135
Cədvəl 4.6: Azərbaycan: Nəqliyyat sektoru üçün dövlət
Ġnvestisiya Proqramı, 2004–07
(AZN)
Mənbə: Azərbaycan hökuməti.
4.16.
Su təchizatı və kanalizasiya xidmətləri sektoruna investisiyalar sahəsində təmizləyici
qurğuların və müvafiq ötürücü Ģəbəkəsinin bərpası və yenidənqurulmasına ən yüksək
prioritet verilib. Onların əksəriyyətinin iqtisadi istismar dövrü artıq bitib və ya bitmək üzrədir.
2006-cı ilə qədər hökumət əsasən Böyük Bakının Su Təchizatı Layihəsi (Cədvəl 4.7)
çərçivəsində su təchizatının təkmilləĢdirilməsi istiqamətində iĢ aparıb. Bu gün Lənkəran, ġirvan,
Masallı, Astara və Mingəçevir kimi daha kiçik Ģəhərlər və rayon mərkəzləri diqqət
mərkəzindədir. Hökumət Dünya Bankı daxil olmaqla, müxtəlif xarici donorların dəstəyi ilə külli
miqdarda dövlət vəsaitini kiçik Ģəhərlərdə və kənd ərazilərində su təchizatı və kanalizasiya
layihələrinə yönəldir. Hökumət, həmçinin, paytaxtın su təchizatı mənbəyi ilə bağlı uzun müddətli
problemin həlli məqsədilə iri miqyaslı su kəməri layihəsinin (Oğuz-Qəbələ-Bakı Boru Kəməri
Layihəsi) icrasına baĢlamıĢdır.
4.17.
Dəmir yolu infrastrukturunun və lokomotivlərin həddən artıq çox köhnəlməsinə
baxmayaraq, dəmir yolu sektoruna hökumət tərəfindən az vəsait ayrılır. (Cədvəl 4.5) Dəmir
yolu infrastrukturunun və təcili təmirə ehtiyacı olan lokomotivlərin bərpasına yeni
investisiyaların yatırılması tələb olunur - əsasən neftin nəqli üçün (Biləcəri stansiyasından Bakı
Ģəhərinin yaxınlığında Böyük Kəsik sərhəd stansiyası vasitəsilə Gürcüstana və sonra Qara
Cədvəl 4.7: Su sektoru üçün Azərbaycan Dövlət t
Ġvestisiya Proqramı, 2004–07 (AZN)
Mənbə: Azərbaycan hökuməti
Su
v ə kanalizasiya
'
2004
2005
2006
2007
Layihələrdə tərəfdas payı
860
1,037 10,040 12,135
A bs eron Yarimadası
və
Sumqay ıt)
1750
5,650 13,384 24,415
Rayon lar
13240 13,468 25,686 26,649
Saygacların
qurulmasi
1,000
2,601
O g uz - Q ə Bə
l ə - Bak i boru kəməri
90,000 184,000
Cəmi
15,850 20,156 140,110 249,800
FUNKSĠONAL
2004
2005
2006
2007
Nəqliyyat və rabitə
17,790
29,099
181,642
369,580
o/c yollar və körpülər
12,740
12,513
113,917
279,750
Magistral yolları
12,740
9,147
50,604
131,294
Bakı Ģəhərinin yolları
0
0
55,018
146,026
Yerli yollar
0
3,366
8,295
2,430
su nəqliyyatı
0
0
13,800
1,043
dəmir yolları
450
0
400
15,350
AZAL
3,000
13,000
22,000
25,000
Bakı metropoliteni
1,600
3,586
31,525
45,252
Rabitə
0
0
0
3,185
136
Dənizdə yerləĢən Poti və Batumi limanlarına). 2008-2011-ci illər üzrə Azərbaycanın dəmir
yolunun inkiĢafı proqramının layihəsi növbəti beĢ il ərzində 1,2 milyard AZN (və ya 1.5 milyard
ABġ dolları) həcmində iri investisiyaların qoyulmasını nəzərdə tutur.
2.2.E
LEKTRIK
E
NERJISI
4.18.
Azərbaycanın demək olar ki, bütün əhalisinin elektrik enerjisi təchizatına çıxıĢı var
və son iki il ərzində xidmətlərin keyfiyyəti xeyli yaxĢılaĢmıĢdır. Bakı Ģəhəri ərazisində
elektrik xidmətlərinə çıxıĢ əhalinin hərəkəti səbəbindən təxminən 95%, ölkənin qalan
ərazilərində isə demək olar ki, 100% təĢkil edir. Lakin enerji təchizatında fasilələr arabir baĢ
verməkdədir. Xidmətlərin etibarlılığı regionda ən aĢağı göstəricilər arasında idi, lakin ölkə 2007-
ci ildə enerji haqqını ödəyən əksər müĢtərilərə 24 saat enerji təchizatını bərpa etmiĢdir. Sabitliyin
təmin edilməsi üçün Rusiya ilə paralel rejimdə iĢləməklə elektrik enerjisinin tezliyi
göstəricilərini yaxĢılaĢdırılmıĢdır. Lakin ötürmə və paylama sisteminin texniki səmərəliliyi
qaldırılsa da beynəlxalq standartlara çatdırılmalıdır (Diaqram 4.5). SCADA/EMS sisteminə iri
investisiyaların qoyulması baĢa çatdırılandan sonra (2011-ci ildə gözlənilir),
Azərbaycanda enerji
təchizatı xidmətinin səviyyəsini və fövqəladə hallarda sistemi daha yaxĢı idarə edə biləcək.
Diaqram 4.5: Elektrik enerjisi təchizatının keyfiyyəti və texniki itkilər, 2004-2005-ci illər
(investisiyaların yatırılmasından öncə)
Mənbə:: BEEPS və DİG
4.19.
Azərbaycanın enerji sektorunda bazarın strukturu Ģaquli inteqrasiya və tək-alıcı
modelləri arasında orta variant kimi xarakterizə olunur. Hökumət elektrik enerji sənayesinə
özəl sektoru tədricən cəlb etmiĢdir. Paylayıcı Ģəbəkə qismən sərbəstləĢdirilmiĢdir. Bakı
Ģəbəkəsinə dövlətə məxsus paylayıcı Ģirkət xidmət edir. Digər üç paylayıcı Ģirkətin ikisi
92
özəl
92
Sumqayıt və ġəki.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Estoniya
Macarıstan
Litva
Bolqarıstan
Albaniya
2006
2005
2004
2003
Gürcüstan
Özbəkistan
Moldoviya
Almaniya
B.K.
Transmissiya itkiləri (%)
Azərbaycan
0
5
10
15
20
Estoniya
Litva
Turkiyə
Rumıniya
Bolqariya
Albaniya
Azərbaycan
Gürcüstan
Ukrayna
Özbəkistan
Elektrik təchizatında fasilələr (gunlər
Fasilələrin müddəti (saatla)
(208)
(57)
