World Bank Document

Korporativ  dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan 

 

 

sentyabr 2009 

 

 

S hif   25 

Qiym tl ndirm : Qism n yerin  yetirilir 

Bank n idar  hey ti v  mü ahid   uras n n üzvl rinin  m k haqq   s hmdarlar n ümumi y nca   t r find n t sdiq olunur. 

Dig r  irk tl rd . bu cür t sdiq  nizamnam  il  icaz  veril  bil r.  

Prinsip IIC 4: Y

ncaqda  xs n v  qiyabi s s verm k imkan   

Qiym tl ndirm : Qism n yerin  yetirilir 

S hmdarlar n nümay nd l ri il  ba l  qaydalar.  S hmdarlar n nümay nd l ri qanunda mü yy n edilir v  notarius 

t r find n t sdiq edilmi  etibarnam ni t l b edir.  (Mülki M c ll  §107-3, 362). Onlardan, b zi hallarda, t crüb d   d  

istifad  olunur. S hmdarlar t r find n s hmdar n s sverm  üstünlükl ri bar sind  s hmdar n nümay nd sin  göst ri l rin 

verilm si t l bi yoxdur.  

Poçt vasit sil  v  elektron s sverm .  irk tin nizamnam sind  günd liyin h r m s l si üçün yaz l  s sverm  göst ri l ri 

sas nda poçt vasit sil  s s verm k imkan  mü yy n edil  bil r (Mülki M c ll  §107-3).  

BMK-nin 2007-ci ild  keçirdiyi sor uda i tirak etmi   irk tl r s sverm  prosedurlar  da daxil olmaqla, minoritar s hmdarlar n 

hüquqlar n n müdafi si il  ba l  müvafiq mexanizml r haqq nda m lumatl l n çat mazl n  nümayi  etdirdil r. Misal üçün, 

onlardan yaln z otuz faiz s hmdarlar n nümay nd si vasit sil  s sverm ni t tbiq edirdi. 

 

Prinsip IID: Mü yy n s hmdarlara sahib ç xd

 s hml r  proporsional olmayan n zar t alma a imkan ver n kapital 

strukturu v  mexanizml ri aç qlanmal d r.  

Qiym tl ndirm : Yerin  yetirilmir  

S hm kateqoriyalar . SC adi v  imtiyazl  s hml r buraxa bil r.  mtiyazl  s hml rin  irk tin kapital nda pay  25%-d n art q 

ola bilm z.  mtiyazl  s hml r  irk tin idar  edilm sind  i tirak hüququnu vermir, lakin qanun h min s hml r   irk tin yenid n 

t kili, l v edilm si v  nizamnam y  imtiyazl   s hml rin hüquqlar na t sir göst r n d yi iklikl rin edilm si il  ba l   s s 

verm k hüququnu verir.  mtiyazl   s hml r  veril n dig r hüquqlar  irk tin nizamnam sind  mü yy n edilir (Mülki M c ll  

§106.2, 106-1). Qanunda imtiyazl   s hml r üçün dividendl rin minimal m bl i mü yy n edilmir, lakin qanunda mü yy n 

edilir ki, “imtiyazl   s hm üzr  dividend s hmdar c miyy tinin t s rrüfat f aliyy tinin n tic sind n as l  olmayaraq, imtiyazl  

s hm sahibl rin , bir qayda olaraq, s hmin nominal d y rinin sabit faizi  klind  öd nil n v saitdir”. (Mülki M c ll  C 

§106.3-4).  mtiyazl  s hml rd n t crüb d  az istifad  olunur. 

irk tl r t r find n mülkiyy t haqq nda m lumatlar n aç qlanmas .  irk tl r s hml rin 10% v  ya ondan art q pay na 

malik olan s hmdarlar haqq nda illik hesabatlar nda m lumat verm lidir.

30

 S hml r  birba a v  ya dolay s  il  malik olan 

sahibl r haqq nda m lumatlar n aç qlanmas   t l b olunmur. Aç qlanan m lumatlara mülkiyy td  olan s hml rin say , 

s hmdar n r hb rlikd  / mü ahid   uras nda tutdu u v zif si v  (s hm sahibinin hüquqi  xs olmas  hal nda) mü ahid  

uras   v  idar  hey tinin üzvl ri daxil olmal d r.  irk tl r illik hesabatlar n n qeydl rind   laq li  irk tl rd  sahib oldu u 

s hml r haqq nda m lumatlar  aç qlamal d r. (Mülki M c ll  §124.4). QKDK s hm sahibliyi haqq nda m lumatlar n 

aç qlanmas na n zar t edir.

31

 Qanuna  sas n, MDM, Dövl t Reyestri (Vergil r Nazirliyi), öz l reyestrl r v   irk tl r s hm 

sahibliyi haqq nda m lumatlar  saxlamal d r.  

T crüb d , Az rbaycanda s hm sahibliyi haqq nda r smi m lumatlar   ld  etm k olduqca ç tindir.  irk tl rin reyestrl ri 

ictimaiyy t üçün h l  ki aç q deyil v  bunun  sas s b bi ictimaiyy tin ç x  üçün qaydalar n icra olunmamas   v  

ictimaiyy tin kommersiya reyestrl rind n m lumat  ld  etm k hüququ haqq nda m lumatl  olmamas ndan ibar tdir. Bu gün  

q d r QKDK t r find n s hm sahibliyi il  ba l  m lumatlar n aç qlanmamas na gör  c rim l r t tbiq olunmam d r.  

Banklar üçün laz mi v   m qbul keyfiyy tl rl  ba l  müdd alar AMB-y  iri bank sahibl rin  sanksiya t tbiq etm k 

s lahiyy tini verir. Xüsusi olaraq, banklar   AMB-ni s hml rin 10%-n  birba a v  dolay s  il  sahib olan s hmdarlar n 

paylar nda, o cüml d n, “mühüm t sir ” malik olan s hmdarlar n paylar nda d yi iklikl r haqq nda x b rdar edir v  s hmdar 

haqq nda  trafl   m lumatlar   lav  edir.

32

 Banklar n, h mçinin, qanunla investisiya limitl ri mü yy n edilib – onlar i tirak 

pay n n bank n kapital n n 10 faizind n art q olanda v  ya bütün i tirak paylar n n bank n kapital n n 40 faizind n art q olanda 

hüquqi  xsl rd  i tirak paylar na malik ola bilm zl r (Banklar haqq nda Qanun, §30.1, 30.2). 

S hmdarlar t r find n s hm paylar  haqq nda m lumatlar n aç qlanmas .  S hmdarlar t r find n s hm paylar  

haqq nda m lumatlar n aç qlanmas  qanunla t l b olunmur. S hml rin qeyri-proporsional strukturu il  konkret aç qlamalar n 

verilm si t l b olunmur, lakin bu m s l l rin b zil ri  irk tin nizamnam sind  mü yy n edil  bil r. 

 

S hmdarlar n müqavil l ri haqq nda m lumatlar n aç qlanmas .    S hmdarlar n müqavil l ri haqq nda m lumatlar n 

aç qlanmas  t l b olunmur. A  v  “Kazimir Partners” kimi institusional investorlar aç q s hmdar c miyy tl rinin s hmdarlar  

                                                           

30  nvestisiya qiym tli ka zlar n n emitentl ri t r find n illik hesabatlar n haz rlanmas  v  aç qlanmas  qaydalar  §2.2.8; Mülki M c ll  §1078-47.1.4. 

31  nzibati X talar M c ll si, §206, 220, 324. 

32 Banklar haqq nda Qanun, §22.2, 22.3, 22.4, 22.8 & 22.9. Haz rk  m lumatlara hüquqi  xsl r üçün son 3 il üçün audit yoxlamas  apar lm  maliyy  hesabatlar , audit r yi,  ura üzvl rinin siyah s , hüquqi  xsin kapital nda bank n v  ya dig r 

hüquqi  xsl rin 10% paylar  haqq nda m lumat daxildir. Fiziki  xs üçün t qdim olunan m lumatlara mülkiyy tind  v  n zar tind  olan hüquqi  xsl rin siyah s  v  h m hüquqi, h m fiziki  xsl r üçün onlar n banklar n v  ya dig r hüquqi 

xsl rin kapital nda 10% paylar  haqq nda m lumat daxilidir.  

---