında poetik hekayələrdir. Bu şeirlər XII yüzildə yaransa da, fars orijinallarından belə bu gün asanlıqla başa düşülür, tərcümədə də ifadə etdikləri fikirlərə görə dünyanın ən müxtəlif xalqlarına doğma görünür. Adına küçə, məktəb, pedoqoji texnikum və s. var. Gəncədə muzeyi yaradılmış, heykəli qoyulmuşdur.(1980). Rafael Hüseynovun “Məhsəti, necə varsa” poetik tədqiqatı, M.H.Təhmasibin “Rübailər aləmində”, Kəmalə Ağayevanın “Məhsəti” pyesləri ona həsr edilmişdir. “Rübailər” kitabı bir neçə dəfə buraxılmışdır. Biz Məhsətini daha inadla öyrəndikcə, onun dərin mənalı, zərif rübailərinin təkinə endikcə, ədəbi irsinin yeni-yeni nümunələrini üzə çıxardıqca, şeirimizin sonrakı inkişafına, təsirinə aid daha tutarlı yeni dəlillər tapdıqca onun istedadının, zəkasının böyüklüyünə heyranlığımız daha da artacaq. Və hər dəfə ədəbiyyat tariximizin bu bənzərsiz, mübariz elçisindəki şeir vergisinin yeni üfüqlərini kəşf etdikcə, onun ədəbi irsinə heyran olmamaq olmur. Ölməz sənəti ilə Məhsəti bütöv Azərbaycanda özünə yaşar abidə ucaltdı. Rübailərindən başlayıb oxucularının ürəklərindən keçən bütün yollar Məhsətinin adını daşıyır. Şeirlərini oxuduqca Məhsətinin yaratdığı qəhrəmanlar gözlərimiz önünüdə canlanır. Məhsəti Gəncəvi doqquz yüz il bundan öncə yanar düşüncəsi və mübariz qələmi ilə öz sözünü deyən sənətkardır.
14
Kamil insan günəşdən, aydan, ulduzlardan da əzəmətlidir. Məhsəti Gəncəvi də bu insanlardandır. Bəli hər insan sirli-sehrli bir aləm, yazılmamış bir kitabdır. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin ən cazibəli ustalarından biri Məhsəti Gəncəvi XII yüzildə qələm çaldı. Gəncənin intibah havalı münbit ədəbi mühitində solmaz rübailər yaradan Məhsəti həm də mahir musiqiçi və usta şahmatçı idi. “Musiqi zərifliyi Məhsətinin rübailərinə çökübsə, şahmat mürəkkəbliyi onun taleyindən keçib. Vaxtın sərt küləkləri Məhsətinin şeirlərini və ömür yolu haqqında bilgiləri ən müxtəlif əlyazmalarının səhifələrində ölkə-ölkə, şəhər-şəhər yayıb. Məhsəti Gəncəvinin rübailərindəki məzmun zənginliyi, ifadə əlvanlığı, deyiliş gözəlliyi həmişə oxucusunu məftun edib.” (M.Dilbazi) Yaradıcı insan Məhsəti Gəncəvinin könül dünyası daha cazibədardır, təlatümlü, coşqun , üfüqləri isə daha geniş, zəngin və əlçatmazdır.
Bu il gözəl şairəmiz Məhsəti Gəncəvinin 900 ili tamam olur. Bu münasibətlə respublikanın bütün mədəniyyət müəssisələrində, eyni zamanda kitabxanalarda yubiley tədbirlərinin keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Kitabxanalarda bununla əlaqədar maraqlı tədbirlər keçirmək olar. Tədbiri keçirmək üçün kitabxana məktəblərlə, ali təhsil ocaqları ilə əməkdaşlıq etməlidir. Bu tədbirlər arasında sərgilər mühüm yer tutur. Sərgidə şairənin kitabları, müxtəlif mətbuat səhifələrində onun haqqında nəşr olunmuş məqalələr, onun fotoları nümayiş olunur. Sərgiyə kitablarla yanaşı şairə haqqında dövri mətbuatda çap olunan məqalələrin kartotekasını, şairə haqqında çəkilmiş sənədli və bədii filmlərin video-yazılarını, kaset və disklərini də əlavə etmək olar. Təşkil edilmiş yubiley sərgisinin qarşısında silsilə tədbirlər – söhbətlər, biblioqrafik icmallar keçirmək planlaşdırılmalıdır. Sərgi müxtəlif başlıqlar altında keçirilə bilər. Məsələn: “Məhsəti Gəncəvi - 900”, “Ədəbiyyatımızda yaşayan həyat”, “İradə və ifadə azadlığı olan yaradıcı Şərq qadını Məhsəti Gəncəvi” , “Qüdrətli şairəmiz Məhsəti Gəncəvi”, “Xanımlar xanımı Məhsti Gəncəvi”, “Məhəbbət şairəsi ”, “Dünyəviliyi, humanizmi, nikbinliyi ilə seçilən şairə Məhsəti Gəncəvi ”, “Şərq ədəbiyyatının incisi”, “Şəxsiyyətinin ucalığında dayanan sənətkar”, “Məhsəti necə varsa” , “Müəmmalar arxasından boylanan sənətkar”, “Azərbaycan poeziyasının inkişafına töhfələr vermiş şairə Məhsəti Gəncəvi”, “Rübai ustadı Məhsəti Gəncəvi”, “Məhsəti Gəncəvi Azərbaycan intibahının hadisəsi kimi”, “Yaradıcı Şərq qadınının iradə və ifadə azadlığının klassik modeli – Məhsəti Gəncəvi”, “XII əsr Azərbaycan poeziya məktəbinin görkəmli nümayəndəsi Məhsəti Gəncəvi” və s. İndi isə sərginin nümunəsini veririk. 1.
Başlıq. “Dünyəviliyi, humanizmi, nikbinliyi ilə seçilən şairə Məhsəti Gəncəvi”. 2.
3. Görkəmli insanların Məhsəti Gəncəvi haqqında söylədikləri sitatlar. 4. Dövrü mətbuatda çap olunan məqalələrin kartotekası. 5. Məhsəti Gəncəvidən bəhs edən kitablarının nümayişi. 6. Şeir parçası. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|