Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi №2(14)
Yüklə 275,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 53
52 № 2 (14) Yay 2015 Olarsan əsl briqadir. İndi özün fikirləş, elə- belə sanitar qalmağın yaxşıdır, yoxsa briqadir olmağın? Nitqi qurumuş İkramın razılaşmaqdan başqa yolu qalmamışdı. Nə etsin? Məhyəddinə təşəkkür etsin, yoxsa üzünə tüpürsün?.. Sonralar qulağına dəyən söhbətlərdən Məhyəddinin yalan danışmasına şübhələri artmışdı. Çox güman ki, onu əvvəlcə narkotika ilə hallandırıb, sonra da Məhyəddinin əli ilə üzdəniraq edilməsi yerlilərindən olan düşmənlərinin sifarişiydi. Təki Məhyəddinin “hörmətini” et, belə məsələlər onun üçün heç nə idi... Çöldən ona sifariş verilərkən yeni gələn məhkumla sanitar vasitəsilə məzələnmək sevimli məşğuliyyətindən biri sayılırdı. Daha çox Andrey çağırılan sanitarı öyrədib toplantı zamanı həmin məhkumla əllə görüşdürər, ya da qucaqladıb öpdürərdi. Sonra: “Sən də oldun sanitar”, – deyib şaqqanaq çəkib gülərdi... O, bir axşam bir sanitarı onu tanımayan yeni məhkumla bir kameraya saldırar. Səhəri günü öyrədilmiş sanitar ağzından söz yayar ki, guya gecəni bir yerdə yatıblar. Sanitarlara qatıldığını anlayan yeni məhkum danışılan sözün yalan olduğunu sübut etmək üçün and-aman edər, yalvarar ki, onu üzdəniraqlara aid etməsinlər. Səylərinin faydasız olduğunu görüncə istehsalat yerindəki sexlərdən birinin damına çıxıb, əgər ona inanmasalar özünü yerə atacağını bildirər. Yenə də sözünə əhəmiyyət verilmədiyini görəndə dediyi kimi özünü damdan yerə atar və hər iki qıçı sınar. Bu səhnədən təsirlənən sanitar daha dözməyib yalan danışdığını boynuna alar. Üzdəniraq olmaması, təmizliyi təsdiqlənən məhkum isə qıçları sınsa da sevincindən ağlayar... * * * Sanitar Nizam ona vurulan bir neçə iynədən sonra bir az özünə gəlsə də, vəziyyəti qənaətbəxş deyildi. Odur ki, tibb məntəqəsinin həkimləri rəislə məsləhətləşib onu təcili yatabla məhkumların mərkəzi xəstəxanasına göndərilməyini daha münasib saydılar. Axşama yaxın Nizamı xərəkdə məhkumlar üçün nəzərdə tutulan təcili yardım komvoyunda mərkəzi xəstəxanaya göndərdilər. Nizam göndəriləndən iki saat sonra onu sevən sanitarlardan birinin – dələduzluq maddəsi ilə cəza çəkən Roma deyilən Rəhmanın ayrılığa “dözməyib” özünə qəsd etmək istəməsi, lezva ilə qolunu kəsməsi xəbəri yayıldı. Roma venasını kəsməyə ürək eləməsə də lezva qırığı ilə qolunda böyük şram aça bilmişdi. Qolu sarınıb axan qanının qarşısı alındıqdan sonra rəisin göstərişi ilə onu üç sutkalıq cərimə təcridxanasına saldılar. Zonda Romanın hərəkətinə münasibət bir mənalı deyildi. Çoxları bunu sevgi səbəbindən baş verməsinə inanıb gülürdülərsə, bəziləri özünəqəsdi sanitarlara edilən haqsızlıqlara görə rəhbərliyə yönələn etiraz kimi qiymətləndirirdilər. Sanitar dostları isə öz aralarında ona həsəd apararaq: “yarası sağalanadək, ən azından bir həftə işləməkdən canı qurtardı”, – deyirdilər. Daha bir gün keçdi, Nizamın xəstəxanada keçinməsi xəbəri gəldi. Onun xəstəxanada ölməsi müəssisə rəhbərliyini, xüsusilə tibb məntəqəsinin həkimlərini xeyli xoş hal etdi. “Yaxşı ki, vaxtında göndərdik, yoxsa əzabı üstümüzə qalacaqdı,” – şükür edirdilər. “Elə adamın yaşamaqdansa yaşamamağı daha münasibdir,” - əksəriyyət belə hesab edirdi. Bütün sanitarlar yeddi gün qollarına, boğazlarına qara bağlayıb Nizam üçün matəm saxladılar. Sanitarların vəziyyəti həqiqətən məşəqqətli idi. Briqadirindən savayı qalanlarının əllərindən əski, “şvabra” deyilən döşəmə silən, süpürgə bütün günboyu əskik olmurdu. Təmir, abadlıq işlərində vaxtını öldürmək üçün briqadir də onlara qoşulub işləyirdi. Boş vaxtları demək olar ki, yalnız gecələr olurdu. Rəis onları müəssisənin təsərrüfat işçiləri kimi adlarını işə yazıb əmək stajı yazdığını minnət edərək maaş əvəzinə hər həftə çay, qənd, Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi 53 siqaret aldırırdı. Və guya xərclədiklərindən əlavə maaşlarından artıq qalan məbləğ də adlarına açılmış hesablarda toplanırdı. Amma sanitarlardan birinin nə vaxtsa mühasibatdan pul aldıqlarını hələ kimsə nə görmüşdü, nə də eşitməmişdi. Mujiklər belə azad olanda evə getmək üçün qanuni yol pulunu almağa mühasibi yerində tapmırdılar. Sanitarların halını ağırlaşdıran pis cəhət o idi ki, onlar ən aşağı təbəqə – kasta olduqları üşün məhkum yoldaşları tərəfindən də yeri gəldikcə əzilir və təhqir edilirdilər. Həm paqon və həm də məhkumlardan həmişə alçaldılma görmək sanitarların çoxusunda mənəvi dəyərlərin, yüksək şəxsi keyfiyyətlərin itməsinə, ətrafındakı insanlardan küskünləşməsinə gətirib çıxarmışdı. Daim pislik gözləyirmiş kimi incik nəzərlərlə baxır, canüzücü vəziyyətlərinin qurtaracağı günün həsrəti ilə yaşayırdılar. “Yandırılanlardan” digəri – Ayaz da bu zona ayrı yerdən, hətta xaricdən, qonşu ölkənin cəzaçəkmə müəssisəsindən gətirilmişdi. Ayaz yad ölkədə çəkdiyi cəzasının yarısını mujik kimi yaşamışdı. Xasiyyətcə ötkəm, bir az da əsəbi idi. Həbsə düşən gündən cinayət aləmi ilə arası yox idi. Onun nəzərində bu insanlar olduqca qorxulu, etibarsız, təhlükəliydilər. O, hansısa bir qrupun asılılığındansa, sərbəst olmağı xoşlayırdı və imkanı çatdıqca müstəqil yaşamağa can atırdı. Pulun hesabına oğru dərəcələri alanları qəti görməyə gözü yox idi. Günlərin birində pul gücünə “obşaklık” edən birisi ilə sözü tən gəlmədi, mübahisəsi düşdü. Xırda bir məsələdən yaranan narazılıq günü-gündən böyüməyə başladı. Qarşı tərəf üstünə gəldikcə, o da qabağından yemirdi. Bu minvalla aralarında baş verəcək dava qaçılmaz idi. Əsəblər gərilib son həddə çatanda Ayaz daha səbr edə bilmədi, özü hücuma keçdi. Növbəti sözləşmə zamanı digər məhkumların əhatəsində özünü “obşak” sayanın sifətinə gözlənilmədən kəllə atdı. Bu zərbədən “obşakın” çənəsi qana boyandı; bir neçə dişi sındı, dodağı partladı... Ayazın kəllə atması ona baha başa gəldi. Oğru dünyası cəzalandırılmaq əmrini verdi. Çox keçmədi, gecələrin birində “ləkələndirilib” üzdəniraq elan edildi. Sərt “cəzadan” sonra onun üzdəniraqların sırasına qatılmaqdan ayrı yolu qalmadı. Ayaz Gülbaxta gələn gündən özünü fərqləndirməyi bacardı. O, cinayət aləminə olan acığından yalnız paqonluların ayağı dəyən yerlərin təmizliyini, ayaqyolusunu öhdəsinə götürdü. Qalan işlərdə işləmədi. Öz sahəsinə məsuliyyətlə yanaşdığından digər yerdə sanitar işləməyə ona heç kim məcbur da edə bilməzdi. Müəssisənin idarəsində işləmək həm də ona görə xoş idi ki, rəislərlə yaxın münasibətdə olurdu. Zabit və nəzarətçilərin hamısı onu tanıyır, hörmət edirdilər. Rəhbərliyin fəaliyyəti ilə bağlı çoxlarının bilmədiyi məlumatları məhkumlar arasında hamıdan əvvəl, o, xəbər tuturdu. Nəinki müavinlər, rəis Məhyəddin də yeri gələndə Ayazı coxbilmişliyinə görə incitməyə çəkinirdilər. Ötən günlərdə mujiklərdən birinin başına gələn gözlənilməz hadisəni eşidən zamanı da, Ayaz oğru aləminə bəslədiyi nifrətinin düzgünlüyünə bir daha əmin oldu. Özlərini “vor” – oğru adlandıran bu kəslər yetərincə qorxulu və etibarsız idilər. İllərlə həbsxanalarda qazandığın mövqeyini bir günün içində heçə döndərə bilərdilər. Necə ki böyük şəhərlərin birindən olan, məhkumların “əhl” başçısı sayılan İmran bir telefon zəngi ilə “yandırılıb” üzdənirağa bərabər tutuldu... İmran dustaqxana mühitində təzə adam deyildi. Bundan əvvəl, o, bir dəfə məhkum olunmuş, iki il cəza çəkdikdən sonra vaxtından tez azadlığa buraxılmışdı. Azadlıqda çox qərar tuta bilməyən İmran səkkiz ay keçməmiş yenidən cinayət törədib həbsxanaya qayıtmışdı. Bu dəfə ona məhkəmə köhnə işindən iki dəfə çox cəza müddəti təyin etmişdi. Birinci məhkumluğundan çox şeylər öyrəndiyindən bu dəfəki gəlişində ölçülüb biçilmiş hərəkətləri ilə az vaxt ərzində yerliləri arasında hörmət qazanmışdı. Elə ona görə Yüklə 275,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|