Thank you for your contribution

27

rabilmesine olanak ve fırsat verilmelidir. Sanat eğitimi, 

bireyin kendisini kuşatan dünyayı, ayağını yere basarak 

sorgulamasını, algılayarak yansıtmasını sağlayabilmeli-

dir. Sanatçı adayına çok boyutlu bakabilmesinin yollarını 

açmak için devamlı olarak kendini yenilemelidir (Ötgün, 

2009, s.286).

Yaratıcılık ve Yaratıcılığın Geliştirilmesi

Torrance yaratıcılığı şöyle tanımlar: “Sorunlara; bozuk-

luklara, bilgi eksikliğine, kayıp öğelere, uyumsuzluğa 

karşı duyarlı olma; güçlüğü tanımlama, çözüm arama, 

tahminlerde bulunma ya da eksikliklere ilişkin denence-

ler geliştirme, bu denenceleri değiştirme ya da yeniden 

sınama, daha sonra da sonucu ortaya koymadır”(Sun-

gur, 1992, s.20). Yaratıcılık sanatın ayrılmaz bir parçası 

olmakla birlikte, bugün yaşamın her alanında önemli 

bir yere sahiptir ve kuşkusuz ki her alanda yaratıcı 

bireylerin yetiştirilmesine ihtiyaç vardır.  Bir basın-yayın 

firmasında yapılan deney farklı düşünebilme cesareti ve 

güveninin yaratıcılıktaki önemini ortaya çıkartır. “Bu fir-

ma, editörlük ve pazarlama faaliyetlerinde yeni fikirler 

ortaya koyamamaktan yakınmaktadır. Psikologların bir 

yıllık çalışmaları sonucunda, sorunun yaratıcı personel 

eksikliği olmayıp, yaratıcı düşünebileceğine inancın 

olmaması olduğu tespit edilmiştir. Bu inanışın ortadan 

kaldırılması için yapılan çalışmalar sonucunda, aynı 

insanlarla yepyeni programlar ve yayınlar üretilebilmiş-

tir”(Sümbül(a), 2005, s.159) .

Yaratıcılık, plastik sanatlar eğitiminde önemli bir un-

surdur. Yaratıcılığı sınırlayan her türlü engellemelerden 

kaçınmak gerekir. Sanat eğitimi veren kurumlar, kaliteli 

eğitim veren bilgiye, araştırmaya, denemeye öncelik 

veren ve önemseyen bir tutumu benimsediğinde yaratıcı 

düşünceden söz edilebilir. Bununla birlikte çoğu zaman 

çıkan sonuç; özgünlükten uzak, kendini tekrar eden, 

güvensiz, tutuk, içe kapanık, yenilikten uzak, korkuların 

hakimiyetinde, kendini tanıma olanağı bulamayan birey-

ler ve ortaya konan sanat çabaları olmaktadır.

Uzmanlar eğitimdeki en büyük sıkıntının kalıplara 

dayanmasından kaynaklandığını belirtmektedirler. Eğer, 

eğitim sistemi kalıplara ve otoriteye bağımlı ise kendi 

başına bir şey yapamayan, sürekli oteriteye danışan, 

itaat eden, söylenenleri sorgusuz sualsiz kabul eden, 

sözden çıkmayan birbirine benzer insan yetiştirir. 

Bu  kalıplardan çıkmak, yaratıcılığımızı geliştirmek 

için önemli bir adım olacaktır. “Sanat eğitimi de salt 

görüleni yinelemek ya da hocanın kimliğinde gelişmek 

değil, öğrencinin bireysel ayrıcalıklarının çerçevesinde 

yeni, farklı yapıtlar yaratmasına, düşünceler üretmesine 

olanak tanımak gerekir. Yaratmak, yaratıcı yeti insan ya-

şamını ve dünyayı değiştiren, geliştiren en önemli olgu. 

O halde okullarımızın baş tacı olmalı. Çünkü okulun 

misyonu da budur. Yaratıcı eğitimin amacı, önceki ku-

şakların yaptıklarını yinelemek değil, bunların üzerine 

bir şeyler koyabilmek, tasarıya, yaratıcılığa, düşünme-

Öğrenciye sunulacak özgür ortamın bireyin kendini 

özgün bir şekilde ifade etmesine olanak sağlayacaktır. 

Herbert Read “gerçek bir sanatçı kendisine zorla kabul 

ettirilmek istenen malzeme ve duruma kulak asmaz. 

Kendi biçim verme isteğine yarayacak her hangi bir du-

rumu kabul eder” demektedir  (Read, 1974, s.186-187). 

Bireyin sanat eğitimi örneğe ve ezbere bağımlı olmama-

lıdır, kendi çözümlemelerini arayan ve kendini özgürce 

ifade edebilen bir kişilik kazanması çok daha önemli-

dir. Sanat eğitimi alan genç sanatçı adayları cesur ve 

atılgan olmalı, yeniliğe açık ve öncü olmalı, söyleyecek 

sözü olmalı, eleştirel gözle bakabilme ve kendini ifade 

edebilme gücü ve cesareti olmalıdır. Ancak o zaman 

özgün ve özgür sanattan ve sanatın kendi doğasında 

var olan eleştirel tavırdan söz edilebilir. Bu özelliklere 

sahip bireyler yetiştirebilmek ise bireyin özgürce kendini 

ifade etmesine olanak veren eğitim ortamı hazırlamakla 

mümkün olabilir.  

Kültürel ve Sanatsal Aktivitelerin Önemi

Modern eğitimin ilk öncü değişikliği olarak, gelenek-

sel yöntemlerin yerini altarnatif öğrenme yöntemlerin 

alması, kültürel ve sanatsal aktivitelere eğitimde önem 

verilmeye başlanmasıdır. Sanat eğitiminde sanatın her 

dalından yararlanmak, bilinçli bir izleyici olmak bireyi 

besleyecek ve icra ettiği sanatına önemli ölçüde katkısı 

sağlayacaktır.

Genel olarak; öğrencilerin katıldığı ders dışı etkinlikler, 

farklı kültürel ve sanatsal faaliyetler, yakın çevrele-

rinde karşılaşacakları estetik düzenlemeler, sergiler, 

müzeler, farklı tartışma ortamları, sempozyumlar gibi 

bilgi alışverişinde bulunma olanakları onların geliş-

melerine ve akademik başarılarını olgunlaştırmalarına 

önemli katkılar sağlayacağı bilinmektedir. Yalnızca 

bilgiye dayalı eğitim ve dolayısıyla sanat eğitiminde 

tek başına atölye eğitimi yeterli değildir. Sanatsal ve 

kültürel etkileşimler akademik eğitimle birlikte yer al-

ması eğitimi zenginleştirecek, bireyi yaratıcı düşünceye 

sevk edebilecektir. Eğitim Sistemini bilgi aktaran değil, 

farkındalıklar oluşturan bir sistem haline dönüştürüle-

bilirse yaratıcı, sorumluluk alan, sorgulayan ve düşünen 

bireyler yetiştirebiliriz.

Yalnızca okulda alınan sanat (atölye) eğitimi yeterli 

görülmemektedir. Dünyayı görüp tanımak, farklı kül-

türlerle tanışmak, farklı atölyelerde çalışma olanakları 

bulmak kişiyi sanat adına daha çok geliştirecektir. Bireyi 

yüreklendirmek, teşvik etmek, desteklemek; eğitim 

kurumlarının,  devletin, ayrıca özel sektörün de görevi 

olmalıdır. Öğrencilerin  katıldığı ders dışı etkinlikler 

bireyin gelişimi için son derece önemlidir.

Cebrail Ötgün bir söyleşide, sanat eğitimi ile ilgili 

olarak; sanat için, sanatçı adayı için referans yeryüzü-

dür der. Öğrenci yalnızca atölye içine kapatılmamalı, 

yaşadığının, yani içinden geçtiği sürecin farkına vardı-

rılmalıdır. Yaşamda var olma noktalarını anlamlandı-

---