Western caspian
Yüklə 2,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat
- UOT 39(4/9) POLYAK XALQININ ETNİK TARİXİNİN XARAKTERİK CƏHƏTLƏRİ Mehparə TAJDEHİBONAB
- XÜLASƏ
- Açar sözlər
- Ключевые слова
- THE CHARACTERISTIC FEATURES OF THE ETHNIC HISTORY OF THE POLISH PEOPLE SUMMARY
“Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 128 Ədəbiyyat: 1. Bünyadov Z.M. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. - Bakı, Azərnəşr, 1989 – 336 s. 2. Hacıəli Ş. Şimal–Qərbi Azərbaycan: İngiloylar. (I kitab: ən qədim zamanlardan XIII əsrin ortalarınadək). Bakı: Təhsil nəşr., 2007, 277 s. 3. Vəlixanlı N.M. IX-XII əsr ərəb coğrafiyaşünas-səyyahları Azərbaycan haqqında. Bakı, “Elm” nəşriyyatı,1974 – 223 s. 4. Vəlixanlı N.M. Ərəb Xilafəti və Azərbaycan. Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1993 – 157 s. 5. Ramazan Şeşen. İbn Fadlanın seyahatnamesi. İstanbul, Yeditepe yayınevi, 2010 – 180 s. 6. Велиханова Н.М. Изменение исторической географии Азербайджана в результата арабского завоевания / В сб.: Историческая География Азербайджана. Баку: Издательство «Элм», 1987, с. 46-87 7. Сведения арабских географов IX и X веков по Р. Хр. о Кавказе, Армении и Адербайджане. Перевод и примечания Н.А.Караулова // Сборник материалов для описания местностей и племень Кавказа, Вып 38-й, Тифлис, 1908. с.1-130 8. Сведения арабских писателей о Кавказе, Армении и Адербайджане. III. Ибн-Хордадбэ. IV. Кудама. V. Ибн-Рустэ. VI. Ал-Якубий. Перевод и примечания Н.А.Караулова // Сборник материалов для описания местностей и племень Кавказа, Вып 32-й, Тифлис, 1903. с.1-63 9. Хвольсон Д.А., Известия о Хозарах, Буртасах, Болгарах, Мадьярах, Славянах и Руссах Абу - Али Ахмеда Бен Омар Ибн Даста. С.- Петербург, Тип. Императорский Академии Наук, 1869 – 213 с. 10. ( ةسيفنلا قلاعلاا باتك نم عباسلا دلجملا .رمع نب دمحا ىلع وبا ،هتسر نبا 1 - 222 ةنيدم. ) ،ليرب عبطمب ،نديل 1921 .ص، 093 11. عبطمب ،نديل ةنيدم .فارشلااو هيبنتلا باتك .ىدوعسملا ىلع نب نيسحلا نب ىلع نسحلا وبا ، توريب ،رداص رد .ليرب 1921 - .ص 839 12. رمعو عابطلا سينا للهادبع هحرش و هققح .نادلبلا حوطف .ىرزلابلا ىيحي نب دمحا سابعلا وبا .ةظوفحم عبطلا قوقح عيمج .فاعملا ةسسؤم . عابطلا سينا توريب – ،نانبل 1291 – .ص 169 13. .ليرب عبطمب ،نديل ةنيدم .كلامملا و كلاسملا .هبذادرخ نبا للها دبع نب للها ديبع مساقلا وبا 1992 – .ص 039 14. يملاسلاا عمجملا تاعوبطم .نلاضف نبا ةلاسر .دامح نب دشار نب سابعلا نب نلاضف نب دمحا ،قشمد .قشمدب يبرعلا 1282 .ص ، 238 “Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 129 UOT 39(4/9) POLYAK XALQININ ETNİK TARİXİNİN XARAKTERİK CƏHƏTLƏRİ Mehparə TAJDEHİBONAB Azərbaycan Dillər Universiteti Bakı / AZƏRBAYCAN m.tajdehibonab@gmail.com XÜLASƏ Məqalədə polyak xalqının etnik tarixi, mənşəyi, qədim yaşayış məskən- ləri, təsərrüfat həyatı, maddi və mənəvi mədəniyyəti, dili, geyimləri, mətbəxi, ailə-məişəti araşdırılır. Eyni zamanda polyak xalqının dinamika və tempinin xarakterinə sosial və siyasi amillərın təsiri, dövlət qurumlarının yaranmasının polyak xalqının etnososial inkişafında keyfiyyətcə yeni mərhələyə - xalqın for- malaşmasının başlanmasına qədəm qoymasına yardım etməsi məqalədə geniş araşdırmaya cəlb edilmişdir. Həmçinin, müəllif faktik materiallar şərh edilərkən ənənəvi tarixi ardı- cıllıq prinsipinə, hadisə və proseslər işıqlandırılarkən siyasiləşmədən uzaq olmağa üstünlük vermişdır. Açar sözlər: Polşa, polyak, etnik tarix, adət-ənənə. ХАРАКТЕРНЫЕ ЧЕРТЫ ЭТНИЧЕСКОЙ ИСТОРИИ ПОЛЬСКОГО НАРОДА РЕЗЮМЕ В статье рассматриваются этническая история, истоки польского народа, древние поселения, экономическая жизнь, материальная и духов- ная культура, язык, одежда, кухня и семейная жизнь. В то же время влия- ние социальных и политических факторов на природу динамики польс- кого народа широко изучено в статье тем фактом, что создание государ- ственных институтов привело к качественно новому этапу этнического развития польского народа - началу формирования народа. Кроме того, автор предпочел избегать политизации традиционного принципа исторической последовательности при комментировании факти- ческих материалов, освещении событий и процессов. Ключевые слова: Польшa, польяк, этническая история, обычаи и традиции. “Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 130 THE CHARACTERISTIC FEATURES OF THE ETHNIC HISTORY OF THE POLISH PEOPLE SUMMARY The article is dealt with the ethnic history, origin, ancient settlements, daily lives, tangible and intangible culture, as well as the language, clothes, cuisine, and household of the Polish people. Besides, the impact of social and political trends on the characteristic features of the Polish people and the role of the establishment of public institutions in the ethno-social development of the said people, which has also paved the way for shaping the nation, has been studied thoroughly. When interpreting historical documents the author has remained faithful to the chronological sequence, while avoided politicizing the episodes and processes. Keywords: Poland, polish, ethnic history, customs and traditions. Polyaklar Polşanın əsas əhalisini təşkil edir. Polyakların dünyada ümumi sayı 55 milyondan çoxdur. Polyak dili Hind-Avropa ailəsinin slavyan qrupuna daxildir. Yazıları latın əlifbası əsasında formalaşmışdır. Dinə etiqad edənlərin əksəriyyəti katoliklər, çox az hissəsi isə protestantlardır. Müasir Polşanın ərazisi, daha doğrusu Yuxarı və Aşağı Vislanın, həmçinin Pripyat çayı hövzəsinin çox hissəsi bir çox tədqiqatçılar tərəfindən slavyan xalqlarının vətəni kimi qəbul edilir. Roma imperiyasının çiçəklənmə dövründə Polşada yaşayan slavyan tayfaları Roma və onun vilayətləri ilə sıx iqtisadi əlaqələr yaratmışdılar. Visla mühüm ticarət yolu idi. Bu isə Baltik sahilinin Lakiyada olan Roma vilayətləri ilə birləşdirirdi. Roma imperiyasının böhranı dövründə slavyan tayfaları almanları qərbə doğru sıxışdıraraq Laba və Odra çayları arasında məskunlaşdılar. Slavyanların üç qrupa bölünməsi də bu dövrə aiddir. Quldarlıq quruluşunun heç vaxt inkişaf etmədiyi slavyan torpaq- larında, bütün Avropada olduğu kimi erkən feodal cəmiyyətinin formalaşması üçün şərait yarandı. IX əsrə kimi polyakların torpaqlarında çoxsaylı slavyan tayfaları məskun- laşmışdı və ayrı-ayrı icmalarda yaşamalarına baxmayaraq, onları etiqadları, adətləri, torpağı becərmək metodları və ticarət etmək üsulu yaxınlaşdırırdı. Bütün bunlar onların polyaklar dövlətində birləşməsini asanlaşdırdı [1, s.6]. Polyak xalqı qədim Polşa dövlətinin formalaşması və inkişafı nəticəsində yaranmağa başlamışdır. Onlar haqqında ilk məlumat X əsrə aid edilir. Polşa dövlətlərinin yaranması və inkişaf dövrü eyni zamanda polyak xalqlarının formalaşması dövrü idi. Onun etnik əsasını polyaklar, silezlər, mozovanlar və pomoryanlar təşkil edirdi. Polşa slavyanlarının ayrı-ayrı qrupları arasında iqtisadi və mədəni əlaqələrin genişlənməsi, polyak xalqının birliyinə gətirib çı- Yüklə 2,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|