Uğura İnan Dizayn cdr



Yüklə 37,98 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə94/94
tarix17.09.2017
ölçüsü37,98 Kb.
#92
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94

istehlakçıların  malların  (işlərin,  xidmətlərin)  təhlükəsiz 
olmasına  hüquqları,  lazımi  keyfiyyəti  olmayan  malın  (işin, 
xidmətin)  vurduğu  zərərə  görə  əmlak  məsuliyyəti, 
istehlakçıların  mal  (iş,  xidmət)  haqqında  məlumat  almaq 
hüququ,  istehlakçının  tələblərini  ödəməyən  malı  lazımi 
keyfiyyətli mala dəyişdirmək hüququ kimi hüquqları və onlara 
dair  digər  hallar  öz  əksini  tapmışdır.²³  Məsələn:  İstehlakçı 
satıcıdan (istehsalçıdan, icraçıdan) alınmış malın (görülmüş işin, 
göstərilmiş  xidmətin)  keyfiyyətinin  normativ  sənədlərə, 
müqavilə  şərtlərinə  uyğunluğu  barədə  və  həmçinin  mal  (iş, 
xidmət)  haqqında  satıcının  (istehsalçının,  icraçının)  təqdim 
etdiyi  məlumata  cavab  verməsini  tələb  etmək  hüququna 
malikdir.  İstehlakçı  qanunla  nəzərdə  tutulmuş  hallarda 
malların,  məmulatların  və  məlumat  materiallarının  nəzarət 
markası  ilə  markalanmasının  təmin  olunması  hüququna 
malikdir.  Belə  ki,  məsələn,  istehlakçı  hər  hansı  aptek 
təşkilatından dərman vasitəsi almışdırsa, həmin dərman vasitəsi 
nəzarət markası (əvvəllər holoqram adlanırdı) ilə markalanmış 
olmalıdır.  Əks  halda  istehlakçı  malı  almaqdan  imtina  edə, 
ödədiyi  vəsaiti  geri  ala  bilər.  İstehlakçı  malların  (işlərin, 
xidmətlərin) adi şəraitdə istifadə olunmasının, saxlanılmasının 
və daşınmasının, onun həyatı, sağlamlığı, eləcə də ətraf mühit 
üçün  təhlükəsiz  olmasının,  həmçinin  onun  əmlakına  ziyan 
vurulmamasının  təmin  olunması  hüququna  malikdir.  Malın 
(işin, xidmətin) konstruksiya, istehsal, resept və başqa qüsurları 
nəticəsində istehlakçının həyatına, sağlamlığına və ya əmlakına 
dəymiş  zərər,  qanunvericilikdə  daha  yüksək  məsuliyyət 
nəzərdə  tutulmayıbsa,  günahkar  tərəfindən  istehlakçıya  tam 
ödənilməlidir. Lazımi keyfiyyətli qeyri-ərzaq malı öz formasına, 
ölçüsünə, fasonuna, rənginə görə istehlakçıya yaramırsa və ya 
196
İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanunla buradan tanış ola bilərsiz:  
h p://www.e-qanun.az/framework/9479
 
23
hansı mala hansı orqanın idxal üçün rəy verməsi ilə buradan tanış ola bilərsiz: 
h p://www.e-qanun.az/framework/12499
 
Reqlamentlərlə buradan tanış ola bilərsiz 
h p://www.customs.gov.az/az/e-xidnew.html
.
24
25
digər  səbəblərə  görə  təyinatı  üzrə  istifadə  oluna  bilməzsə, 
istehlakçının  onu  alındığı  yerdə  uyğun  mala  dəyişdirmək 
hüququ vardır. İstehlakçı malın alınma günü sayılmamaq şərti 
ilə,  14  gün  ərzində  həmin  malı  lazımi  keyfiyyətli  mala 
dəyişdirmək  hüququna  malikdir.  Pərakəndə  satılan  malın 
dəyişdirilməsi  üçün  satıcı  tərəfindən  daha  uzun  müddət  elan 
edilə bilər və. s.
XI. İdxal və ixrac üzrə tələb və vergilər. 
İdxal qaydaları. Ölkə ərazisinə idxal olunan mallara dair 
tələblər gömrük qanunvericiliyi ilə tənzimlənir. Ölkə ərazisinə 
xarici  iqtisadi  fəaliyyətin  mal  nomenklaturasında  daxil  olan 
malların  idxal  olunmasına  icazə  verilir.  İdxal  olunan  maldan 
asılı olaraq onlar üçün fərqli tələblər müəyyən edilir və fərqli 
dövlət orqanları tərəfindən idxala rəy verilməsi şərtləndirilir.²⁴ 
İdxal  olunan  mallar  gömrük  orqanlarına  bəyan  edilməlidir.²⁵ 
Vergi  tutulan  idxalın  dəyəri  malların  Azərbaycan  Respubli-
kasının  gömrük  qanunvericiliyinə  uyğun  olaraq  müəyyən 
edilən  gömrük  dəyərindən  və  mallar  Azərbaycan  Respubli-
kasına gətirilərkən ödənilməli olan rüsumlardan və vergilərdən 
(ƏDV  və yol vergisi nəzərə alınmadan) ibarətdir. Azərbaycan 
Respublikasının  Vergi  Məcəlləsində  qeyd  olunan  aksizli 
mallardan  aşağıda  göstərilən  mallar  (qablaşdırılmamış  halda 
istisna  olmaqla)  aksiz  markaları  ilə  markalanmalıdır:  içməli 
spirt,  spirtli  içkilərin  bütün  növləri,  pivə,  tütün  məmulatları. 
Azərbaycan  Respublikasının  ərazisinə  idxal  olunan 
markalanmalı mallara (pivə istisna olmaqla) tətbiq edilən aksiz 
markaları  həmin  malların  istehsalçıları  və  ya  Azərbaycan 
Respublikasının  hüdudlarından  kənar  onların  satışında 
197


vasitəçilik  fəaliyyətini  həyata  keçirən  subyekt  tərəfindən 
yapışdırılır. Azərbaycan Respublikasında istehsal olunan içməli 
spirtə,  pivəyə,  spirtli  içkilərə  və  tütün  məmulatlarına  tətbiq 
olunan  vergi  dərəcələri  ilə  bağlı  Vergi  Məcəlləsinin  190-cı 
maddəsinə  nəzər  yetirə  bilərsiniz.²⁶  İdxal  olunan  mallara 
müxtəlif  gömrük  rüsumları  tətbiq  olunur.  Bu  da  malın  daxil 
olduğu  xarici  ticarət  üzrə  nomenklaturadan,  həcmindən  və 
s.dən  asılıdır.    Gömrük  rüsumundan  azad  olan  mallar  və 
məhsullar da mövcuddur.²⁷ 
Azərbaycan  Respublikasına  ƏDV  tutulan  malları  idxal 
edən  şəxslər  bu  cür  idxal  malları  üzrə  ƏDV-nin  ödəyiciləri 
sayılırlar.  Nazirlər  Kabineti  tərəfindən  müəyyən  edilmiş 
hallarda və qaydada fiziki şəxs tərəfindən gömrük sərhədindən 
keçirilən istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə 
tutulmayan  mallar  ƏDV-dən  azaddır.²⁸  Qrant  müqaviləsi 
(qərarı)  əsasında  xaricdən  alınan  qrantlar  hesabına  malların 
idxalı,  qrant  üzrə  resipiyentlərə  malların  təqdim  edilməsi, 
işlərin görülməsi və xidmətlərin göstərilməsinə ƏDV 0 dərəcə 
ilə tətbiq olunur.²⁹
İxrac  qaydaları.  Azərbaycan  Respublikasında  istehsal, 
emal,  təkrar  emal  olunan  malların  ixracında  şəxslər 
sərbəstdirlər,  qanunvericiliklə  nəzərdə  tutulmuş  hallar  istisna 
olmaqla onların fəaliyyətinə məhdudiyyət qoyula bilməz. İxrac 
olunan mallar gömrük orqanlarına bəyan edilməlidir. Həmçinin  
bəyannaməçi  malları  və  nəqliyyat  vasitələrini  gömrük 
orqanlarının tələbi ilə təqdim etməli, gömrük məqsədləri üçün 
lazım  olan  sənədləri  (xarici  şəxslərlə  bağlanmış  müqavilə, 
istehsalçı  və  ixracatçı  arasında  bağlanmış  müqavilə  və  s.  )  və 
məlumatları  gömrük  orqanlarına  təqdim  etməli,  gömrük 
198
 
  - Vergi Məcəlləsi
h p://www.e-qanun.az/code/124
 Gömrük rüsumundan azad olunan mallar üçün 
-də maddə 20-yə baxa bilərsiz. 
h p://www.e-qanun.az/framework/26154
 
  NK-nın Qərarı.
h p://www.cabmin.gov.az/?/az/pressreliz/view/1159/
 
 gömrük ödənişləri ilə bağlı məlumatı əldə edə bilərsiniz. 
h p://www.customs.gov.az/az/payments.html
26
27
28
29
h p://www.customs.gov.az/az/e-xidnew.html 
buradan e-idxal/ixrac əməliyyatları bölməsininə aid reqlamenti yükləməklə 
xidmətdən istifadə qaydaları ilə tanış ola bilərsiz.
30
199
ödənişlərini ödəməli, gömrük orqanlarına gömrük rəsmiləşdi-
rilməsində yardım göstərməlidir.
Bəyannamə təsdiq olunduqdan sonra ixrac olunan malların 
yoxlanılması məqsədilə prob və nümunələr götürülə bilər.  Prob 
və nümunələr onların gömrük ekspertizasını aparmağa imkan 
verən minimum miqdarda (sayda, ölçüdə) götürülür. 
Bəyannaməçi,  mallar  barəsində  səlahiyyəti  olan  digər 
şəxslər və ya onların nümayəndələri tərəfindən gömrük borcları 
ödənildikdən və ya borca görə təminat verildikdən sonra bəyan 
olunan  mallarla  əlaqədar  qanunvericiliklə  qadağaların  və 
məhdudiyyətlərin  olmadığı  müəyyən  edildikdən,  gömrük 
bəyannaməsindəki  məlumatlar  yoxlandıqdan  dərhal  sonra 
gömrük orqanları malların buraxılışını həyata keçirirlər.
Malların  gömrük  rəsmiləşdirilməsi  Gömrük  Məcəlləsinə 
uyğun  olaraq  həyata  keçirilir.  Bəyanetmənin  forması  və 
qaydaları,  həmçinin  gömrük  məqsədləri  üçün  lazım  olan 
sənədlərin  və  məlumatların  siyahısı  Azərbaycan  Respubli-
kasının  Nazirlər  Kabineti  tərəfindən  müəyyən  edilərək  rəsmi 
nəşrlərdə dərc olunur. 
Gömrük ərazisinə gətirilən mallar gömrük tariflərini tətbiq 
etmək  üçün  dəyərləndirilirlər.  Gömrük  ərazisinə  gətirilən 
malların gömrük dəyəri malların sövdələşmə qiyməti ilə, eyni 
malların sövdələşmə qiyməti ilə, eynicinsli malların sövdələşmə 
qiyməti  ilə,  dəyərin  çıxılması  üsulu  ilə,  dəyərin  toplanması 
üsulu ilə, ehtiyat üsullarla müəyyən edilir. Malların sövdələşmə 
qiyməti  ilə  dəyərləndirilməsi  gömrük  dəyərinin  müəyyən 
edilməsinin əsas üsuludur.
İdxal-ixrac  əməliyyatlarını  elektron  qaydada  həyata 
keçirmək mümkündür.³⁰


vasitəçilik  fəaliyyətini  həyata  keçirən  subyekt  tərəfindən 
yapışdırılır. Azərbaycan Respublikasında istehsal olunan içməli 
spirtə,  pivəyə,  spirtli  içkilərə  və  tütün  məmulatlarına  tətbiq 
olunan  vergi  dərəcələri  ilə  bağlı  Vergi  Məcəlləsinin  190-cı 
maddəsinə  nəzər  yetirə  bilərsiniz.²⁶  İdxal  olunan  mallara 
müxtəlif  gömrük  rüsumları  tətbiq  olunur.  Bu  da  malın  daxil 
olduğu  xarici  ticarət  üzrə  nomenklaturadan,  həcmindən  və 
s.dən  asılıdır.    Gömrük  rüsumundan  azad  olan  mallar  və 
məhsullar da mövcuddur.²⁷ 
Azərbaycan  Respublikasına  ƏDV  tutulan  malları  idxal 
edən  şəxslər  bu  cür  idxal  malları  üzrə  ƏDV-nin  ödəyiciləri 
sayılırlar.  Nazirlər  Kabineti  tərəfindən  müəyyən  edilmiş 
hallarda və qaydada fiziki şəxs tərəfindən gömrük sərhədindən 
keçirilən istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə 
tutulmayan  mallar  ƏDV-dən  azaddır.²⁸  Qrant  müqaviləsi 
(qərarı)  əsasında  xaricdən  alınan  qrantlar  hesabına  malların 
idxalı,  qrant  üzrə  resipiyentlərə  malların  təqdim  edilməsi, 
işlərin görülməsi və xidmətlərin göstərilməsinə ƏDV 0 dərəcə 
ilə tətbiq olunur.²⁹
İxrac  qaydaları.  Azərbaycan  Respublikasında  istehsal, 
emal,  təkrar  emal  olunan  malların  ixracında  şəxslər 
sərbəstdirlər,  qanunvericiliklə  nəzərdə  tutulmuş  hallar  istisna 
olmaqla onların fəaliyyətinə məhdudiyyət qoyula bilməz. İxrac 
olunan mallar gömrük orqanlarına bəyan edilməlidir. Həmçinin  
bəyannaməçi  malları  və  nəqliyyat  vasitələrini  gömrük 
orqanlarının tələbi ilə təqdim etməli, gömrük məqsədləri üçün 
lazım  olan  sənədləri  (xarici  şəxslərlə  bağlanmış  müqavilə, 
istehsalçı  və  ixracatçı  arasında  bağlanmış  müqavilə  və  s.  )  və 
məlumatları  gömrük  orqanlarına  təqdim  etməli,  gömrük 
198
 
  - Vergi Məcəlləsi
h p://www.e-qanun.az/code/124
 Gömrük rüsumundan azad olunan mallar üçün 
-də maddə 20-yə baxa bilərsiz. 
h p://www.e-qanun.az/framework/26154
 
  NK-nın Qərarı.
h p://www.cabmin.gov.az/?/az/pressreliz/view/1159/
 
 gömrük ödənişləri ilə bağlı məlumatı əldə edə bilərsiniz. 
h p://www.customs.gov.az/az/payments.html
26
27
28
29
h p://www.customs.gov.az/az/e-xidnew.html 
buradan e-idxal/ixrac əməliyyatları bölməsininə aid reqlamenti yükləməklə 
xidmətdən istifadə qaydaları ilə tanış ola bilərsiz.
30
199
ödənişlərini ödəməli, gömrük orqanlarına gömrük rəsmiləşdi-
rilməsində yardım göstərməlidir.
Bəyannamə təsdiq olunduqdan sonra ixrac olunan malların 
yoxlanılması məqsədilə prob və nümunələr götürülə bilər.  Prob 
və nümunələr onların gömrük ekspertizasını aparmağa imkan 
verən minimum miqdarda (sayda, ölçüdə) götürülür. 
Bəyannaməçi,  mallar  barəsində  səlahiyyəti  olan  digər 
şəxslər və ya onların nümayəndələri tərəfindən gömrük borcları 
ödənildikdən və ya borca görə təminat verildikdən sonra bəyan 
olunan  mallarla  əlaqədar  qanunvericiliklə  qadağaların  və 
məhdudiyyətlərin  olmadığı  müəyyən  edildikdən,  gömrük 
bəyannaməsindəki  məlumatlar  yoxlandıqdan  dərhal  sonra 
gömrük orqanları malların buraxılışını həyata keçirirlər.
Malların  gömrük  rəsmiləşdirilməsi  Gömrük  Məcəlləsinə 
uyğun  olaraq  həyata  keçirilir.  Bəyanetmənin  forması  və 
qaydaları,  həmçinin  gömrük  məqsədləri  üçün  lazım  olan 
sənədlərin  və  məlumatların  siyahısı  Azərbaycan  Respubli-
kasının  Nazirlər  Kabineti  tərəfindən  müəyyən  edilərək  rəsmi 
nəşrlərdə dərc olunur. 
Gömrük ərazisinə gətirilən mallar gömrük tariflərini tətbiq 
etmək  üçün  dəyərləndirilirlər.  Gömrük  ərazisinə  gətirilən 
malların gömrük dəyəri malların sövdələşmə qiyməti ilə, eyni 
malların sövdələşmə qiyməti ilə, eynicinsli malların sövdələşmə 
qiyməti  ilə,  dəyərin  çıxılması  üsulu  ilə,  dəyərin  toplanması 
üsulu ilə, ehtiyat üsullarla müəyyən edilir. Malların sövdələşmə 
qiyməti  ilə  dəyərləndirilməsi  gömrük  dəyərinin  müəyyən 
edilməsinin əsas üsuludur.
İdxal-ixrac  əməliyyatlarını  elektron  qaydada  həyata 
keçirmək mümkündür.³⁰


Mündəricat
Ön söz
Kitabça barəsində ümumi məlumat.
Bələdçinin strukturu və onu necə oxumalı.
Gəlin tanış olaq.
Biz necə şanslı olduğumuzu dərk edirikmi?
1-ci fəsil. Uğura aparan yol.
Uğur nədir?
Varlı insanlar barəsində miflər.
Dəyişikliklərə başlamaq üçün problemin movcudluğunu qəbul etməliyik.
1. Dünyaya pozitiv baxın.
2. İnanmalısız ki, gələcəyinizi özünüz qurursuz.
3. Həyatda hədəfləriniz və onlara çatmaq üçün planınız olmalıdır.
4. Vaxtınızdan səmərəli istifadə edin, işlərinizi sonraya saxlamayın.
5. Daim yeni biliklərə can atın və onları tətbiq edin.
6. Fədakar olmalısız ki, işinizin ustasına çevriləsiz.
7. Ünsiyyət qabiliyyətinizi inkişaf etdirin. Əlaqələrinizi genişləndirin.
8. Maliyyə sahəsində düzgün strategiya.
9. İşə yaradıcı yanaşın, fürsətləri görün və əldən verməyin.
10. Xasiyyətin vacibliyi, cəsarət və inadkarlığın rolu, uğursuzluğa münasibət.
2-ci fəsil. Biznes-ideyanın tapılması.
İdeyanın mənbəyi nə ola bilər?
İdeyanın yaradılma üsulları.
İdeyaların qiymətləndirilmə meyarları.
Biznes-ideyanın seçimində köməkçi məlumatlar.
3-cü fəsil. Kreativ ideyaların generasiyası və biznes-ideyanın tam formalaşdırılması.
Məqsədlərin qoyulması, ideya axtarışı
İdeyaların qiymətləndirilməsi və seçimi
4-cü fəsil. Biznesə başlayırıq.
İstehlakçıların müəyyən edilməsi
Biznes-modelin sınaqdan keçirilməsi
Müştəri bazasının genişləndirilməsi
Şirkətin qurulması
Ümumi suallar
1-ci əlavə. İnternet və partizan marketinqi.
2-ci əlavə. Hüquqi məsələlər.
4
4
5
10
13
16
16
16
20
22
26
31
33
37
40
41
56
59
61
71
75
76
78
82
87
90
101
105
107
126
128
129
130
135
170
Bu kitabçanı hazırlamaq qərarına niyə gəldim?
7


Elşən Bədirxanov 1969-cü ildə anadan olub. 1992-ci ildə Bakı 
Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
1993-cü  ildən  bank  sistemində  çalışmağa  başlayıb,  müxtəlif 
maliyyə  qurumlarında  rəhbər  vəzifələrdə,  o  cümlədən,  Rabitəbank 
ASC-də  Beynəlxalq  əməliyyatlar  departamentinin  rəhbəri,  Bank  of 
Baku ASC-də İdarə Heyəti sədrinin müavini və bankın rəhbəri, Bank 
VTB  (Azərbaycan)  ASC-də  İdarə  Heyəti  sədrinin  müavini 
vəzifələrində  işləyib.  Hal-hazırda  bir  sıra  maliyyə  qurumlarında 
müşavir və biznes-məsləhətçi kimi fəaliyyət göstərir.
Bir  çox  qurumlarda  İnsan  Resurslarının  idarə  edilməsi, 
Pərakəndə  Bankçılıq  və  bir  sıra  digər  sahələri  kurasiya  edib,  biznes 
təhlili ilə məşğul olan Kredit Komitəsinin üzvü olub.
Hal-hazırda  aparıcı  banklarda  İdarə  Heyətinin  sədri,  sədr 
müavini, departament, şöbə və filial rəhbərləri kimi fəaliyyət göstərən 
onlarla gənc istedadı aşkar edib.
Performance Management üzrə CİMA Diplomunun sahibidir. 
Azərbaycanda  və  xarici  internet  resurslarda  dərc  edilmiş  bir  sıra 
məqalələrin,  gənclər  üçün  Mikrobiznes  İnkubatoru  layihəsinin 
müəllifidir.

Yüklə 37,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə