Uşaq Kitabxanası
Yüklə 475,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II Aparıcı
39
Bir damla göz yaĢımız Bir gün baĢına yağır Sənin güllər, çiçəklər Qocalığın gəncliyi YetmiĢ yaĢa deyirlər Səni istəməyənlər BaĢın daĢa döyürlər. Dostlar sənə əl çalır. YaĢa! YaĢa – deyirlər Hələ qılınc kimisən, MaĢallah, hələ cağsan. Allah qoysa, sən hələ Yüz il yaĢayacaqsan! Sən yaĢa, biz də görək! Hələlik, dostum Elçin, YetmiĢ yaĢın mübarək!
Bizim ölkədə 20-80 yaĢ arasında elə bir insan təsəvvüretmək olmaz ki, Elçin Əfəndiyev yaradıcılığının çox qismini doyulmaz zövq ala-ala, ruhi bir qüdrət qazana-qazana oxumasın, onun lirik-psixoloji üslubu, poeziya ovqatlı, duzlu- məzəli dram əsərlərinə tamaĢa etməsin. Ustad sənətkarın istedad və zəhmətlə nail olduğu yazı mədəniyyəti, özünü sözə çevirmə tərzi insanın hiss və həyəcanlarını, duyğu və düĢüncələrini ifadə etmək baxımından doğma Azərbaycan dilini həsəd aparılacaq bir ucalığa yüksəltmiĢdir. Belə bir bacarıq hər yazıçıya qismət olmur. Elçin Əfəndiyevdə dil ürək kimi çırpınır, beyin kimi düĢünür, su kimi axır, gün kimi iĢıq saçır, axĢam kimi düĢür, dərd kimi ağrıdır, ruh kimi susur... Elçin Əfəndiyevin bu xüsusiyyətləri qələm yoldaĢları tərəfindən həmiĢə yüksək qiymətləndirilmiĢdir. 40
yaradıcılığının qüdrətini canlandırmaq çox çətindir. Çünki bu yaradıcılıq baxılmağa, araĢdırılmağa layiqdir. Elçin Əfəndiyevdə bədii idrak duyğusu güclü və cəlbedicidir. Yazıçı Azərbaycan ədəbiyyatına bir-birindən gözəl hekayələr bəxĢ edib. Eyni zamanda ―Bir görüĢün tarixçəsi‖, ―Toyuğun diri qalması‖, ―Poçt Ģöbəsində xəyal‖, ―Dolça‖ və baĢqa məĢhur povestlər də yazıçıya uğur gətirib. Bununla bərabər hər biri milli nəsrimizin inkiĢafında önəmli yer tutan, Azərbaycan bədii təfəkkürünü irəliyə aparan ―Ağ Dəvə‖, ―Mahmud və Məryəm‖, ―Ölüm hökmü‖ əsərləri hekayə, povest ustası Elçin Əfəndiyevi romançı olaraq təqdim edir. Bəli, Elçin Əfəndiyev romançıdır. Onun ən yığcam hekayəsində, ən kiçik povestində də roman tutumu, roman dərinliyi, roman siqləti var. Elçin Əfəndiyev Ģöhrət üçün yox, ürəyinin hökmü ilə yaradan sənətkardır. Milli nəsrin ən qiymətli inciləri olan bu əsərlər həm də çağdaĢ dünya nəsrinin hadisələri olaraq qiymətləndirilə bilər. I Aparıcı: Elçin Əfəndiyev ilk hekayələrindən həyata cəsarətlə müdaxilə edir. ĠĢdə və fəaliyyətdə, düĢüncə və münasibətdə, ailə və məiĢətdə baĢ verən nöqsanlarla barıĢmır. Yazıçı gənclərin narahat və yaradıcı axtarıĢlarından, onların romantik xəyal, arzu və düĢüncələrindən, məiĢətdən, ailə həyatından yazanda Ģirin söyləmə üsulu seçir, mənalı yumor lirizmə qarıĢır, surətin mündəricəsini sətiraltı qənaətlər tamamlayır. Əgər belə olmasaydı, nə ―BaladadaĢın ilk məhəbbəti‖, ―Toyuğun diri qalması‖, ―BaladadaĢın toy hamamı‖, nə də ―Bir görüĢün tarixçəsi‖ndə haqqın, iĢığın, gözəlliyin mövcudluğu, hətta bir çox hallarda təntənəsi barədə ürəkdən tikan çıxaran epizodlar və xallar olmazdı. Belə olmasaydı, BaladadaĢ, əli pulla, ―brilyant medalyon‖la oynayan Murada, on altı-on yeddi 41
yaĢlı məsum Məsməxanım harınlamıĢ ―Qızıl AğadadaĢ‖a, həssas məktəbli Əbili ―çəhrayı qızlara‖, ―Çəhrayı oğlanlara‖, ―Sürücü Ağababa‖ ―GümüĢ Malik‖ə qarĢı qoyulmazdı. II Aparıcı: Elçin Əfəndiyev həyatı, bədii obrazı dərindən düĢünür. Ġnsanı özünəməxsusluğu, daxili ziddiyyətləri ilə təsvir edir. Təkcə hekayələrində yox, povestlərində də geniĢ tərcümeyi- hal vermir, portret yaradanda təfərrüata varmır. Rənglərlə, mükalimələrlə, bədii mahiyyətdən doğan haĢiyələrlə surətin mühiti, ömür yolu haqqında dolğun təsəvvür oyadır. Çox zaman Elçin Əfəndiyev həyata və insana müasirlik, yetkinlik və əxlaqi - mənəvi zənginlik baxımından yanaĢır. Psixoloji yekrənglik və birtərəfliliyi tənqid edir, adi adamların həyatında müĢahidə etdiyi qeyri-adiliyin gözəlliyi, Ģeiriyyəti haqqında hekayələr söyləyir, ―gözəllik uzaqda deyil, həyatımızda, məiĢətimizdədir‖ – prinsipi ilə hərəkət edərək adi adamların daxilində gizlədib, xəlvətdə saxladığı mənəvi keyfiyyətləri hamımız üçün estetik sərvətə çevirir. Hörmətli qonaqlar, bildiyimiz kimi Ģairlərimiz Elçin Əfəndiyevin yaradıcılığından bəhs edən çoxlu Ģeirlər yazıblar. Gəlin oxucumuzun ifasında M.Əzizin Elçin Əfəndiyevin ―Əncir ağacı‖ kitabına yazılmıĢ Ģeiri oxucumuzun ifasında dinləyək. Oxucu:
Bir zaman Elçinin duyğularından Xəyal tək ötürdü ―Əncir ağacı‖ Boyu uzanırdı gündə bir qarıĢ, Ərsəyə yetirdi ―Əncir ağacı‖
Ayırmaq olmazdı onu kökündən, ĠĢıqlı dünyaya çıxdığı gündən, Min əldə gəzirdi ―Əncir ağacı‖
42
Qayatək durmuĢdu tufan içində, Dağa bənzəyirdi duman içində, Kitab rəflərindən bir an içində Əriyib itirdi ―Əncir ağacı‖
Rəssamlar rəsmini çəkirdi onun, Hərə öz evində əkirdi onu, ġimalda bitirdi ―Əncir ağacı‖.
Alın yazısı var yarpaqlarında, Dadı yüz millətin damarlarında, Əncirlə bərabər budaqlarında Mükafat gətirdi ―Əncir ağacı‖
yazıçısı Elçin Əfəndiyevin zəngin bədii yaradıcılığını səciyyələndirən ən dəqiq ifadələrdən biridir. 1960-cı illərin sonu, 70-ci illər, 80-cı illərin əvvəlləri... Elçin Əfəndiyevin artıq XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olmuĢ ―Qatar. Pikasso. Latur. 1968.‖ ―On ildən sonra‖, ―BaladadaĢın ilk məhəbbəti‖, ―Parisdə avtomobil qəzası‖ və s. kimi hekayələri, ―Bir görüĢün tarixçəsi‖, ―Toyuğun diri qalması‖, ―Dolça‖ kimi povestləri meydana çıxdı. Ədəbiyyatımıza yeni nəfəs gətirən bu əsərlər Elçin Əfəndiyevi müxtəlif dilli geniĢ oxucu auditoriyasına müasir mövzular yazıçısı kimi tanıtdı. Yaradıcılığı çoxcəhətli bədii tapıntı, orijinal rəng və boyalar üzərindən keçən yazıçı, bir qayda olaraq, əsərlərinin məzmununu müasir həyatdan, gəncliyi Yüklə 475,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|