Uot 81-116 MÜASİr diLÇİLİKDƏ koqniTİv paradiqmaya dair məHƏRRƏmova mətanət hidayəT qızı
Yüklə 1,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xaqani üç şeyi: cavanlığı, rahatlığı və xoş güzaranı gözəl sayır
- SUMMARY FAMILY AND EDUCATION OF CHILDREN IN THE CREATIVITY OF KHAGANI SHIRVANI
82
Əsdi nə zaman bu qəm xəzanı, Soldu bu gözəl könül baharım. [3,191] Xaqani öz yaradıcılığında sərvət, dövlət dalınca qaçanları, abır və həyasını zəhmətsiz qazanc üçün atmağa hazır olanları ciddi tənqid edərək gəncliyi bu yoldan çəkinməyə çağırırdı.
Xaqani gəncliyi ağıla, kamala, düzgün yola səsləyir. Zəhmətsiz qazanc hesabına var-dövlət toplayanların axırının min bir bəla ilə qurtaracağını göstərirdi. Xaqani gəncliyə müraciətlə deyirdi ki, ağlın pənahında olsan, ağıl tamahın boynunu vurar. Xaqani üç şeyi: cavanlığı, rahatlığı və xoş güzaranı gözəl sayır, gəncləri gəncliyin qədrini bilməyə, rahatlıq əldə etmək üçün zəhmətlə məşğul olmağa, xoş güzəran keçirmək üçün qənaətcil olmağa çağırırdı. [4;63] Elmi yeniliyi: Bu məqalədə ailə-övlad tərbiyəsi münasibətlərinə geniş yer verilmiş, həmin münasıbətlər dövrün ictimai-siyasi tələbləri baxımından şərh edilmişdir. Tətbiqi əhəmiyyəti: Məqalədən cəmiyyətimizdə xoşbəxt yaşayıb yaradan, ailə quran hər bir gənc örnək kimi istifadə edə bilər. Ali məktəblərdə “Pedaqogika” və “Ailə pedaqogikası” fənnindən mühazirə mətni kimi istifadə oluna bilər.
1.
Xaqani Şirvani Seçilmiş əsərləri. Bakı: Maarif, 1987, 156 s. 2.
Xaqani Şirvani Seçilmiş əsərləri. Bakı: Lider, 2004, 672 s. 3.
Xaqani Şirvani Seçilmiş əsərləri. Bakı: Аzərbaycan Mədəniyyətinin Dostları fondu, 2005, 327 s. 4.
Talıbov Y. və b. Gənclərin mənəvi tərbiyə problemləri. Bakı: Ünsiyyət, 1998, s.13. РЕЗЮМЕ СЕМЬЯ И ВОСПИТАНИЕ ДЕТЕЙ В ТВОРЧЕСТВЕ ХАГАНИ ШИРВАНИ Дадашзаде A.И. Ключевые слова: Xагани, Азербайджан, воспитание, дворец, забота, творчество, уважение, В статье дана краткая информация о жизни и творчестве Хагани Ширвани. Приведены примеры о воспитании в семье, нравстевенные задачи, поставленные в произведениях великого поэта Востока имеют огромное значение и в наши дни. Такие идеи как честность и правдивость, нравственная чистота, хранение верности, доброта и человеколюбие, являющиеся основной составной частью нравственного воспитания, отмечены золотой линией в произведениях великого поэта нашего народа Х. Ширвани. Это призыв молодёжи к уму, зрелости, правильному пути.
FAMILY AND EDUCATION OF CHILDREN IN THE CREATIVITY OF KHAGANI SHIRVANI
The article gives a brief information about the life and work of Khagani Shirvani. Examples are given of education in the family, the moral tasks posed in the works of the great poet of the East are of great importance in our days. Ideas such as honesty and truthfulness, moral purity, keeping loyalty, kindness and philanthropy, which are the main component of moral education, are marked by a golden line in the works of the great poet of our people H. Shirvani. This is the call of the youth to the mind, maturity, the right way.
Daxil olma tarixi: İlkin variant 01.1102016
Son variant 16.03.2017 Xaqani Şirvani yaradıcılığında ailə-övlad tərbiyəsi
83
UOT 37.046.14
TƏDRİSİNİN DİDAKTİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ 1 HƏSƏNOVA XALİDƏ SİDQƏLİ qızı 2 ƏLİYEVA KÖNÜL HƏMİD qızı 3 BABAYEVA ÜLKƏR RAFİQ qızı Sumqayıt Dövlət Universiteti, 1,2-dosent, 3-assistent e-mail: novreste1982@box.az Açar sözlər: fənlərarası əlaqə, mətnli məsələ, təlim metodu
Məlumdur ki, həqiqi aləmi tam halda mənimsəmək, təbiət hadisələrini qarşılıqlı dialektik vəhdətdə görmək, təhsil-tərbiyənin nəzəriyyəsi və təcrübəsinə kompleks yanaşmaq üçün tədris fənləri arasındakı obyektiv əlaqələrdən istifadə etmək çox faydalıdır. Orta ümumtəhsil məktəblərində ayrı-ayrı fənlərin tədrisi zamanı fənlərarası əlaqələrin əhəmiyyətindən danışarkən A.V.Usova yazır: “Fənlərarası əlaqənin əhəmiyyətini biz, hər şeydən əvvəl, tədrisin elmi səviyyəsini yüksəltməkdə, şagirdlərin dialektik təfəkkürünü inkişaf etdirməkdə, onlarda elmi dünyagörüşünü formalaşdırmaqda, bilik, bacarıq və vərdişlərin geniş bir surətdə köçürülməsi üçün şərait yaratmaqda görürük” . Müəlliflərdən V.N.Fyodorova isə yazır: “Fənlərarası əlaqə təlimin elmiliyi və müvafiqliyinə, şagirdlərin idrak fəaliyyətinin gücləndirilməsinə, məktəblilərin bilik, bacarıq və vərdişlərinin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına xidmət edir”.
Belə iqtibasların sayını artırmaq da olar. Bütün bu rəylər onu göstərir ki, bütün dövrlərdə olduğu kimi, tədris fənninin metodologiyası və məzmunu yeniləndikcə, fənlərarası əlaqələrin rolu və tətbiqi imkanları da genişlənir. Hazırda orta məktəb şagirdlərinin təbiət elimlərinə aid təhsili həyat bilgisi, biologiya, fiziki coğrafiya, fizika, kimya, astronomiya fənlərinin təlimi ilə təmin olunur. Riyaziyyat təhsili də bu tədris fənləri ilə bilavasitə əlaqədardır. Təbiət elmləri təhsilinin səmərəliliyi aşağıdakı şərtlərlə təmin olunur: - kiçikyaşlı məktəblilərin tədris fəaliyyətinin ümumi mövzusu ilə - onların anladığı elmi səviyyədə təbiətin dərk edilməsi; - ibtidai siniflərdə ümumi tədris və tərbiyə məsələlərinin, təbiət - riyaziyyat fənlərinin məzmununun onların proqramları ilə kompleks həyata keçirilməsi; - bilik, bacarıq və vərdişlərin mənimsənilməsini, elmi dünyagörüşün formalaşmasını və məktəblilərin əmək fəaliyyətinə hazırlanmasını təmin edən şagirdlərin idrak fəaliyyətlərinin fəallaşdırılması sistemi ilə. Təlim, tərbiyə, təhsil, inkişaf və tətbiq məqsədləri bütün ibtidai sinif fənlərinin məzmununa aid olub, təbiət riyaziyyat elmləri kurslarının həm idrakın vahid mövzusu kimi şərtlənən, həm də səciyyəvi xüsusiyyətləri ilə fərqlənən təlim məsələləri vasitəsilə pedaqoji prosesdə reallaşdırılır. Riyaziyyatın tədrisi zamanı qarşıda duran əsas məsələlərdən biri canlı və cansız təbiət haqqında müasir elmlərin topladığı biliklərin əsaslarına şagirdlərin müvəffəqiyyətlə yiyələnməsi imkanlarına ilkin şəraitin, bünövrənin yaradılmasından ibarətdir. İbtidai siniflərdə o da nəzərə alınmalıdır ki, təbiət bilikləri zəngin olduğundan orta məktəbdəki təlim müddətində onu tam həcmdə dərk etmək mümkün deyildir. Ona görə, təbiət fənləri üzrə hər bir məktəb fənninin proqramı və dərsliyinin (o cümlədən, ibtidai riyaziyyat kursunun və həyat bilgisi fənninin) məzmunu uyğun elmin yalnız başlıca faktları, anlayışları, nəzəriyyəsi və metodlarını əhatə edir. Sumqayıt Dövlət Universiteti – “ELMİ XƏBƏRLƏR”– Sosial və humanitar elmlər bölməsi Cild 13 № 1 2017
Yüklə 1,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|