Union we Unite We Succeed
Yüklə 294,29 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Layihə kimlər üçün nəzərdə tutulub: Fiziki imkanları məhdud olan 18-35 yaş arası gənclər Layihənin müddəti
- 15 dekabr 2016-cı ildir.
- 2015-2017-ci illərdə qazanan məzunlar
- 2-ci sualın cavabı: 3-cü sualın cavabı
Lütfi ilk təhsilinə Bakıdakı 16 saylı məktəbdə başlayıb. Lakin 1932 -ci ildə Sovet İttifaqın ın İran vətəndaşı olan azərbaycanlılarla bağlı qəbul etdiyi qərara görə, onlar iki yoldan birini seçməli idilər: ya Sovet Azərbaycanında qalıb buranın vətəndaşlığını qəbul etməli, ya da ölkəni dərhal tərk edib getməli idilər. Ələsgərzadələr ailəsi İrana geri qayıtmaq qərarına gəlir. Bir çoxları, xüsusilə də yaxın qohumları bu addımın gələcəkdə Lütfi Zadə fenomeninin formalaşmasında böyük rolu olduğunu qeyd edirlər. Çünki, o illərdə SSRİ- də kibernetika , informatika , genetika kimi elmlərə qarşı mənfi münasibət var idi və çətin ki, belə mühitdə Lütfi Zadə öz elmi ilə irəli gedə bilərdi. Beləcə, o 10 yaşında ikən ailəsi ilə birlikdə Bakını tərk edərək Tehrana köçüb. Balaca Lütfi o vaxt rusdilli məktəbin üçüncü sinfini bitirmişdi. Tehrana köçdükdən sonra təhsilini amerikalıların Albors missioner məktəbində davam etdirib. Bu məktəbdə o ilk dəfə olaraq Amerika elmi və mədəniyyəti haqqında məlumat əldə edib. Orada elmin inkişafı üçün yaradılmış şərait onu hələ məktəb illərindən Amerikaya çəkib. Orta təhsilini tamamladıqdan sonra o, Tehran Universitetinin Elektrik mühəndisliyi fakültəsinə daxil olub. Böyük alimin Amerika həyatı isə 1944 - cü ildən başlayır. Tehran Universitetini böyük uğurla başa vurduqdan sonra o Amerika Birləşmiş Ştatlarına gəlib və təhsilini Massaçusets Texnologiya İnstitutunda davam etdirib. 1947 -ci ildə valideynlərini də öz yanına gətirən alim artıq bu vaxt Kolumbiya Universitetind ə çalışırdı. O, 1948 -ci ildə bu universitetdə elektron mühəndisliyi üzrə magistr, 1957 -ci ildə isə professor dərəcəsi alıb. Həmin vaxt Lütfi Zadə məşhur alim, kibernetikan ın atası hesab olunan Norbert Vinerin tövsiyəsi ilə Kaliforniyaya , bu ştatdakı Berkli Universitetin ə gəlib. Burada ilk vaxtlar bir qədər çətinliklər çəkən alim sonralar şəraitə uyğunlaşıb və bu günə qədər də Berkli Universitetinin professoru olaraq qalır. Bu gün dünya elminə Lütfi Zadənin 6 mühüm nəzəriyyəsi məlumdur. Hazırda onlar elm və istehsalatda geniş şəkildə tətbiq olunur. Ona dünya şöhrəti qazandıran, onun dünya elmində inqilab hesab olunan qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyə riyaziyyat ın əsası olan ikili çoxluq anlayışına yeni ifadə vermişdir: qeyri-səlis çoxluq . Elmdə qeyri-səlis ölçünün daxil edilməsi təbiətdə və cəmiyyətdə gedən proseslərin qeyri-müəyyənliyini daha adekvat nəzərə almağa imkan yaradır. Aparıcı dünya şirkətləri tərəfindən tətbiq olunan bu nəzəriyyə 1965 -ci ildə işlənib hazırlanmışdır. Nəzəriyyə uzun müddət Amerika elmi ictimaiyyəti tərəfindən qəbul edilməsə də, ötən əsrin 80 -ci illərində yapon alimlərinin diqqətini cəlb etmiş və yaponlar bu unikal nəzəriyyədən yararlanmaq qərarına gəlmişlər. Lütfi Zadə nəzəriyyəsinin tətbiqi gündoğan ölkəyə milyardlar qazandırmışdır. Lütfi Zadə nəzəriyyəsinin tətbiqi gündoğan ölkəyə milyardlar qazandırmışdır. Bu gün Yaponiyan ın " Mitsubishi ", " Toshiba ", " Sony ", " Canon ", " Sanyo ", " Nissan ", " Honda " və digər nüfuzlu şirkətləri qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinə əsaslanan foto və videokameralar, paltaryuyan maşınlar, vakum kimyəvi təmizləyiciləri istehsalında, avtomobillərin, qatarların, sənaye proseslərinin idarə olunmasında geniş istifadə edirlər. 51 Lütfi Zadə 1989 -cu ildə qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin sənayedəki uğurlarına Yaponiyanın elm adamlarına verdiyi ən yüksək mükafat – "Honda" mükafatı ilə təltif olunub. Amerikalılar da bu nəzəriyyənin qiymətini anlamağa, ondan yararlanmağa başlayıblar. Bu gün bu nəzəriyyə Amerikanın " General Motors ", " General Electric ", " Motorola ", " Dupont ", " Kodak " və başqa şirkətləri tərəfindən istehsalatda geniş tətbiq olunur. Hazırda bu nəzəriyyədən iqtisadiyyatda, psixologiyada, linqvistikada , siyasətdə, fəlsəfədə, sosiologiyada , dini məsələlərdə, münaqişə problemlərində də istifadə olunur.Qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsindən əlavə Lütfi Zadə 5 fundamental elmi nəzəriyyə təklif etmişdir: "təəssüratlar nəzəriyyəsi", "sistemlər nəzəriyyəsi", "sözlə işləyən kompyuter nəzəriyyəsi", "optimal süzgəclər nəzəriyyəsi" və "soft kompyutinq". Lütfi Zadənin elmdə Z-çevirmə kimi tanınan işi diskret və rəqəmli idarəetmə, informasiya və kommunikasiya sistemlərinin yaradılmasının əsasını qoymuş elmi nəzəriyyədir. Onun məşhur vəziyyətlər fəzası, dinamik sistemlərin idarə olunma və müşahidə olunma nəzəriyyələri müasir idarəetmə elminin əsasını təşkil edir. ABŞ-ın Milli Kosmik Tədqiqatlar Mərkəzi (NASA) bu nəzəriyyələr əsasında idarəetmə sistemlərini tədqiq edir, layihələndirir və tətbiq edir.Lütfi Zadənin qeyri-səlis məntiqini obrazlı şəkildə belə izah etmək olar: "Aristotel məntiqi" ilə mühakimə yürüdən beyin dünyanı yalnız ağ və ya qara rəngdə qavrayır, "Zadə məntiqi" isə dünyanı bütün çalarları ilə qavramağa imkan verir. Çünki, "Aristotel məntiqi" ikili (binar) məntiqdir, "Zadə məntiqi" çoxmənalı (kəsilməz qiymətli) məntiqdir. Aristotelə görə, bir müddəa ya doğru, ya da yalan ola bilər. Lütfi Zadəyə görə, hər bir müddəanın doğruluq dərəcəsi doğru və ya yalan arasında (və ya sıfırla bir arasında) kəsilməz qiymətlər alır. "Zadə məntiqi"ndə real həyatı daha dürüst inikas etmək qabiliyyəti var, bu məntiqdə tolerantlıq daha çoxdur. Düz 20 il Amerika elmi ictimaiyyəti tərəfindən qəbul edilməyən qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi, nəhayət, 1980 -ci illərdə yapon alimləri tərəfindən böyük maraqla qarşılanmışdır. Beləliklə, bu nəzəriyyə riyaziyyat ın, kibernetikan ın, informatika və hesablama texnologiyasının inkişafı tarixində yeni bir dövr açmışdır. Bu nəzəriyyə bütün dünyada elmə, texnika və texnologiyaya geniş nüfuz etmişdir. Paltaryuyan maşınlardan tutmuş, avtomat sürücüyə kimi yüzlərlə, minlərlə sistemdə, qurğuda öz tətbiqini tapmışdır. Getdikcə həmin nəzəriyyənin əməli gücü onun mücərrəd mahiyyətini üstələmişdir. 2013-cü ilin 19-20 iyun tarixlərində Madrid şəhərində İspaniyanın BBVA (Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, S.A.) fondunun elm və mədəniyyət sahəsi üzrə təsis etdiyi mükafatların təqdimetmə mərasimi keçirilib. Fond tərəfindən İnformasiya-Kommunikasiya Texnologiyaları kateqoriyasında Lütfi Zadə 400 min avro dəyərində mükafata layiq görülüb 2016-cı ild ə Lütfi Zadənin nəzəriyyəsi əsasında yapon alimləri tərəfindən ilk dəfə olaraq süni-intellektə malik robot hazırlanıb Alter adlı robot Tokiodak ı Beynəlxalq Elm Muzeyində sərgilənib. © A. Əfəndizadə, Ə. Əbilov. "Dünya şöhrətli alim" 52 53 “Marketinq” ixtisasına yiyələnsəm də, dizayner olmaq istəyirdim. Bunun məqsədlə layiləndirmə bacarığımı inkişaf etdirmək üçün hər səhər-axşam çalışırdım. Bu mənim çox vaxtımı alırdı. Boss olduqdan sonra dizayn ilə məşğul olmadım və marketinq sahəsinə qayıtdım. Hər axşam uşaqlarım yatdıqdan sonra mən oxumağa və yeni biliklər qazanmağa başladım. Bu məşğuliyyət də mənim çox vaxtımı alırdı, lakin mən zəhmətimin bəhrəsini toplamağa başlamışam. Əgər mən yalnızca iş saatları ərzində özümü inkişaf etdirsəydim, heç vaxt kreativ direktor və istehsalat üzrə menecer ola bilməzdim. Heç vaxt bu gün olduğu kimi tələbələrə MBA tədrisi verə bilməzdim. Mən yalnızca özümə keçdiyim dərslərə etibar edirəm. Və tanıdığım uğur qazanmış insanlar mənim getdiyim eyni yolu getmişlər. Mənim bir dostum politologiyanı bitirsə də, sahibkar olmağı arzulayırdı. O özəl şirkətin yaradılması ilə yaxından maraqlanırdı. Nəticədə o şirkət yaratdı və onu baha qiymətə satdı. Bizim kimi insanların gələcəyini 18:00-dan 00:00-a qədər etdiyimiz məşğuliyyətlər təyin edir. Cek Ma/Alibaba şirkətinin yaradıcısı, dünyanın ən varlı insanlarından biri 54 Benjamin Franklin öz fantastik şəkildə işləmə qabiliyyəti və özünəməxsus məqsədyönlülüyü ilə digərlərindən fərqlənirdi. O 20 yaşı olduqda qalan bütün həyatı üçün “məqsədlərə nail olmaq” planı hazırlamışdı. Daha sonradan isə ömrü boyu hər bir günü dəqiqliklə planlaşdıraraq bu plana riayət etmişdir. Onun “məqsədlərə nail olmaq” planı “Franklin piramidası” adlanır və tərkib etibarilə aşağıdakılardan ibarətdir: Piramidanın bünövrəsi əsas həyati dəyərlərdir. Bu bir mənada “Bu dünyaya hansı missiya üçün gəlmisiniz? Özünüzdən sonra dünyada nə kimi iz qoymaq istəyirsiniz?” suallarına cavab qismində çıxış edir. Lakin bu həyat planının baş tutmayacağı və dünyada yalnız 1% insanın özünə bu sualları verdiyi güman edilir. Həyati dəyərlərə əsaslanaraq hər bir insan qarşısına bəşəri məqsəd qoyur. O bu həyatda kim olmaq istəyir, nəyə nail olmağı planlaşdırır? Məqsədlərə nail olmağın əsas planı – bəşəri məqsədə doğru gedən yolda müəyyən kiçik məqsədləri birləşdirməkdir. 1, 3, 5 il üçün nəzərdə tutulmuş plan uzun müddətli hesab olunur. Burada məqsədin dəqiq reallaşma müddətini müəyyən etmək vacibdir. Bir ay, yaxud 1 həftəlik plan isə qısa müddətli plan adlanır. Plan nə qədər yaxşı düşünülmüş olarsa, onu daha yaxşı təhlil və düzəliş edə bilərsiniz. Bu işinizin daha effektiv olmasına gətirib çıxaracaq. “Məqsədlərə nail olmaq” planında sonuncu pillə – hər gün üçün nəzərdə tutulmuş planlardır. 55 Fiziki imkanları məhdud olan gənclər üçün GR8-in, Uğur Akademiyasının və sərbəst təlimçilərinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə, Creative Development Center, The Black Sea Trust və Erasmus + CRISP tərəfindən dəstəklənən "Karyera imkanları" Layihəsi Bu layihəni həyata keçirməkdə əsas məqsəd fiziki imkanları məhdud olan şəxslərin peşə hazırlığına dəstək olmaqla iş bacarıqlarının artırılmasına və cəmiyyətə inteqrasiyasına töhvə verməkdir. Layihə kimlər üçün nəzərdə tutulub: Fiziki imkanları məhdud olan 18-35 yaş arası gənclər Layihənin müddəti: 2 ay Layihənin məqsədi: - 4 sahə üzrə- Sosial Bacarıqlar, Müştəri Xidmətləri, Satış Bacarıqları və Zəng Mərkəzi (call center) haqda bilik və bacarıqların ötürülməsi; - Uğurlu iştirakçıların ayrı-ayrı şirkət və müəssisələrdə təcrübə proqramı ilə təmin edilməsi. Bu təlimlərdə iştirak etmiş fiziki imkanları məhdud olan şəxslərin işlə və ya təcrübə ilə təmin edilməsində maraqlı olan şirkətlər Azərbaycan Mühəndislər Birliyinə ( info@azenu.org ) və ya aşağıdakı əlaqə vasitələrinə müraciət edə bilərlər. Mob: +99470 587 77 36 Email: layihe2016@gmail.com 56 BP şirkətində 2016-cı il üzrə Məzunların işə qəbulu və Yay təcrübə proqramına ərizə qəbulu artıq başlamışdır. Ərizələrin qəbulu üçün son tarix 15 dekabr 2016-cı ildir. Kim ərizə verə bilər? - Yay Təcrübə Proqramına: Bakalavr və ya magistr dərəcələri üzrə təhsilini 2018-ci ildə bitirən bütün tələbələr 2017-ci il təcrübə proqramında iştirak üçün müraciət edə bilərlər. Qazma və tamamlama əməliyyatları/Quyular; Qazma qurğusunda mühəndis; Yataqların işlənmə texnologiyası və neft-qaz hasilatı texnologiyası; Geologiya, Geofizika və Petrofizika; Geomexanika; Mexanika Mühəndisliyi; Emal texnologiyaları Mühəndisliyi; Təzyiq sistemlərinin bütövlüyü üzrə mühəndis; Boru kəmərlərinin inşaası texnologiyası; Maliyyə
Təchizat və Tədarükün İdarə Olunması 58 - Məzunların İşə qəbulu Proqramına: Bakalavr və ya magistr dərəcəsini 2015-2017-ci illərdə qazanan məzunlar 2017-ci il məzunların işə qəbul proqramı üçün ərizələrini təqdim edə bilərlər. İnşaat və Tikinti mühəndisliyi; Nəzarət və ölçü cihazları mühəndisliyi; Geomatiks Maliyyə
Təchizat və Tədarükün İdarə Olunması 59 Sual 1. 1. 1997 və 1999-da mobil telefonların satışındakı fərq nə qədərdir? A. 500 ədəd B. 1,000 ədəd C. 5,000 ədəd D. 18,000 ədəd
A. 1997 və 1998 B. 1999 və 2000 C. hər iki variant (A) və (B) D. 2001 və 2002
A. 1997
B. 1998
C. 2000
D. 2002
4. 2001-dən 2002-yə satışlarda faizlə artım nə qədər olub?
A. 115 %
B. 128 %
C. 122 %
D. 118 %
60 Sual 2. Aşağıdakı diaqram maşın istehsalını (minlərlə) göstərir 1.
Neçə şirkət 2002-2003-də orta istehsaldan aşağı amma 2003-2004-də orta istehsaldan yuxari maşın istehsal edib?
A. 1
2
3
4
Hindustan Motor-un 2003-2004-də istehsalının Honda-nın 2002-2003-də olan istehsalına olan nisbəti neçədir?
0.66
1.5
C. 2
Heç biri
3. Neçə şirkətin istehsalında əvvəlki illə müqayisədə heç azalma olmayıb?
1 B. 2
3
4
61 1-ci sualın cavabı: 1. Qış
2. Fevral 3. Dərsdən gəlir 4. Mənzildə su xətti yoxdur 5. Ana və balaca bir qız (ana balaca qızı baxçadan gətirməyə gedib) 6. Nevropatoloq (masanın üzərində tibbi çəkic var)
9:59 ilə 10:01 arasında yalnız 2 dəqiqə fərq var Bu ayın qalibi: Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin Kimya Fakultəsinin tələbəsi Toğrul Qurbanov 62 Türkan Dəmirova Günel Dadaşova AZERBAIJAN ENGINEERS UNION
Həm Sual – Cavab bölməsindəki sualların cavablarını , həm də elmi, texnoloji, mühəndisliklə bağlı yazdığınız məqalələri info@azenu.org email ünvanına özünüz haqqında məlumat (təhsil aldığınız universitet, ixtisas və ya işlədiyiniz müəssisəni) qeyd etməklə göndərə bilərsiniz. https://www.facebook.com/AzerbaijanEngineersUnion https://www.linkedin.com/company/azerbaijan-engineers-union https://www.linkedin.com/groups/8485560 https://twitter.com/AzeEngUnion Yüklə 294,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|