Üzeyir hacibəYLİ
Yüklə 5,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ƏSLİ VƏ KƏRƏM
__________________Milli Kitabxana___________________ 79
İ k i n c i m ə h b u s--Ah, a yazıq, bu saat Şah Abbas öz sarayında gözəl-göyçək hərəmlərilə eyş-işrətə məşğuldur; bu cür nadidə zülm, yatsa da onun yuxusuna girməz.
Ü ç ü n c ü m ə h b u s--Vallah, deyirlər ki, Şah Abbas çox vaxt dərviş libası geyib, şəhərbəşəhər gəzir ki, bir yerdə rəiyyətə zülm görmüş olsa, haman dəm rəf etsin.
D ö r d ü n c ü m ə h b u s-Doğrudur bu söz, əmma heyf ki, Şah Abbac zülmü yerin üstündə axtarır, altına girmir ki, biz yazıqları görsün.
B e ş i n c i m ə h b u s--Ağa dərviş, bəlkə sən Şah Abbası görmüş olasan, çünki çox vəqt dərviş dərvişə düçar olar.
Ş a h--Mən heç vaxt ona düçar olmamışam! M u s i q i. M ə h b u s l a r bikef olub, başlarını dizləri arasında gizlədirlər.
Ş a h (səmayi-şəms)-- Bunların bu sözləri yandırdı, yaxdı canımı; Zərbə vurdu başıma, etdi pərişan halımı.
(Ürəyindən tutur) Sakit ol, ey qəlb, çırpınma alışmış sinədə, Ya gərək azad edim mən bunları, ya kim, töküm öz qanımı.
(M u s i q i) Gər vəzirim yetməsə bu vərtədə imdadıma, Mən özüm çarə qılıb, cəng: eylərəm cəllad ilə; Çağırıb allahı, nərə çəkib fəryad ilə, Böylə göstərrəm hünər, layiq olar öz adıma.
(M u s i q i) Əldə heç bir yaraq, ya ki, silahim yox isə, Gəlmiyir bu zindan içrə heç ümidim bir kəsə; Lakin ol haqqü ədalət məndədir, bunlar isə Düşməni məğlub üçün, billah, yetər fəryadıma.
M u s i q i. M ə h b u s l a r qorxu ilə başlarını qalxızırlar. __________________Milli Kitabxana___________________ 80
M ə h b u s l a r (qorxu ilə)--Diyəsən gəlir ... gəlir....
Bir-birlərinə qısılırlar. M ə s t a v ə r daxil olub, qeyz ilə əllərini qoynuna qoyub, ş a h a baxır.
M ə s t a v ə r (acıqla)-- Məni aldatdın, məni aldatdın, Məni aldatdın, oh!... (Xəncərini çəkir).
(M u s i q i) İrəli dur!
(M u s i q i) İrəli dur!
(M u s i q i) Aldın möhlət, göndərdin şahın sarayına, Aldatdın dərviş məni sən! Öldürəm indi səni mən, öldürəm səni mən! Məni aldatdın, məni aldatdın, məni aldatdın! Ox!... (M u s i q i). İrəli dur! (M u s i q i). İrəli dur!
M u s i q i. İstəyir həmlə etsin, Ş a h əlini qabağa uzadır. Ş a h (bayatı-Şiraz)-- Sən bədəfkar və xəbis cəllad isən, Qorxmuram səndən, buyur meydanə sən, a-gəl!
M u s i q i. Ş a h ilə M ə s t a v ə r ötüşürlər. Ş a h onun xəncərini alıb, yerə atır. M ə h b u s l a r qorxularından küncə qısılırlar. M ə s t a v ə r cəld xəncəri yerdən götürüb, ş a h ı vurmaq istərkən bu halda qapılar tay-tay açılıb, X u r ş i d, v ə z i r, ə y an l a r və q o ş u n əhli içəri daxil olurlar və əhvalatı böylə gördükdə haman dəm M ə s t a və r i tutub, qollarını bərk-bərk bağlayırlar. İş böylə ikən Ş a h A b b a s ilə X u r ş i d qucaqlaşırlar.
V ə z i r (rast; Məstavərə)--Bədbəxt nakəs, sən kimin üstə əl qalxızırsan? Bilmirsənmi ki, bu, padşahi-cahan Şah Abbas cənnətməkandır?!
Bu halda m ə h b u s l a r yerə yıxılıb, ş a h ı n ayağına sürünürlər. __________________Milli Kitabxana___________________ 81
Q o ş u n (qışqırır)--Yaşasın padşah! Ş a h (məhbuslara)--Durun və indi bilin ki, Şah Abbas yerin üstündəki zülmü axtarıb tapan kimi, yerin altındakı zülmü də tapa bilir. M ə h b u s l a r--Padşah!... Padşah!... (deyib, ağlamaq onları boğur, ağlayırlar). Q o ş u n--Yaşasın padşah!... Ş a h--Xurşid, doğrudan da, mən çox xoşbəxtəm ki, sənə düçar oldum və yenə xoşbəxtəm ki, sənin məğruranə sözlərini qəbul edib, sənət öyrəndim; bir sənət ki, məni və vətən övladını bir nadidə və naşidə zülmdən xilas eylədi. Görünür ki, mənim millətə olan məhəbbətim allaha xoş gəlibdir ki, səni mənə kömək göndəribdir. Bu gündən sonra belə sən, odunçunun qızı, mən İran padşahına hərəmsən! Qoy valideynin fəxr etsin. Səni bütün hərəmlər içrə şahizənan etdim. Yaşasın Xurşid!... H a m ı--Yaşasın padşah və Xurşid banu!... Ş a h--Bu məluni (Məstavərə) aparıb, Şiraz əhlinin gözü qabağında dar ağacından asarsınız, qoy xunxar qatil öz cəzasına çatsın! H a m ı--Yaşasın padşah, yaşasın padşah!...
(M a r ş) Allah səni yenə şad edə, şahım! (2 dəfə) Millət səni yenə yad edə, şahım! (2 dəfə) Ey padşah, sən vətəni et (2 dəfə) Yad, vətəni, şad vətəni, yad vətəni et! (2 dəfə) Şah, çox yaşa vətənə sən! Qənimətsən vətənə sən, qənimətsən! Millətə sən qənimətsən! Millətə sən qənimətsən!
PƏRDƏ __________________Milli Kitabxana___________________ 82
ƏSLİ VƏ KƏRƏM
İŞTİRAK EDİRLƏR İ s f a h a n p a d ş a h ı--50 yaşında. K ə r ə m (Əhməd Mirzə)--onun oğlu, 25 yaşında. K e ş i ş, p a d ş a h ı n x ə z i n ə d a r ı--50 yaşında. Ə s l i (Tara Sultan)--onun qızı, 15 yaşında S o f i, K ə r ə m i n y o l d a ş ı--30 yaşında. 5 n ə f ə r ə y a n. H ə l ə b p a ş a s ı--45 yaşında. 2 n ə f ə r z ə b t i y y ə. Ş e y x N u r a n i--ağsaqqal və ağ geyimli bir şeyx. S ə f i--bir qoca kişi. B ə y l ə r, k ü ç ə a d a m l a r ı, y o l ö t ə n. B i r d ə s t ə q ı z v ə s a i r ə.
Yüklə 5,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|